ཡོངས་འཛིན་པཎྜི་ཏ་ཡེ་ཤེས་རྒྱལ་མཚན།

གྲུབ་མཐའ། དགེ་ལུགས་པ།

འཁྲུངས་འདས། ༡༧༡༣-༡༧༩༣

     ཡོངས་འཛིན་པཎྜི་ཏ་ཡེ་ཤེས་རྒྱལ་མཚན་མཆོག་ནི། རབ་བྱུང་བཅུ་གཉིས་པའི་ཆུ་སྦྲུལ་སྤྱི་ལོ་(༡༧༡༣)ལོར་གཙང་སྟོད་སྐྱིད་གྲོང་པད་ཁུད་ནང་བའི་རིགས་སུ་ཡབ་ཚངས་པ་དཀར་པོ་དང་ཡུམ་ཚེ་རིང་དཔལ་འཛོམས་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་སྐུ་འཁྲུངས། དགུང་ལོ་བདུན་པ་སྟེ་ས་ཕག་སྤྱི་ལོ་(༡༧༡༩)ལོར་ཐོས་བསམ་གླིང་གི་ཆོས་རྗེ་ཚེ་བརྟན་རྣམ་རྒྱལ་གྱི་དྲུང་དུ་དབུ་སྐྲ་གཙུག་ཕུད་ཕུལ་ཏེ་མཚན་ལ་དབུ་རྒྱན་ཆོས་འཕེལ་ཞེས་བསྩལ། ཨ་ནེས་ཀློག་བསླབས། དགུང་ལོ་བརྒྱད་པ་སྟེ་ལྕགས་བྱི་སྤྱི་ལོ་(༡༧༢༠)ལོར་གཙང་བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོའི་དྲུང་རམས་པ་ནས་ཆོས་སྤྱོད་ཀྱི་རིགས་འཛིན་སྐྱོར་ཟླ་མེད་གནང༌། དགུང་ལོ་བཅུ་བ་སྟེ་ཆུ་སྟག་སྤྱི་ལོ་(༡༧༢༢)ལོར་གཙང་བཀྲ་ཤིས་ལྷུན་པོའི་ཆོས་སྒོར་ཞུགས་ཤིང༌། ལོ་དེར་པཎ་ཆེན་བློ་བཟང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དྲུང་ནས་རབ་བྱུང་གི་སྡོམ་པ་བཞེས་པས་མཚན་ཡེ་ཤེས་རྒྱལ་མཚན་ཞེས་འདོགས་པར་གནང༌། དགུང་ལོ་བཅུ་བདུན་ཏེ་ས་བྱི་སྤྱི་ལོ་(༡༧༢༩)ལོའི་བར་གཞུང་ཆེན་བཀའ་པོད་ལྔར་གསན་བསམ་མཛད། དེ་རྗེས་སྐྱིད་གྲོང་དུ་ཕེབས་ནས་ལོ་གསུམ་རིང་སྒྲུབ་པ་ལ་བརྩོན། 

 དགུང་ལོ་ཉི་ཤུ་སྟེ་ཆུ་བྱི་སྤྱི་ལོ་(༡༧༣༢)ལོར་གྲུབ་དབང་བློ་བཟང་རྣམ་རྒྱལ་གྱི་དྲུང་ནས་བསྙེན་རྫོགས་ཀྱི་སྡོམ་པ་བཞེས། དགུང་ལོ་ཉེར་གཅིག་སྟེ་ཆུ་གླང་སྤྱི་ལོ་(༡༧༣༣)ལོར་དབུས་སུ་ཕེབས་ཏེ་ཕུར་ལྕོག་བྱམས་པ་རིན་པོ་ཆེར་མཇལ་ནས་ཟབ་ཆོས་འགའ་ཞུས་རྗེས་ས་ཕུག་གཅིག་ཏུ་འཚོ་བར་བཅས་ཏེ་ལོ་གཅིག་རིང་བཞུགས། དགུང་ལོ་ཉེར་གསུམ་སྟེ་ཤིང་ཡོས་སྤྱི་ལོ་(༡༧༣༥)ལོར་སྐྱིད་གྲོང་དུ་ཕེབས་ནས་གྲུབ་དབང་རིན་པོ་ཆེ་ཞི་བར་གཤེགས་པའི་དགོངས་རྫོགས་བསྒྲུབས། དགུང་ལོ་ཉེར་ལྔ་སྟེ་མེ་སྦྲུལ་སྤྱི་ལོ་(༡༧༣༧)ལོར་དིང་རིར་ཕ་དམ་པའི་སྒྲུབ་གནས་མཁའ་འགྲོའི་གསང་ཕུག་ཏུ་འཚོ་བ་ངན་ངོན་ལ་བརྟེན་ནས་སྔ་རྗེས་མི་ལོ་བཅུ་གཉིས་ཧྲིལ་བོ་སྒྲུབ་པ་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གཞོལ། དགུང་ལོ་ཞེ་བཞི་སྟེ་མེ་བྱི་སྤྱི་ལོ་(༡༧༥༦)ལོ་ནས་དགུང་ལོ་རེ་ལྔ་སྟེ་མེ་བྱ་སྤྱི་ལོ་(༡༧༧༧)ལོའི་བར་སྐྱིད་གྲོང་བསམ་གཏན་གླིང་དང༌། དགའ་ལྡན་ཕུག་པོ་ཆེ། ཆོས་སྡིངས་ཚུལ་ལྡན་གླིང༌། བལ་ཡུལ་ཐང་ངྷི་ཧ་ར་སོགས་ཀྱི་གཙུག་ལག་ཁང་རྟེན་དང་བརྟེན་པར་བཅས་པ་ཉམས་གསོ་གནང༌། དགུང་ལོ་རེ་གཉིས་ཏེ་ཤིང་རྟ་སྤྱི་ལོ་(༡༧༧༤)ལོ་ལ་ཕེབས་སྐབས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་བརྒྱད་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་འཇམ་དཔལ་རྒྱ་མཚོའི་ཡོངས་འཛིན་དང་པཎྜི་ཏའི་མཚན་བསྟོད་བཞེས་ནས་པོ་ཏ་ལར་བཞུགས་ཏེ་དགུང་ལོ་བརྒྱད་ཅུ་སྟེ་ཆུ་བྱི་སྤྱི་ལོ་(༡༧༩༢)ལོའི་བར་ཡོངས་འཛིན་མཛད།

       དེ་ཡང་ཁོང་གིས་མཛད་པའི་བསྟན་བཅོས་ལའང༌། བླ་མ་མཆོད་པའི་ཁྲིད་ཡིག  སྐྱེས་རབས་སོ་བཞིའི་རྣམ་བཤད་ཐེག་ཆེན་གསལ་བའི་སྒྲོན་མེ། ཤེར་ཕྱིན་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་པ། དམ་ཚིག་རྡོ་རྗེའི་དངོས་གྲུབ་ཀུན་འབྱུང་།  ལམ་རིམ་བླ་རྒྱུད་སོགས་མདོ་སྔགས་ཀྱི་ཆོས་དཔེ་པོད་བཅུ་དགུ་ཙམ་མཛད།

       དབུས་གཙང་གི་ཆོས་སྡེ་ཆེ་ཆུང་ཚང་མར་འདུལ་བའི་ཕྱག་ལེན་དང་ལམ་རིམ་གྱི་འཆད་སྤེལ་ནར་མར་བསྐྱངས། དགུང་ལོ་དོན་བདུན་བཞེས་པ་ས་བྱ་སྤྱི་ལོ་(༡༧༨༩)ལོར་རྒྱལ་བ་འཇམ་དཔལ་རྒྱ་མཚོའི་ཐུགས་མོས་བྱུང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་བསྟན་པའི་གཞི་མ་དགེ་འདུན་གྱི་སྡེ་ལ་རག་ལས་པར་དགོངས་ཏེ་གྲིབ་ཚེ་མཆོག་གླིང་དགོན་པ་ཕྱག་བཏབ་པས་འཆད་ཉན་གྱི་སྲོལ་རྒྱ་ཆེན་བཏོད། དགུང་ལོ་གྱ་གཅིག་ལ་ཕེབས་པ་རབ་བྱུང་བཅུ་གསུམ་པའི་ཆུ་གླང་སྤྱི་ལོ་(༡༧༩༣)ལོར་སྐུ་གཤེགས།

གསལ་བཤད། བོད་ཀྱི་པཎྚི་ཏའི་དཀར་ཆག་རབ་གསལ་མེ་ལོང་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་གངས་ལྗོངས་ཤེས་རིག་ནོར་བུའི་སློབ་གླིང་གི་སྐབས་ཉེར་ལྔ་བའི་མཐར་ཕྱིན་བོད་ཡིག་ཆེས་མཐོའི་འཛིན་གྲྭས་འཚོལ་སྡུད་དང་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་།   དེབ་འདིའི་རྩོམ་སྒྲིག་འགན་ཁུར་བ་གཤེན་མི་དང་། སྤྱང་ཡེ་ཤེས། བེ་རི་རྒྱལ་མཚན་བཅས་ཀྱིས་ཡིད་འཐད་བྱུང་ནས་མ་ཡིག་མཁོ་སྤྲོད་བྱས་པ་བཞིན་གངས་ལྗོངས་ཤེས་རིག་ནོར་བུའི་སློབ་གླིང་གི་དྲ་བར་མུ་འགོད་བྱས་པ་ཡིན།