༄༅།། ནུབ་ཕྱོགས་མྱུལ་བའི་ཟིན་ཐོ་བཀླགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་མྱོང་ཚོར་པད་དཀར་འཕྲེང་མཛེས།

བཛྲ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱ་མཚོ།  

གུ་ཅིའི་ཡུལ་ (屈支)དུ་སླེབས་པ།

    སློབ་དཔོན་རྨད་བྱུང་གཟི་བརྗིད་ཨགྣིའི་ཡུལ་དང་གྱེས་ཏེ་མུ་མཐུད་དུ་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཕེབས་ཤིང་ཁེ་ཏུ་ཧི་ཟེར་བའི་ཆུ་ཀླུང་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་བརྒལ་བ་ན། ཤིན་ཏུ་ཡངས་པའི་ཐང་ཆེན་ཞིག་མཐོང་ཞིང་། དེ་ནས་ལེ་དབར་བདུན་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ་ཕེབས་པས་གུ་ཅིའི་ཡུལ་ (屈支国) དུ་སླེབས། ཡུལ་འདིའི་མིང་ལ་རྒྱ་ཡིག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཚང་རྣམས་སུ་འབྲི་ཚུལ་མང་བོ་ཞིག་མཐོང་སྟེ། ཆུ་ཀྲི་ (屈支) དང་། ཆུའུ་ཙི་ (龟兹) དང་། ཅུའུ་ཙི་ (鸠兹) དང་། ཆུ་ཚི་ (屈茨) དང་། ཀུས་ཙི་ (归兹) དང་། ཆུའུ་ཙི (丘兹、屈兹) དང་། ཁཱུ་ཞན་ (苦先) དང་། ཆུ་ཞན་ (曲先) དང་། ཁཱུ་ཁྲ་ (苦叉）སོགས་སོ།། འོན་ཀྱང་འདི་དག་ཐམས་ཅད་གནའ་བོའི་གུ་ཙིའི་སྐད་ (古代龟兹语) དུ་ཁཱུ་ཚི་ (kutsi) སྟེ་ལེགས་སྦྱར་གྱི་ཁུ་ཚི་ (Kuci) ཞེས་པ་སྒྲ་བསྒྱུར་བྱས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པར་འདུག་ལ། དེང་སང་ཁཱུ་ཁྲེ་ (库车) ཟེར་བ་འདིའི་མིང་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་འདི་དེང་སང་གི་ཞིན་ཅང་ཨ་ཁུ་སུའུ་ས་ཁུལ་ཁཱུ་ཁྲེ་རྫོང་ (新疆阿克苏地区库车县周近地区) གི་ཉེ་འགྲམ་ཞིག་ན་ཡོད་པར་བཤད་དོ།། ཐང་གི་དུས་སུ་ཐང་གུར་ཆེན་པོའི་མངའ་འོག་ཏུ་ཚུད་ཅིང་། སྔོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ལ་ལར་རྒྱ་གར་གྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པར་བཤད་པའང་མཐོང་བས་འཕོ་འགྱུར་ཧ་ཅང་ཆེ་བར་མཚོན་ནོ།། གུ་ཅི་ཞེས་པའི་ཡུལ་འདི་སྔོན་གྱི་དར་གོས་འདྲེན་ལམ་ (丝绸之路) གྱི་ཐེན་ཧྲན་རི་བོའི་ (天山) ལྷོ་ངོས་ (南麓分支上) ཞིག་ན་ཡོད་ལ། རྒྱ་གར་དང་རྒྱ་ནག་གི་རིག་གནས་གཉིས་ཀྱི་འདྲེས་མཚམས་སུ་བཤད་ཀྱང་རྒྱ་གར་རིག་གནས་ཀྱི་ཤན་ཧ་ཅང་ཆེ་བར་མངོན་ཏེ། སློབ་དཔོན་བྱུང་གཟི་བརྗིད་གྱི་ལམ་ཡིག་ཏུ། ཡི་གེ་རྒྱ་གར་ནས་བླངས་པ་ལ་ཅུང་བཅོས་པར་སྣང་ཞེས་གསུངས་པས་སོ།། ནང་ཆོས་དར་བའི་ཡུལ་ཡིན་པས་ནང་བའི་གཙུག་ལག་ཁང་བརྒྱ་ཕྲག་ལྷག་དང་དགེ་འདུན་པའང་ལྔ་སྟོང་ལྷག་བཞུགས་པར་གྲགས། གྲུབ་མཐའ་ནི་ཐེག་དམན་དང་དེའི་ནང་ནས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ཡོད་སྨྲའི་ལུགས་འཛིན་པ་དང་། སྡོམ་ཁྲིམས་ཕྱག་ལེན་སོགས་རྒྱ་གར་ལ་ཡར་གཏུག་ཅིང་རྒྱ་གཞུང་ཕྱི་མོའི་ཚིག་འདོན། རྣམ་གསུམ་དག་པའི་ཤ་ཟ་ཞིང་འདུལ་ཁྲིམས་གཙང་མར་སྲུང་ཞེས་སློབ་དཔོན་རྨད་བྱུང་གཟི་བརྗིད་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས་སོ།།

    ཡུལ་འདི་འབུད་དཀྲོལ་རོལ་ཆ་གཏོང་ལེན་དང་གར་གྱི་སྒྱུ་རྩལ་ལ་ཧ་ཅང་མཁས་པར་གྲགས་སོ།།    

    སློབ་དཔོན་རྨད་བྱུང་གཟི་བརྗིད་ཡུལ་དེའི་རྒྱལ་ས་དང་ཉེ་བར་སླེབས་པ་ན། གུ་ཅིའི་རྒྱལ་བློན་རྣམས་དང་ཡུལ་དེའི་པཎྚི་ཏ་ཆེན་པོར་གྲགས་པ་མོཀྵ་གུཔྟའམ་（木叉掬多）ཐར་བ་སྦས་པ་དང་། གཞན་ཡང་དགེ་འདུན་པ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མ་དང་བཅས་པས་མདུན་བསུས་ཤིང་བཀུར་བསྟི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་མཛད་ཅིང་བཞུགས་གནས་སོགས་ཀྱང་བཀོད་སྒྲིག་བྱས། ཕྱི་ཉིན་རྒྱལ་བོ་དངོས་སུ་ཕེབས་ཏེ་གསོལ་སྟོན་རྒྱ་ཆེན་པོ་བཤམས་པའི་ཁྲོད་དུ་དམར་ཟས་ཀྱང་ཡོད་པ་ལ་སློབ་དཔོན་གྱིས་མ་བཞེས་པ་མཐོང་སྟེ་སླར་ཡང་དཀར་ཟས་བཀོད་སྒྲིག་བྱས། གསོལ་བ་གྲུབ་པ་ན་སློབ་དཔོན་རྨད་བྱུང་གཟི་བརྗིད་ཡུལ་དེ་ན་སྙན་གྲགས་ཤིན་ཏུ་ཆེ་ཞིང་བསྟན་པའི་མངའ་བདག་ལྟ་བུར་ཡོད་པའི་པཎྚི་ཏ་མོཀྵ་གུཔྟའམ་ཐར་བ་སྦས་པ་ལ་མཇལ་དུ་ཕེབས། པཎྚི་ཏ་འདི་ཉིད་ནི་གུ་ཅིའི་ཡུལ་གྱི་དགོན་པ་ཆེན་པོ་ཨ་ཙ་རའི་དགོན་ (阿奢理儿寺) ནམ་ཁྱད་མཚར་དགོན་（奇特寺) དུ་བཞུགས་ཤིང་རྒྱ་གར་དུ་ལོ་ཉི་ཤུར་སློབ་གཉེར་གནང་ཞིང་ཐེག་དམན་གྱི་གྲུབ་མཐའི་ལྟ་བ་འཛིན་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། ཨགྣིའི་རྒྱལ་བོ་དང་གུ་ཅིའི་རྒྱལ་བོ་གཉིས་ཀྱིས་གཙུག་གི་རྒྱན་དུ་བཀུར། ལྟ་རྒྱ་རབ་ཏུ་ཡངས་ཤིང་བློ་རིག་ཤིན་ཏུ་རྣོ་བ་ཞིག་སྟེ། མངོན་པ་མཛོད་དང་བྱེ་བྲག་བཤད་མཚོ་ཆེན་མོ་སོགས་ལ་འདྲིས་ཆ་ཆེ་ཞིང་། ཁྱད་པར་དུ་སྒྲ་རིག་པའི་གཞུང་ལ་ཧ་ཅང་མཁས་པར་གྲགས་པ་ཞིག་གོ།

    ཁོང་ནི་ཡུལ་འདིར་རྒྱལ་བློན་འབངས་འཁོར་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོག་ཏུ་བཀུར་བས་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཧ་ཅང་ཆེ་བས་ཤར་ཕྱོགས་རྒྱ་ཡུལ་ནས་འོངས་པའི་སློབ་དཔོན་རྨད་བྱུང་གཟི་བརྗིད་ལ་མཐོང་ཆེན་པོ་གཏན་མི་བྱེད་པར་འདི་སྐད་དུ། མངོན་པ་མཛོད་དང་བྱེ་བྲག་བཤད་མཚོ་ཆེན་མོ་སོགས་གང་དགོས་ཐམས་ཅད་འདིར་ཡང་ཡོད་ཅིང་དེ་དག་ལ་ཡུལ་འདི་ནས་ཐོས་བསམ་བྱེད་ཆོག་པས། ཁྱོད་རྒྱ་གར་ལ་འགྲོ་བའི་ངལ་བ་བྱེད་དགོས་དོན་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེས་ཟེར་རོ།། སློབ་དཔོན་རྨད་བྱུང་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས། འདིར་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ཡོད་ལགས་སམ་ཞེས་གུས་པ་དང་བཅས་ཏེ་ཞུས། མོཀྵ་གུཔྟས། ལོག་པའི་བསྟན་བཅོས་དེ་ལྟ་བུ་ཡོད་མེད་དྲིས་ནས་ཅི་བྱེད། ནང་བ་བ་རྣལ་མ་ཞིག་ཡིན་ན་དེ་འདྲའི་བསྟན་བཅོས་ལ་ནི་ལྟ་བར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར། མཇལ་མ་ཐག་རྨད་བྱུང་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་ཁོང་ལ་གུས་བཀུར་ཆེན་པོ་བྱས་མོད། འོན་ཀྱང་ངོ་མཚར་བའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་བསྟན་བཅོས་དེ་ལྟ་བུ་ལའང་འཛེམས་དོགས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པར་ལོག་པའི་བསྟན་བཅོས་ཞེས་མཆིལ་མའི་ཐལ་བ་ལྟར་ལྟ་བ་མཐོང་བས་ཤིན་ཏུ་མ་མགུ་བར་གསུངས་པ། མངོན་པ་མཛོད་དང་བྱེ་བྲག་བཤད་མཚོ་ཆེན་མོ་སོགས་ནི་ངེད་ཅག་གི་རྒྱལ་ཁབ་ནའང་ཡོད་མོད། འོན་ཀྱང་དེ་དག་ལས་བཤད་པ་ནི་རགས་ཤིང་ཐུབ་པའི་དགོངས་པ་མཐར་ཐུག་ཏུའང་མི་འདུག་པས་ན་བདག་ཆེད་དུ་ནུབ་ཕྱོགས་འཕགས་པའི་ཡུལ་ལ་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་སའི་དོན་འཚོལ་བའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ།། ཡིན་ནའང་ཁྱེད་ཀྱིས་རྗེ་བཙུན་བྱམས་པ་མགོན་པོས་གསུངས་པའི་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལྟ་བུ་ལའང་ལོག་པའི་བསྟན་བཅོས་ཞེས་ཐེག་ཆེན་གྱི་གཞུང་ལ་བསྐུར་བ་བཏབ་པས་དམྱལ་བ་མནར་མེད་དུ་ལྟུང་བར་མི་འགྱུར་རམ་སྙམ་དུ་ཐུགས་ལ་འཇིགས་པ་མི་སྐྱེའམ་ཞེས་མ་མགུ་བའི་ཉམས་གསལ་བར་བསྟན་ཏོ།། འདིར་གསལ་བཤད་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་ལ། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ནི་རྒྱ་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་པ་དག་རྗེ་བཙུན་བྱམས་པས་གསུངས་པར་བཞེད་ཀྱང་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་གསུངས་པར་བཞེད་དོ།།

    མོཀྵ་གུཔྟས། བྱེ་བྲག་བཤད་མཚོ་ཆེན་མོ་སོགས་ཀྱི་དོན་ནི་གཏིང་ཟབ་པས་ཁྱོད་ཀྱིས་རྟོགས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ན་རགས་ཤིང་ཐུབ་པའི་དགོངས་པ་མཐར་ཐུག་ཡིན་མིན་སྨྲ་བ་ནི་གང་ལས་བྱུང་ཟེར། རྨད་བྱུང་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས། འོ་ན་ཁྱེད་ཀྱིས་དེའི་དོན་ཀུན་ཐུགས་སུ་ཆུད་པར་གྱུར་ཡོད་དམ་ཞེས་དྲིས་པ་ན། མོཀྵ་གུཔྟས། བདག་གིས་ཀུན་ཆུབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལ། སློབ་དཔོན་རྨད་བྱུང་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་དེའི་གཞུང་དང་གཞན་ལས་ཀྱང་དྲི་བ་འགའ་ཞིག་མཛད་པ་ལ་ལན་གསལ་ཞིང་ཡིད་ཚིམ་པ་ཞིག་འདེབས་པའི་རྔོ་མ་ཐོགས་པས། ད་བདག་ནི་ལོ་ན་རྒས་ཟིན་པས་མང་བོ་ཞིག་ཡིད་ལ་མི་དྲན་ནོ་ཞེས་ཁ་གཅོད་ཐབས་ཀྱིས་དྲི་བ་ལ་གཡོལ། དེ་ནི་རང་གིས་མི་ཤེས་པ་གསང་ཐབས་ཀྱི་གཡོ་སྒྱུ་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པ་ལེགས་པར་གོ་བས་སློབ་དཔོན་གྱིས་ཀྱང་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱས་ནས་བཞག་གོ།  

    སྐབས་དེར་གངས་དང་འཁྱག་རོམ་གྱིས་ལམ་འགག་ཡོད་པ་ཐོས་པས་སློབ་དཔོན་འཁོར་བཅས་རེ་ཞིག་དེར་མི་བཞུགས་ག་མེད་དུ་གྱུར་བས་གུ་ཅིའི་ཡུལ་དུ་ཉིན་དྲུག་ཅུ་ལྷག་ཙམ་ལ་ལུས་སོ།། དེའི་བར་དུ་སློབ་དཔོན་ཡུལ་དེར་བཞུགས་པའི་མཁས་པ་མང་བོའི་དྲུང་དུ་ཕེབས་ནས་ཆོས་ཀྱི་བགྲོ་གླེང་མཛད་ཅིང་། མོཀྵ་གུཔྟའི་མདུན་དུའང་ལན་འགར་ཕེབས། ད་ནི་པཎྚི་ཏ་དེ་ཡང་སྔར་ལྟར་ང་རྒྱལ་བྱེད་པའི་སྤོབས་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས་ཤིང་གུས་པ་དང་བཅས་བགྲོ་གླེང་མཛད་པའམ། ཡང་ན་སློབ་དཔོན་ལ་གཡོལ་ཅི་ཐུབ་མཛད་པར་མ་ཟད། ལྐོག་ནས་གཞན་དག་ལ་ཐང་རྒྱལ་ཁབ་ནས་འོངས་པའི་སློབ་དཔོན་འདིའི་དོ་ཟླ་འོང་དཀའོ།། ཁོང་རྒྱ་གར་ལ་ཕེབས་ན་གཞོན་པ་དག་གི་ཁྲོད་ནས་འདི་ལས་ལྷག་པ་ཞིག་ཐོན་དཀའ་བར་འགྱུར་སྙམ་མོ་ཞེས་གསུངས་པར་གྲགས།       

    སློབ་དཔོན་འཁོར་བཅས་ཡུལ་འདི་ནས་ལམ་ལ་ཆས་རན་པ་ན། གུ་ཅིའི་རྒྱལ་བོས་རྟ་སོགས་རྫོང་བ་མང་བོ་བྱས་ཤིང་རང་ཉིད་དངོས་ཀྱིས་འཁོར་སྐྱ་སེར་མང་བོ་ཁྲིད་ནས་མཁར་གྱི་ཕྱི་རོལ་བར་དུ་སྐྱེལ་མ་བྱས། དེ་ནས་ཉིན་གཉིས་ཙམ་ལ་ཕེབས་པ་ན་གྲུ་གུའི་རྟ་ཇག་གཉིས་སྟོང་ལྷག་ཡོད་པ་ཞིག་དང་འཕྲད་པས་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་བྱུང་མོད། འོན་ཀྱང་ཇག་པ་ཁོ་རང་ཚོར་ནང་འཁྲུགས་ཆེན་པོ་བྱུང་བས་སློབ་དཔོན་འཁོར་བཅས་དེའི་བར་གསེང་ནས་ཐར་བ་ནི་ཆེས་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ཞིག་གོ།      

    གལ་ཏེ་གུ་ཅིའི་ཡུལ་ནས་སློབ་དཔོན་རྨད་བྱུང་གཟི་བརྗིད་དང་པཎྚི་ཏ་མོཀྵ་གུཔྟ་གཉིས་རྩོད་པ་བྱུང་བ་བདེན་པ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་རང་ཉིད་ཀྱིས་མཛད་པའི་རྒྱ་གར་ལམ་ཡིག་ཏུ་དེའི་ཟུར་ཙམ་ཡང་མ་གླེང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ལ་རྒྱུ་མཚན་གཉིས་ཡོད་དེ། ཐང་སན་བླ་མའི་ལམ་ཡིག་ཅེས་པ་དེ་ནི་ཁོང་རྒྱ་གར་ནས་ཕྱིར་རང་ཡུལ་དུ་ཕེབས་ཟིན་པ་ན། གོང་མའི་བཀའ་བཞིན་དུ་ཁོང་རང་གིས་བྲིས་པ་ཞིག་ཡིན་པར་འདུག་ཅིང་། དེ་ཡང་ཁོང་ཕེབས་སའི་རྒྱལ་ཁབ་དེ་དག་གི་ཆབ་སྲིད་དང་། དཔལ་འབྱོར་དང་། རིག་གནས་དང་། ས་རྒྱུས་སོགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་གཙོ་བོར་བཟུང་ནས་བཤད་པ་ལས། ཁོང་རང་ཉིད་ལ་རྒྱལ་ཁབ་དེ་དག་གིས་སྣེ་ལེན་བཟང་བོ་བྱས་མ་བྱས་སོགས་ཀྱི་བྱ་བ་བཤད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཉུང་བས་ན། པཎྚི་ཏ་མོཀྵ་གུཔྟ་དང་རྩོད་པ་མཛད་མ་མཛད་ཀྱང་མ་བྲིས་པ་ཡིན་ནོ།། གཉིས་པ། ཕྱིས་སུ་ཁོང་རྒྱ་གར་སོགས་སུ་ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་གཤིས་ཕྱིན་པ་ཞིག་མཛད་ནས་སླར་བལྟས་པ་ན། སྔར་དེ་འདྲའི་རྩོད་པ་སོགས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁ་ཅུང་ཟད་རེ་ཐོབ་མྱོང་བ་ནི་གླེང་རིན་ཆེན་པོ་མེད་པར་དགོངས་ནས་ཀྱང་མ་བྲིས་པ་ཡིན་ནམ་སྙམ་པ་དང་། དེར་མ་ཟད་ཁོང་རྒྱ་གར་དུ་བཞུགས་སྐབས་ཕྱི་རོལ་བའི་པཎྚི་ཏ་མཁས་པར་གྲགས་པ་འགའ་རེ་རྩོད་པས་ཕམ་པར་མཛད་པ་དང་། རང་སྡེ་ཐེག་པ་དམན་པའི་པཎྚི་ཏ་འགའ་རེས་ཐེག་ཆེན་ལ་རྒོལ་བ་ཡང་དམ་པ་འདིས་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཚབ་བྱས་ཏེ་བརྩད་པས་ལུང་རིགས་ཀྱིས་ཕམ་པར་མཛད་པ་ནི་གུ་ཅིའི་ཡུལ་གྱི་རྩོད་པ་དེ་ལ་བལྟས་ན་ཆེས་ཆེར་ལྷག་པས་དེ་ཙམ་ནི་བྲི་ཡང་མི་དགོས་པར་གཟིགས་པས་ཀྱང་ཡིན་ནམ་སྙམ་མོ།།

    གལ་ཏེ་སློབ་དཔོན་རང་གིས་བྲིས་པའི་ལམ་ཡིག་དེར་ཡང་དེའི་སྐོར་གཏན་ནས་གླེང་མེད་ན་དེ་འདྲའི་རྩོད་པ་བྱུང་བ་སུ་ཞིག་གིས་ཤེས་སྙམ་ན། དེའི་སྐོར་ཁོང་རང་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་སུ་ཡི་གེར་བཀོད་པ་མེད་ཀྱང་ཁོང་གི་དངོས་སློབ་སློབ་དཔོན་དཔུས་ལིས་ (慧立法师) དང་སློབ་དཔོན་ཡན་ཚོན་ (彦悰) གཉིས་ལ་ཞལ་བརྡ་གནང་མྱོང་བས། དེ་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་ཕྱིས་སུ་བྲིས་པའི་བྱམས་ཆེན་དགོན་གྱི་སློབ་དཔོན་སྡེ་སྣོད་གསུམ་པའི་རྣམ་ཐར་ (大慈恩寺三藏法师传) ཞེས་པའི་ནང་དུ་གསལ་བར་གསུངས་པས་ཁུངས་མེད་ལུང་གཏམ་ནི་གཏན་མིན་ནོ།།

    དེ་ཡང་སྔོན་གྱི་མ་ཧཱ་ཙི་ནའི་ལོ་རྒྱུས་སུ་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་གཞུང་ལེགས་སྦྱར་གྱི་སྐད་ལས་རྒྱ་ཡིག་ཏུ་སྒྱུར་བའི་ལོ་ཙཱ་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ཡོད་པའི་གྲས་ཀྱི་རིག་འཛིན་ཀུ་མཱ་ར་ཤྲིའམ་གཞོན་ནུ་དཔལ་ཞེས་གྲགས་པ་དེ་ཉིད་ཡུལ་ཁམས་འདིར་འཁྲུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཁོང་གི་ཡབ་ནི་རྒྱ་གར་བ་ཞིག་སྟེ་མཚན་ལ་ཀུ་མཱ་ར་ཡན་དང་། ཡུམ་ནི་ལི་ཡུལ་བྱང་རྒྱུད་དེ་སྔོན་གུ་ཅི་ཞེས་གྲགས་པ་དེང་སང་གི་ཞིན་ཅང་ཁཱུ་ཁྲེ་ས་ཁུལ་གྱི་རྒྱལ་བོའི་སྲས་མོ་ཞིག་ཡིན་ལ། རྒྱའི་རྒྱལ་རབས་ལས་ཅིན་ཤར་མའི་ཆིན་རྗེས་མའི་སྐབས་ཏེ་སྤྱི་ལོའི་དུས་རབས་བཞི་བའི་ཤིང་འབྲུག་གམ་སྤྱི་ལོ་སུམ་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་ཞེ་བཞིའི་ལོར་འཁྲུངས་པས། སློལ་དཔོན་རྨད་བྱུང་གཟི་བརྗིད་འདི་ལས་ལོ་གཉིས་བརྒྱ་ལྷག་གིས་སྔ་བར་མངོན་ནོ།།

    ད་སྐབས་རྒྱ་ཡུལ་ན་ཆེས་གྲགས་ཆེ་ཞིང་སྐྱ་སེར་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཁ་བཏོན་བྱེད་རྒྱུའི་མདོ་དཔེར་ན་རྡོ་རྗེ་གཅོད་པ་《金刚经》དང་། དྲི་མེད་གྲགས་པས་བསྟན་པའི་མདོ་《维摩诘经》དང་། དམ་པའི་ཆོས་པདྨ་དཀར་བོ་《法华经》དང་། འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་མདོ་《佛说阿弥陀经》དང་། སྨན་བླའི་མདོ་《药师经》སོགས་མང་བོ་ཞིག་ལོ་ཙཱ་བ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་བསྒྱུར་བ་ཡིན་ནོ།། ཁོང་གིས་བསྒྱུར་བའི་ཤེས་རབ་སྙིང་བོ་《心经》ནི་ཐང་སན་བླ་མའམ་སློབ་དཔོན་རྨད་བྱུང་གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་བསྒྱུར་བའི་ཤེར་སྙིང་ལས་ཕལ་ཆེར་ལོ་གཉིས་བརྒྱ་བཞི་ཡས་མས་ཀྱིས་འགྱུར་སྔ་བར་འདུག་ལ། དེ་ནི་རྒྱ་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར་བའི་ཤེར་སྙིང་གི་འགྱུར་ཆེས་ཐོག་མ་ཡིན་པར་འདུག་གོ། དགུང་ལོ་བདུན་པ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་ཞིང༌། ཁ་ཆེའི་ཡུལ་དུ་ཕེབས་ནས་ཐོག་མར་ཐེག་དམན་གྱི་གཞུང་ལ་ཐོས་བསམ་བྱས་ཤིང༌། རྗེས་སུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་ཞུགས་ནས་དབུ་མའི་ལྟ་བ་འཛིན་པའི་པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོར་གྱུར་ཅིང་རྒྱ་གར་དུའང་བསྟན་འགྲོའི་དོན་ལོ་དུ་མའི་རིང་ལ་མཛད་པར་གྲགས།   

    ཆིན་སྔོན་མའི་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་ (前秦) རྒྱལ་པོ་ཧྥུ་ཅིའན་（苻坚）གྱི་ཅེན་ཡོན (建元) ཁྲི་ལོ་བཅོ་བརྒྱད་པ། སྤྱི་ལོ་༣༨༢ལོར་དམག་དཔོན་ཆེན་པོ་ལུས་ཀུང་ (吕广) ནུབ་ཕྱོགས་སུ་མངག་སྟེ་གཡུལ་བཀྱེས་པས་གུ་ཅི་དང་བཅས་པའི་ནུབ་ཀྱི་རྒྱལ་ཕྲན་མང་བོ་ཞིག་དབང་དུ་བསྡུས། ཧྥུ་ཅིའན་རྒྱལ་བོས་དམག་དཔོན་དེ་ཕར་འགྲོ་ཁར་གལ་ཏེ་གུ་ཅི་ཡང་དབང་དུ་འདུ་བ་བྱུང་ན་ཡུལ་དེའི་མཁས་པ་ཀུ་མཱ་ར་ཤྲི་ཤར་ཕྱོགས་འདིར་སྤྱན་དྲོངས་ཤིག་ཅེས་བཤད། ཆིན་སྔོན་མའི་རྒྱལ་པོ་ཧྥུ་ཕེ (苻丕) ཐེ་ཨན (太安) ཁྲི་ལོ་དང་བོ་ཤིང་བྱ་སྟེ། སྤྱི་ལོ་༣༨༥ལོར་ལིང་ཀྲུའུ (谅州) རུ་གདན་དྲངས་པ་ལྟར་དེར་ལོ་ངོ་བཅུ་དྲུག་གམ་བཅོ་བརྒྱད་ཙམ་བཞུགས་པས་རྒྱ་བོད་གཉིས་ཀའི་སྐད་ཡིག་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་པར་མཁྱེན། ཆིན་རྗེས་མའི་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་རྒྱལ་བོ་ཡའོ་ཤིན (姚兴) གྱི་ཧུང་ཧྲི (弘始) ལོ་གསུམ་པ་ལྕགས་གླང་སྟེ་སྤྱི་ལོ་༤༠༡)ལོར་རྒྱལ་ས་ཤིས་ཨན་དུ་གདན་དྲངས་ཤིང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སློབ་དཔོན་དང་འདྲ་བའི་གུས་བཀུར་མཛད། དེ་དུས་ཁོང་དགོང་ལོ་ང་བདུན་ཡིན་པར་བཤད། དེར་ལོ་བཅུ་གསུམ་གྱི་རིང་ལ་རྡོ་རྗེ་གཅོད་པ (金刚经) ་ལ་སོགས་པའི་ཤེར་ཕྱིན་གྱི་མདོ་ཆེ་ཆུང་སྣ་ཚོགས་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་པདྨ་དཀར་པོ་（法华经）དང་། དྲི་མེད་གྲགས་པས་བསྟན་པའི་མདོ་ (维摩诘经) སོགས་མདོ་མང་བོ་དང༌། མགོན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་དབུ་མ་རྩ་བ་ཤེས་རབ་ (中观智慧根本论) དང་དབུ་མ་སྒོ་བཅུ་གཉིས་པ་（十二门论）་དང། སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་ལྷས་མཛད་པའི་དབུ་མ་བཞི་བརྒྱ་བ་ (四百论) དང་། མགོན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པར་གྲགས་པའི་ཤེར་ཕྱིན་ཆེན་མོ་བམ་པོ་བརྒྱ་བ་ (大智度论) དང་བཅས་བཀའ་བསྟན་བམ་པོ་སུམ་བརྒྱ་དང་གྱ་བཞི་རྒྱ་སྐད་དུ་བསྒྱུར་ཞིང༌། སློབ་མ་ཡང་མང་བོ་བསྐྱངས། མཐར་དགུང་ལོ་བདུན་ཅུ་བ་ཆུ་བྱི་སྟེ་སྤྱི་ལོ་༤༡༢ལོར་དགོངས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས། དེབ་དམར་དུ་འདི་དང་མི་འདྲ་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཤིག་ཀྱང་བཤད་ཡོད་མོད། མང་བས་འཇིགས་ནས་འདིར་མ་དྲངས་པས་ཤེས་འདོད་ན་དེར་གཟིགས་འཚལ།  

    སློབ་དཔོན་འདིིའི་མཚན་ལ་གཞོན་ནུ་དཔལ་ཟེར་བ་མ་ཡིན་པར་ཀུ་མ་ར་ཤོ་སྟེ་གཞོན་ནུའི་སྲོག་ཟེར་བ་ཡིན་ཟེར་མཁན་ཡང་ཡོད་ལ། རྒྱ་ཡིག་ཏུ་ཅུའུ་མའོ་ལུའོ་ཧྲི་ (鸠摩罗什) དང་ཅུའུ་མའོ་ལུའོ་ཧྲི་ཕུའོ (鸠摩罗什婆) དང་ཅུའུ་མའོ་ལུའོ་ཆིས་ཕུའོ་ (鸠摩罗耆婆) ཟེར་བ་སོགས་ཡི་གེ་མི་འདྲ་བ་དུ་མ་ཞིག་བྲིས་སྣང་ལ། ཐམས་ཅད་གཞོན་ནུའི་ཚེ་ (童寿) ཞེས་པའི་དོན་ཡིན་ཞེས་བཤད་འདུག 

    སྔོན་གྱི་རྒྱའི་རུའུ་ལུགས་ཀྱི་མཁས་པ་ཆེན་པོ་ཧན་ཡུས་ (韩愈) ཀྱིས་ཀྱང་རང་ཉིད་ཀུ་མཱ་ར་ཤྲིའི་དོ་མི་འོངས་ཞེས་དེ་ལ་བསྔགས་བརྗོད་བྱས་ཤིང་། ཉེ་རབས་ཀྱི་མཁས་པ་ཆེན་པོ། པེ་ཅིན་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་འངྲེན་པ་རྣམ་བཞིའི་ཡ་གྱལ་སློབ་དཔོན་ཆེན་མོ་ཁྲིན་ཡིན་ཁི་ (陈寅恪) ཟེར་བས་ཀྱང་སློབ་དཔོན་འདི་ལ་མཆོག་ཏུ་བསྟོད་པར་མ་ཟད། འདིའི་བསྒྱུར་རྩལ་སློབ་དཔོན་རྨད་བྱུང་གཟི་བརྗིད་ལས་ཀྱང་ལེགས་པར་འདོད། ཁོང་ཞི་བར་གཤེགས་ཁར་འདི་སྐད་དུ། དེང་འདིར་བདག་གིས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་བདེན་ཚིག་བསྒྲག་པར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་བདག་གིས་བསྒྱུར་བ་རྣམས་ནོར་བ་མེད་ན། བདག་གི་ལུས་མེ་ལ་བཞུས་ནས་ཚིག་རྗེས་ཀྱང་ལྕེ་འཚིག་པར་མི་འགྱུར་རོ།། (今于众前,发诚实誓:若所传无谬者,当使焚身之后,舌不焦烂 ) ཞེས་བདེན་ཚིག་གསུངས་ལ། ཞི་བར་གཞེགས་རྗེས་སྐུ་གདུང་མེར་བཞུས་པ་ན། དངོས་གནས་ཡ་མཚན་པ་ཞིག་ལ་སྐུ་ལུས་མེས་ཡོངས་སུ་ཚིག་ཀྱང་ལྗགས་མ་ཚིག་པར་ལུས་པ་སོགས་ཁོང་ལ་མཛད་པ་ངོ་མཚར་བ་མང་བོ་བཤད་རྒྱུ་ཡོད་ཀྱང་མང་བར་འགྱུར་བས་མ་བྲིས་སོ།།  

    གཞན་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐོར་ལེགས་སྦྱར་ནས་ཚུར་རྒྱ་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར་བ་དེ་ལ་འགྱུར་རྙིང་དང་འགྱུར་གསར་ཟེར་བ་གཉིས་སུ་ཡོད་པ་ལས་སློབ་དཔོན་རྨད་བྱུང་གཟི་བརྗིད་སོགས་ཐང་རྒྱལ་རབས་ནས་བསྒྱུར་བ་ལ་འགྱུར་གསར་དང་། ཀུ་མཱ་ར་ཤྲི་སོགས་ཀྱིས་བསྒྱུར་བ་ལ་འགྱུར་རྙིང་ཟེར་རོ།།

    སྨྲས་པ།

དམ་པའི་རྣམ་ཐར་མཇལ་ན་དད་པ་འཕེལ། །

མཁས་པའི་རྣམ་ཐར་མཇལ་ན་བློ་གྲོས་འཕེལ། །

དེ་ཕྱིར་འདི་འདྲའི་མཁས་ཤིང་དམ་པ་ཡི། །

མཛད་པ་ཆོས་མཐུན་གྲོགས་ལ་སྐྱེས་སུ་འབུལ། །

ཡུལ་དང་མི་དང་ཆོས་དང་རིག་གནས་ཀྱིས། །

བསྡུས་པའི་གོམས་གཤིས་འཕོ་འགྱུར་སྣ་ཚོགས་པ། །

ཡོངས་སུ་གསལ་བའི་ལོ་རྒྱུས་མེ་ལོང་ལ། །

ལྟ་ཚུལ་ཤེས་ན་ལྟད་མོ་ཡ་མཚན་ཡོད། །

ལ་ལ་ལྟད་མོའི་ངོ་གདོང་ཙམ་དུ་ལུས། །

ལ་ལས་ལྟད་མོའི་གསེང་ནས་གདམས་ངག་རྙེད། །

བལྟ་བྱའི་དཔེ་དང་ལྟ་མཁན་བློ་གསལ་བ། །

རྟེན་འབྲེལ་ལེགས་པར་འཕྲད་ན་དམ་པར་འགྱུར། །

ཞེས་པའང་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ།། 

---  མུ་འགོད། ---  

རྩོམ་ཡིག་མཁོ་སྤྲོད་པ།  བྱམས་པ་དོན་གྲུབ།