རྒྱལ་མོ་བོའུ་ཙི་ཐེན།

    གནའ་བོའི་ཀྲུང་གོ་ཡི་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་འགའི་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་ཀྱི་གོང་མ་ཚང་མ་ནི་སྐྱེས་པ་རྐྱང་རྐྱང་ཡིན། ཐང་རྒྱལ་རབས་ཁོ་ནའི་སྐབས་སུ་བུད་མེད་གོང་མ་ཞིག་བྱུང་མྱོང་ཞིང་། མོ་ནི་ཀྲུང་གོ་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་སྐད་གྲགས་ཆེ་བའི་བོའུ་ཙི་ཐེན་རེད(༦༢༤– ༧༠༥)།  སྤྱི་ལོ་༦༣༧ལོར་ལང་ཚོའི་དཔལ་འབར་ཞིང་ལོ་ན་བཅུ་བཞིར་གསོན་མ་ཐག་པའི་བོའུ་ཙི་ཐེན་ནི་ཐང་ཐེ་ཙོང་གི་མཆིས་བྲང་2མང་པོའི་ཁྲོད་ཀྱི་གཅིག་ཏུ་གྱུར། ཐང་ཐེ་ཙོང་རྒས་འཁོགས་ཆགས་རྗེས་བོའུ་ཙི་ཐེན་དང་ཐང་ཐེ་ཙོང་གི་སྲས་ཐང་གོ་ཙོང་གཉིས་མཛའ་གྲོགས་སུ་གྱུར། ཐང་ཐེ་ཙོང་འདས་རྗེས་བོའུ་ཙི་ཐེན་དགོན་པ་ཞིག་ཏུ་བསྐྱལ་ཅིང་སྲོལ་ཀ་ལྟར་ན་མོ་ནི་གནས་དེ་ནས་མ་ཤི་བར་འདུག་དགོས་པ་རེད། འོན་ཀྱང་ཐང་གོ་ཙོང་གོང་མར་གྱུར་རྗེས་མོ་སླར་ཡང་དགོན་པ་དེ་ནས་ཕྱིར་ཕོ་བྲང་དུ་བསུས། སྤྱི་ལོ༦༥༥ལོར་བོའུ་ཙི་ཐེན་ནི་བཙུན་མོར་1གྱུར།

     ཐང་གོ་ཙོང་ནི་གཤིས་རྒྱུད་ཧ་ཅང་གཉོམ་པའི་མི་ཞིག་ཡིན་པར་མ་ཟད་ལུས་ཕུང་ཡང་དེ་འདྲ་ཐང་པོ་མིན་པས་གཤིས་རྒྱུད་མཁྲེགས་ཤིང་ངང་ཚུལ་བརྟན་པའི་བོའུ་ཙི་ཐེན་གྱིས་ལས་སླ་བོའི་སྒོ་ནས་ཁོ་རང་ཚོད་འཛིན་བྱས། དེ་བས་སྐབས་དེར་རྒྱལ་ཁབ་ཡོངས་ལ་དབང་བསྒྱུར་བྱེད་མཁན་ངོ་མ་ནི་བོའུ་ཙི་ཐེན་ཡིན། ༦༨༣ལོར་ཐང་གོ་ཙོང་འདས་ཤིང་བོའུ་ཙི་ཐེན་དང་ཁོའི་བུ་ཐང་ཀྲུང་ཙོང་གོང་མར་བསྡད། བོའུ་ཙི་ཐེན་གོང་མའི་ཡུམ་ཆེན་དུ་སོང་བས་མོའི་སྟོབས་ཤུགས་ནི་ལྡབ་འགྱུར་གྱིས་ཆེ་བར་གྱུར། ༦༩༠ལོར་བོའུ་ཙི་ཐེན་རང་ཉིད་གོང་མར་བསྡད་ཅིང་ཀྲུང་གོའི་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་གི་བུད་མེད་གོང་མ་གཅིག་པུ་དེར་གྱུར། ༧༠༥ལོའི་དཔྱིད་ཀར་བོའུ་ཙི་ཐེན་བསྙུན་གྱིས་ཟིན། མོའི་བུ་ཐང་ཀྲུང་ཙོང་སླར་ཡང་གོང་མར་བསྡད། ལོ་དེར་བོའུ་ཙི་ཐེན་ཚེ་ལས་འདས། 

རྩོམ་ཡིག་འདི་ནི་«赫逊河畔谈中国历史»ཞེས་པ་ལས་ཁོལ་བྱུང་བྱས་ཏེ་འབྲོག་སངས་ཀྱིས་བོད་སྒྱུར་བྱས།