ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་ལ་དཔྱད་པ་ཐེ་ཚོམ་དྲ་བ་གཅོད་པའི་རལ་གྲི། ༼༡༽

བླ་མ་དང་མགོན་པོ་འཇམ་པའི་དབྱངས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སའི་གོ་ལའི་ཐོག་འདིར་མིའི་འགྲོ་བ་ཆགས་པ་ནས་བཟུང་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་དང་ང་རྒྱལ་དང་ཕྲག་དོག་སོགས་ཉོན་མོངས་པའི་བསམ་པ་མང་པོ་ཞིག་ལྷན་སྐྱེས་སུ་བྱུང་། དེ་རྣམས་མཐུ་བརྟས་པ་ལས་རིགས་མཐུན་ནམ་རིགས་མི་མཐུན་པའི་ནང་ཕན་ཚུན་དུ་དྲག་ཞན་དང་མཐོ་དམན་དང་ཕྱོགས་རིས་སོགས་འདྲ་མཉམ་མ་ཡིན་པའི་བྱ་བ་སྣ་ཚོགས་པ་ཞིག་མགོ་འབུས་པ་ནས་སྨིན་པ་དང་དར་བར་གྱུར། དེ་དག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་མཐུ་བརྟས་པ་ལས་རྩོད་པ་དང་འཐབ་པ་དང་གཡུལ་འགྱེད་པ་དང་ནོར་འཕྲོག་པ་དང་བྲན་དུ་བཀོལ་བ་དང་རྫུན་གྱིས་བསླུ་བ་སོགས་ཀྱི་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་རྒྱུན་རིང་བ་གྲངས་མེད་པ་ཞིག་བྱུང་སྟེ། དེའི་ཆ་ནས་གླེང་ན་མིའི་རིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དེ་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཤིག་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་ན་མི་འཐད་པ་ཅི་ཡང་མེད་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན། དེ་དག་གི་མཇུག་འབྲས་སུ་ནད་ཡམས་འཇིགས་སུ་རུང་བ་མཆེད་ནས་མི་ཕལ་མོ་ཆེ་ཁ་དག་པ་དང་། མུ་གེ་ཆེན་པོ་བྱུང་ནས་མིའི་ཤ་ཡང་གཞན་གྱི་ལག་ནས་ཉོས་ཏེ་བཟའ་དགོས་པའི་དུས་ལ་ཐུག་པ་སོགས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་གྲངས་བརྗོད་ཀྱིས་མི་ལངས་པ་གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་དུ་བྱུང་སྟེ། ནད་མུག་འཁྲུགས་རྩོད་འདི་རྣམས་ཀྱི་ཕྱོགས་ནས་བརྗོད་ན་མིའི་རིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་རིང་མོ་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཆོག་པ་ལྟ་བུར་ཡོད་དོ། །
      དེའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་དེ་དག་བསལ་བའི་ཆེད་དུ་མི་ཁྲི་འབུམ་དུ་མས་ལོ་ཁྲི་ཕྲག་མང་པོའི་བར་དུ་བསམ་བློ་བཏང་ཞིང་བཙལ་བས་ཐབས་གཉིས་རྙེད་དེ། གཅིག་ནི་རེ་ཞིག་ལུས་དང་ངག་གི་ངན་སྤྱོད་ཅི་རིགས་པ་ཞིག་ལ་ཚོད་འཛིན་ཕྱོགས་རེ་བ་ཞིག་བྱས་ཏེ་གནས་སྐབས་བདེ་འཇགས་ཀྱི་ངང་དུ་གནས་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་མི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡིན། གཅིག་ནི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་ངན་སྤྱོད་ཐམས་ཅད་བསྡམས་ནས་མི་ཡུལ་ཞི་བདེའི་ངང་དུ་གནས་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ཏེ་ལྷ་ཆོས་ཞེས་བྱའོ། །
      འདི་གཉིས་གཅིག་གི་གྲོགས་སུ་གཅིག་འགྲོ་བའི་འབྲེལ་བ་ཅན་ཡིན་པའམ་གཅིག་གི་གཤེད་དུ་གཅིག་ལངས་པའི་འགལ་བ་ཅན་གང་ཡིན་གྱི་ཐད་ལ་ཅ་ཅོ་སྣ་ཚོགས་འདོན་པར་སྣང་ཡང་མང་པོ་ཞིག་གིས་དབྱེ་འབྱེད་བྱེད་མ་ཤེས་པའི་དབང་གིས་བློ་རབ་ཏུ་འཁྲུགས་པར་འདུག་པས་འདི་ལ་རང་གི་བསམ་ཚུལ་ཞིག་བརྗོད་པར་འདོད་དོ། །
      འདི་བཤད་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་བཤད་པ་དང་། ཆོས་སྲིད་ཁ་བྲལ་བཤད་པ་དང་། དེ་གཉིས་ཀྱི་དོན་ལ་དཔྱད་པའོ། །

དང་པོ། ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་བཤད་པ།

      དང་པོ་ལ་འཛམ་གླིང་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་གཙོ་བོར་གྲགས་པའི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་དང་། བོད་བཙན་པོའི་དུས་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་ངོ་བོ་ངོས་བཟུང་བའོ། །
དང་པོ། འཛམ་གླིང་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་གཙོ་བོར་གྲགས་པའི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག
      དང་པོ་ནི། དེང་སང་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ལ་གྲགས་པའི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་ཅེས་པ་ནི། ཆོས་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཆ་དང་ཡེ་ཤུ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཆོས་ཚོགས་ལྟ་བུའི་ཆོས་ལུགས་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དབང་ཆ་གཉིས་པོ་མི་གཅིག་གིས་བཟུང་བ་སྟེ། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གཙོ་འཛིན་གྱིས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་གཙོ་འཛིན་ཡང་བྱེད་པའམ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་གཙོ་འཛིན་གྱིས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གཙོ་འཛིན་ཡང་བྱེད་པའི་ཆབ་སྲིད་ལམ་ལུགས་ཤིག་ལ་བྱ་སྟེ། ཐ་སྙད་འདི་དེང་སང་ཚད་ལྡན་དུ་བརྩི་བའི་ཚིག་མཛོད་སོགས་དཔེ་ཆ་མང་པོ་ལས་དེ་ལྟར་ངོས་འཛིན་བྱེད་ར་སྣང་སྟེ། དེ་ཡང་ཨོ་ཁུ་སུ་ཧྥོད་ཚིག་མཛོད་ལས། (Oxford Dictionary牛津字典) སྲིད་གཞུང་འདིས་འཇིག་རྟེན་བྱེད་པ་པོའམ་ལྷ་དེ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཆེས་མཐོ་བའི་མི་དམངས་ཀྱི་དབང་སྒྱུར་པ་པོར་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་དེ། རྒྱལ་ཁབ་དེ་ཐད་ཀར་ལྷའི་ནུས་པའམ་ལྷས་ཁྲིད་སྟོན་བྱ་བའི་དཔོན་པོས་སྣ་ཁྲིད་པར་བྱེད་པར་འདོད་དོ། (Theocracy) ཞེས་པའི་ཧེ་ལིན་གྱི་ཡི་གེའི་ནང་དོན་ཡང་། ལྷས་དབང་བསྒྱུར་བྱ་བ་ཞེས་པའི་དོན་ཡིན། དད་ལྡན་རྣམས་ལ་མཚོན་ན། བྱེད་པ་པོའི་ལྷའམ་ཆོས་ལུགས་ལས་ཁུངས་ཏེ། ཆོས་ཚོགས་ལྟ་བུ་ཞིག་གིས་སྤྱི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གི་གོ་གནས་ཀྱི་ཚབ་བྱས་ནས་མིའི་འཇིག་རྟེན་ལ་དབང་སྒྱུར་བའི་སྲིད་གཞུང་སྟེ། ལྷ་དབང་སྲིད་གཞུང་གིས་ལག་ལེན་དུ་བསྟར་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་བྱེད་པ་པོས་ལྷ་ཆེམས་ལས་བཤད་པའི་ཁྲིམས་ལུགས་དག་གོ །ཞེས་སྨྲས་ཏེ། འདི་ལ་ལྷ་དབང་ཆབ་སྲིད་ཅེས་ཀྱང་གྲགས་སོ། །
      ཡང་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅུང་ཟད་མི་འདྲ་བ་གཞན་ཞིག་ནི། དབྱིན་ཇིའི་ཤེས་བྱ་ཀུན་འདུས། (Encyclopedia Britannica Online大英百科全书电子版) ཆབ་སྲིད་ཀྱི་མ་ལག་འདིའི་ནང་དུ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མགོ་ཁྲིད་དེ་ཆོས་ཚོགས་ཀྱི་མགོ་གཙོ་དང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བྱ་བའི་ནང་གི་ཆེས་མཐོ་བའི་ཁྲུན་གཅོད་པའང་ཡིན། ཐ་སྙད་འདི་རོམ་བཙན་རྒྱལ་གྱི་མཇུག་གི་དུས་སམ་པེལ་ཟན་ཐེམ་(Byzantium拜占庭) རྒྱལ་རབས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ནང་དུ་རྟག་པར་འབྱུང་། དེང་རབས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་ཕལ་ཆེ་བས་པེལ་ཟན་ཐེམ་གྱིས་ཁྲིམས་ལུགས་ཡིག་ཆའི་ནང་དུ་བྲིས་ཡོད་པ་དེ་རྒྱལ་པོའི་བརྒྱུད་པ་དང་ཆོས་ལུགས་ལས་ཁུངས་ཕན་ཚུན་བརྟེན་ནས་གནས་པའི་འབྲེལ་བ་ཡིན་གྱི། ཆོས་ལུགས་ལས་ཁུངས་ཁོ་ན་རྒྱལ་པོའི་བརྒྱུད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་གནས་པ་མིན་པར་འདོད། ལོ་རྒྱུས་རིག་པ་བ་རྣམས་ཀྱིས་པེལ་ཟན་ཐེམ་གྱིས་ཡེ་ཤུ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་དད་པའི་ཐད་ལ། རྒྱལ་པོ་ལ་ཡོད་པའི་མི་ནུབ་པའི་དབང་ཆ་དང་ཡེ་ཤུ་ཆོས་དཔོན་ལ་ཡོད་པའི་ལྷས་གནང་བའི་དབང་ཆ་དག་ཁས་མི་ལེན་པར་འདོད་དོ། ཞེས་ཟེར་ཏེ། རྒྱལ་པོ་ལ་ཡོད་པའི་མི་ནུབ་པའི་དབང་ཆ་ཞེས་པ་དང་ཆོས་དཔོན་ལ་ཡོད་པའི་ལྷས་གནང་བའི་དབང་ཆ་ཞེས་པའི་དོན་ནི། གོང་དུ་བཤད་པའི་ལྷ་དབང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སྐབས་སུ་བྱུང་བའི་རྒྱལ་པོ་རྣམས་ལྷའི་སྐུ་ཚབ་ལྟ་བུར་བྱས་ནས་ཁོང་རྣམས་ལ་འཇིག་རྟེན་བྱེད་པ་པོའི་ལྷས་གནང་བའི་དབང་ཆ་དམིགས་བསལ་བ་ཡོད་པར་འདོད་པ་དེ་ཡིན་ལ། ཆོས་དཔོན་ལ་ལྷས་གནང་བའི་དབང་ཆ་ཞེས་པའང་དེའོ། །
      ཨོ་ཁུ་སུ་ཧྥོད་ཡེ་ཤུ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བསྡུས་གསལ་དག་ཡིག་ལས།(The Concise Oxford Dictionary of the Christian Church 牛津基督教简明字典) ལྟོས་མེད་ཀྱི་དབང་ཆ་ལོངས་སུ་སྤྱད་དུ་ཡོད་པའི་རྒྱལ་པོའི་རྒྱུད་པ་དེར་ཁོའི་མངའ་ཁུངས་ཀྱི་ཆོས་ཚོགས་ནང་དུའང་བླ་ན་མེད་པའི་ཚོད་འཛིན་གྱི་དབང་ཆ་ཡོད་པ་སྟེ། དབང་ཆ་བཀོལ་སྤྱོད་ཀྱི་རྒྱ་ཁྱོན་དེ་ཐ་ན་ནམ་རྒྱུན་ཆོས་ཚོགས་རང་གིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་བདག་གཉེར་ཡན་ཆད་ལ་ཁྱབ་པ་ཞིག་གོ །ཐ་སྙད་འདི་ཆེས་རྒྱུན་པར་མཐོང་བ་ནི་པེལ་ཟན་ཐེམ་དུས་རབས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དག་གིས་ཆོས་ལུགས་ལས་ཁུངས་ལ་དབང་བྱེད་པའི་བཤད་པ་དག་ལས་སོ། ཞེས་སྨྲས་ཏེ། ལྟོས་མེད་ཀྱི་དབང་ཆ་ཞེས་པ་ནི་སུ་ལའང་ལྟོས་མི་དགོས་པའི་དབང་ཆ་རང་རྐྱ་ཐུབ་པའོ། །
      ཡང་དེ་ཉིད་ལས། སྲིད་གཞུང་གི་ཁེ་དབང་དང་ཆོས་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཕྱོགས་ཀྱི་དབང་ཆ་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའམ་ཆོས་ཚོགས་ལས་མཐོ་བའམ་དེའི་གོང་ན་གནས་པའི་འདུ་ཤེས་ཤིག་སྟེ། ཁྱད་པར་དུ་དེ་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ལ་མཚོན་ན། ཆེས་རྩེར་སོན་པའི་སྐབས་ཀྱི་རྣམ་པ་དེ་ནི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རིག་པ་ཞིག་ཡིན་པར་མངོན་ཞིང་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གཙོ་འཛིན་གནའ་རབས་ཡོ་རོབ་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ཆོས་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོ་བའི་གཙོ་འཛིན་ཡང་ཡིན་པ་སྟེ། རྣམ་པ་འདི་ནི་ལྷ་དབང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལྡོག་ཕྱོགས་སུ་གནས་པའོ། ཞེས་སོ། ཆོས་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཕྱོགས་ཀྱི་དབང་ཆ་ཞེས་པ་ནི་མི་སེམས་ལ་དབང་སྒྱུར་བ་འདི་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་དབང་ཆ་ཡིན་པར་སྟོན་པའོ། ལྷ་དབང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལྡོག་ཕྱོགས་སུ་གནས་པ་ཞེས་པ་ནི། ལུགས་འདི་རྒྱལ་པོ་ལ་ལྷས་བྱིན་པའི་དབང་ཆ་ཡོད་པར་མི་འདོད་པ་ཡིན། དེས་ན་ལྷ་དབང་ཆབ་སྲིད་དང་འདི་གཉིས་ཀའང་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་ཆབ་སྲིད་ལམ་ལུགས་ཡིན་པ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་ཀྱང་། ལྷ་དབང་ཆབ་སྲིད་ཀྱིས་ལྷས་བྱིན་དབང་ཆ་གཙོ་བོར་བྱས་ནས་དབང་སྒྱུར་པ་དང་། འདིས་མི་གཅིག་གིས་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀ་ལ་དབང་སྒྱུར་ཆོག་པའི་མིའི་དབང་ཆ་གཙོ་བོ་བྱས་ཏེ་དབང་སྒྱུར་བ་ཡིན་པར་མངོན་ནོ། །
      ཀྲུང་གོའི་ཤེས་བྱ་ཀུན་འདུས་ཆེན་མོ་ལས། ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་ཅེས་པ་དེ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཆ་དང་ལྷའི་དབང་ཆ་གཉིས་གཅིག་ཏུ་བྱས་པའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལམ་ལུགས་ཤིག་སྟེ། འདིའི་རྩ་བའི་ཁྱད་ཆོས་ནི། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མགོ་གཙོ་དང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་གཙོ་འཛིན་གཉིས་མི་གཅིག་གིས་བྱེད་ཅིང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཆ་དང་ཆོས་ཀྱི་དབང་ཆ་གཉིས་མི་གཅིག་གིས་འཛིན་པ་དང་། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཁྲིམས་ཀྱི་གཞི་རྩ་ཆོས་ལ་བྱས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་ནང་དོན་དེ་དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་དོན་ཐམས་ཅད་ཐག་གཅོད་བྱེད་པའི་ཚད་གཞིར་བྱེད་པ་དང་། སྤྱིར་བཏང་མི་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱོགས་རིས་པའི་ཆོས་ལུགས་གཅིག་ལ་དད་ཞེན་དྲག་པོ་ཡོད་པ་བཅས་ཡིན་ཞེས་ཟེར་རོ། །
      ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལམ་ལུགས་འདི་དག་ནི་ཡོ་རོབ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཐོག་གི་དུས་རབས་དཀྱིལ་མ་ཞེས་པ་ཧ་ལམ་ཕྱི་ལོ༤༧༦ནས༡༤༥༣བར་གྱི་ལོ་སྟོང་ལ་ཉེ་བ་ཙམ་གྱི་རིང་ལ་བྱུང་བ་དག་ཡིན་ལ། ཕྱིས་སུ་བྱུང་བའི་ཡོ་རོབ་དང་ཨ་རིའི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་མང་པོ་ཞིག་གིས་དུས་སྐབས་འདི་ལ་མུན་པའི་དུས་སྐབས་ཞེས་ཀྱང་སྨྲ་བར་འདུག་སྟེ། འདིའི་རིང་ལ་ཆོས་ལུགས་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བའི་གཡུལ་འགྱེད་མང་པོ་དང་ནད་ཡམས་མང་པོ་བྱུང་ནས་ཡོ་རོབ་ཀྱི་མི་རྣམས་ཀྱིས་དཀའ་སྡུག་མང་པོ་མྱང་དགོས་བྱུང་བས་དེ་སྐད་དུ་བརྗོད་པ་ཡིན་འདུག་གོ །
གཉིས་པ། བོད་བཙན་པོའི་དུས་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་ངོ་བོ་ངོས་གཟུང་བ།
      གཉིས་པ་བོད་གངས་ཅན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ཏུ་གྲགས་པའི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་ཅེས་པ་ནི། ཆོས་རྒྱལ་མེས་དབོན་རྣམ་གསུམ་གྱི་སྐུ་རིང་ལ་བྱུང་བའི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་ལྟ་བུ་སྟེ། རྒྱལ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཚེ་སྔ་ཕྱི་ལ་ཡིད་ཆེས་དང་ལས་རྒྱུ་འབྲས་ལ་བརྩི་བསྲུང་དང་བྱམས་སྙིང་རྗེའི་སྒོ་ནས་ཆབ་འབངས་རྣམས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་ཅིང་། རྒྱལ་ཁབ་དེ་ན་སྲིད་ཀྱང་ཡོད་ལ་ཆོས་ཀྱང་ཡོད་པ། ཆོས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྲིད་མི་བཤིག་ཅིང་སྲིད་ཀྱིས་ཆོས་ལུགས་ལ་མི་གནོད་པར་རང་རང་གི་ས་ནས་རང་རང་གི་ཕན་པ་བསྒྲུབས་ནས་གནས་པའོ། །འདི་ནི་བོད་གངས་ཅན་ལ་གྲགས་པའི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་སྟེ། ཨོ་རྒྱན་འཇིགས་མེད་ཆོས་ཀྱི་དབང་པོའི་ཆོས་འབྱུང་འབེལ་གཏམ་གྱི་ཁྲི་སྲོང་ལྡེའུ་བཙན་གྱི་སྐབས་ལས། ཕྱི་རོལ་མུ་སྟེགས་ཀྱི་རྒྱུ་འགྲུལ་བཀའ་སྲུང་བསྟན་མའི་འཕྲིན་ལས་ཀྱིས་མཚམས་བཅད་དེ་རྒྱལ་བསྟན་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ཕྱི་མའི་མཐར་ཡང་ཉམས་པ་མེད་པའི་མཛད་འཕྲིན་རྩིབས་སྟོང་གི་འཁོར་ལོས་སྣ་དྲངས་ཏེ། འཛམ་བུའི་གླིང་སུམ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱལ་སྲིད་ལ་དབང་བྱས་ནས་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་སྣང་བ་འགྲན་ཟླ་དང་བྲལ་བར་མཛད། ཅེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །འདི་ཅུང་ཟད་ཞིབ་པར་བཤད་ན་དོན་ཚན་བདུན་ཏེ། ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་ཆབ་སྲིད་དང་། ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་ཁྲིམས་ལུགས་དང་། ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་དཔལ་འབྱོར་དང་། ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་དམག་དོན་དང་། ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་སློབ་གསོ་དང་། ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་ཆོས་ལུགས་དང་། ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་འབྲས་བུ་བཤད་པའོ།།
༡ ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་ཆབ་སྲིད།
      དང་པོ་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་ཆབ་སྲིད་བཤད་པ་ལ་བཞི་སྟེ། ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་ཆབ་སྲིད་སྐྱོང་བ་པོའི་གཙོ་བོ་རྒྱལ་པོ་རང་ཉིད་ལ་ཆ་རྐྱེན་ཅི་ཚང་བར་བྱ་དགོས་པ་དང་། དེས་བསམ་པའི་ཀུན་སློང་ཅི་འདྲ་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་ཆབ་སྲིད་སྐྱོང་དགོས་པ་དང་། དེ་ལག་བསྟར་བྱེད་ཚུལ་གྱི་གལ་འགག་བཤད་པ་དང་། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རིག་པའི་འབྱུང་ཁུངས་བཤད་པའོ། དང་པོ་ནི། ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་སྒོ་ནས་ཆབ་སྲིད་སྐྱོང་བ་ལ་ཐོག་མར་རྒྱལ་པོ་རང་ཉིད་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡང་དག་པ་ཞིག་ཚང་དགོས་ཏེ། རྒྱལ་པོའི་ལམ་ལུགས་ལ་ཆབ་སྲིད་ཡང་དག་པ་འོངས་མི་འོང་རྒྱལ་པོ་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་རོ། འོ་ན་རྒྱལ་པོ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་དགོས་ཞེ་ན། དོན་འདི་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་བཀའ་ལས་སྐབས་དེ་དུས་ཀྱི་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་པོའི་ལམ་ལུགས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་དང་ཆོས་གཉིས་ཟུང་འཇུག་གི་སྒོ་ནས་རྒྱལ་སྲིད་སྐྱོང་ཐབས་ཤིག་གསུངས་པ་དེ་ལྟར་དུ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་འཕགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་ཐབས་ཀྱི་ཡུལ་ལ་རྣམ་པར་འཕྲུལ་བ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོའི་རྒྱལ་པོའི་ལེའུ་ལས། རྒྱལ་པོ་གཏུམ་པོ་རབ་སྣང་དང་གཅེར་བུ་པའི་ཚུལ་འཛིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བདེན་སྨྲ་གཉིས་ཀྱིས་དྲི་བ་དང་། དྲིས་ལན་གྱི་སྒོ་ནས་གསུངས་པ་ཆ་ཚང་འདིར་བཀོད་ནས་འཆད་པ་ལ། ཐོག་མར་ཡོན་ཏན་གྱི་ཡན་ལག་བཅུ་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ལ་འོས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའམ་རྒྱལ་པོ་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བར་གསུངས་ཏེ། མདོ་དེ་ཉིད་ལས། སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་དེ་ལྟར་བག་ཡོད་ཅིང་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དེ་ལྟ་བུ་ཡན་ལག་དུ་མ་ཞིག་གིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར། སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་བཅུས་ཏེ། གནམ་གྱིས་བསྐོས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། འཁོར་སྲུན་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་། བརྩོན་པ་དང་། ཆོས་ལ་གུས་པ་དང་མཁས་པ་དང་། ངེས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཀུན་སྤྱོད་རབ་ཏུ་རིག་པར་སྤྱོད་པ་དང་། མི་བདེ་བ་བཟོད་པ་དང་། ཆོས་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འཛིན་པའོ།།དེ་ལ་གནམ་གྱིས་བསྐོས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱལ་པོ་ནི། བློན་པོ་དང་། བཀྲབས་པ་དང་། མདའ་ར་བའི་མཆོག་དང་། གྲོང་བརྡལ་གྱི་མི་དང་། ཡུལ་གྱི་མི་རྣམས་ལ་དབེན་ཅིང་གནོད་པ་ཆུང་བ་དང་། ནད་མ་མཆིས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ནོ། །འཁོར་སྲུན་པ་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོ་ནི་རྒྱལ་པོས་བགྱི་བ་ལ་ཚེགས་ཆུང་ངུར་རྟག་ཏུ་བདེ་བར་གནས་ལ། རྒྱལ་པོའི་ཚུལ་ལས་མི་ཉམས་པའོ། །ཤེས་རབ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱལ་པོ་ནི་ཆོས་ཀྱིས་སྐྱེ་དགུ་བསྐྱང་བ་ལ་ཐབས་མཁས་ཤིང་བགྱི་བ་རྣམས་ལ་གཞན་གྱིས་དྲིང་མི་འཇོག་པའོ། །
      བརྩོན་པའི་རྒྱལ་པོ་ནི་དགྲ་མ་མཆིས་པས་དགའ་བར་གནས་ཤིང་མཛོད་འཕེལ་བར་བགྱིད་པའོ། །ཆོས་ལ་གུས་པའི་རྒྱལ་པོ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་བགྱི་བ་ཡང་མི་གཏོང་ལ་མི་སྲུན་པ་རྣམས་ཚར་གཅོད་པའོ། །མཁས་པའི་རྒྱལ་པོ་ནི་བསམ་པ་མྱུར་དུ་རྫོགས་ཤིང་མཐའ་མི་རིང་བས་བགྱི་བ་དག་ལས་མི་ཉམས་པའོ། །ངེས་པའི་རྒྱལ་པོ་ནི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་འཁོར་ཞིང་གྲོང་རྡལ་གྱི་མི་དང་། ཡུལ་གྱི་མི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡིད་བརྟན་དུ་རུང་བའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཀུན་སྤྱོད་རབ་ཏུ་རིགས་པར་སྤྱོད་པའི་རྒྱལ་པོ་ནི་སྲུན་པ་དང་མི་སྲུན་པའི་བྱེ་བྲག་ཀྱང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་འདུ་བའི་སྒོ་ཡང་ཆད་པར་མི་བགྱིད་པའོ། །མི་བདེ་བ་བཟོད་པའི་རྒྱལ་པོ་ནི་རྒྱལ་པོའི་བགྱི་བ་ཡང་རྫོགས་པར་སྒྲུབ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཀྱང་མི་འཇིགས་པའོ། །ཆོས་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འཛིན་པ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་ཡང་སྒྲུབ་ལ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དག་དང་ཡང་མ་བྲལ་བའོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཡན་ལག་བཅུ་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྒྱལ་པོ་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ལགས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
      གཉིས་པ་བསམ་པའི་ཀུན་སློང་ཅི་འདྲ་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་ཆབ་སྲིད་སྐྱོང་དགོས་པར་བཤད་པ་ལ།
      དངོས་དང་ཞར་བྱུང་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཆོས་ལྡན་གྱི་རྒྱལ་པོ་དེས་རྒྱལ་སྲིད་སྐྱོང་བ་ན། འབངས་རྣམས་ལ་རང་གི་བུ་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་དང་ཉེས་པ་ཅན་རྣམས་ལ་ནད་པའི་འདུ་ཤེས་འཇོག་པ་སོགས་འབངས་རྣམས་ལ་འཚེ་བ་མེད་ཅིང་བྱམས་དང་བརྩེ་བའི་བསམ་པས་སྐྱོང་དགོས་ལ། དེ་ཡང་འདུ་ཤེས་རྣམ་པ་བརྒྱད་དང་ལྡན་དགོས་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། བྲམ་ཟེ་དེ་ལྟར་སྐྱེ་དགུ་ཡོངས་སུ་བསྐྱང་བ་ལ་བརྩོན་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་གནས་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་ཞིག་གིས་གནས་པར་བྱ། སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཏེ། སྐྱེ་དགུའི་རིས་སུ་གཏོགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བུའི་འདུ་ཤེས་དང་། མི་སྲུན་པ་རྣམས་ལ་ནད་པའི་འདུ་ཤེས་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེའི་འདུ་ཤེས་དང་། བདེ་བ་རྣམས་ལ་དགའ་བའི་འདུ་ཤེས་དང་། དགྲ་རྣམས་ལ་དེའི་རྒྱུས་ཉེས་པའི་འདུ་ཤེས་དང་། མཛའ་བཤེས་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་བསྲུང་བའི་འདུ་ཤེས་དང་། ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ལ་སྨན་གྱི་འདུ་ཤེས་དང་། བདག་ལ་བདག་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་སྐྱེ་དགུའི་རིས་སུ་གཏོགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བུའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་གནས་པ་ནི་རྒྱལ་པོ་དེ་ཕས་བུ་བཅོས་པ་ལྟར་མི་སྲུན་པ་ཚར་བཅད་པ་ལ་འཇུག་ཀྱང་སྙིང་རྗེས་བསམ་པ་མི་གཏོང་བའོ། །མི་སྲུན་པ་རྣམས་ལ་ནད་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་གནས་པ་ནི་སྨན་པ་ལྟར་གནོད་པ་ལ་མི་ཁྲོ་ཞིང་སྐྱོན་རབ་ཏུ་བསལ་བའི་སླད་དུ་སྦྱོར་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་གནས་པ་ནི་གནོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་བགྱིད་པ་དང་། ཕན་པ་བསྒྲུབ་པའི་སླད་དུ་འཇུག་པའོ། །བདེ་བ་རྣམས་ལ་དགའ་བའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་གནས་པ་དེ་ནི་གཞན་གྱི་ནོར་དང་། གཞན་གྱི་ཡོ་བྱད་ལ་བརྣབ་སེམས་དང་ཕྲག་དོག་གི་སེམས་མི་བསྐྱེད་པའོ། །དགྲ་རྣམས་ལ་དེའི་རྒྱུས་ཉེས་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་གནས་པ་ནི་དེའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་སྤོང་ཞིང་སྐྱེ་བོ་གཞན་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཀྱི། དགྲ་རྣམས་དང་ཡང་མཛའ་བར་བགྱིད་པའོ། །
      མཛའ་བཤེས་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་བསྲུང་བའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་གནས་པ་ནི་མཛའ་བ་བརྟན་པ་དང་། ཐམས་ཅད་དང་མཛའ་བའོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ལ་སྨན་གྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་གནས་པ་ནི་འདོད་པ་ལ་ལོག་པར་གཡེམ་པས་ཡོངས་སུ་མི་སྤྱོད་ཅིང་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ལ་མ་ཆགས་པར་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པའོ། །བདག་ལ་བདག་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་གནས་པ་ནི་ཆོས་དོན་དུ་གཉེར་ཞིང་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་རྣམས་ཀྱི་དྲུང་དུ་མཆིས་ཏེ་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་ནན་ཏན་དུ་བགྱི་བ་ལ་འཇུག་པ་སྟེ། ཞེས་གསུངས་སོ། །
      གཉིས་པ་ཞར་བྱུང་ནི། དེ་འདྲའི་རྒྱལ་པོ་དེ་ལ་འབངས་རྣམས་སེམས་དགའ་ནས་ལེགས་སྐྱེས་ཕུལ་བ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་རྒྱལ་པོའི་མཛོད་གང་བར་གསུངས་ཏེ། གོང་གི་འཕྲོས་ལས། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་གནས་པ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་གིས་གནས་པ་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོ་ནི་སྐྱེས་ཕུལ་བ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་ཕྱག་མཛོད་མངོན་པར་འཕེལ་བར་འགྱུར་གྱི། ཆོས་དང་མི་ལྡན་པས་ནི་སྒྱུའི་སྦྱོར་བ་དང་། གཡོའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་བསྒྲུབས་ཀྱང་དེ་ལྟར་འཕེལ་བར་མི་འགྱུར་ལགས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
      གསུམ་པ་ཆབ་སྲིད་དེ་ལག་བསྟར་བྱེད་ཚུལ་གྱི་གལ་འགག་བཤད་པ་ནི། རྒྱལ་པོས་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་ཆབ་སྲིད་སྐྱོང་བ་ལ་རང་ཉིད་རྩ་བའི་རྩ་དོན་གཉིས་ཀྱི་ཐོག་ནས་བྱ་བ་བསྒྲུབ་དགོས་ཤིང་། རྩ་དོན་གཉིས་པ་ནི་བག་ཡོད་པ་དང་སྙིང་རྗེ་བསྐྱེད་པ་འདི་གཉིས་ཡིན། དེ་ལས་བག་ཡོད་པ་ཞེས་པ་ནི། རྒྱུ་ནོར་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ལ་མི་རྟག་པ་སོགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་བཞག་ནས་འདོད་ཆུང་ཆོག་ཤེས་ཀྱིས་འཚོ་བར་བྱེད་པ་ལས་རུལ་སུངས་ཀྱི་བྱ་བ་སྣ་ཚོགས་པ་མི་སྒྲུབ་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོའི་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་དང་བདག་ཉིད་ཀྱང་མི་རྟག་པར་རྟོགས་ཤིང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་སྟེ། ཉེས་དམིགས་སུ་ལྟ་ཞིང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་འཚལ་བས་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ལ་སྤྱོད་ཅིང་རྒྱལ་པོའི་དབང་ཕྱུག་གི་དབང་བགྱིད་པ་འདི་ནི་དེའི་བག་མཆིས་པ་ལགས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྙིང་རྗེ་བ་ཞེས་པ་ནི། མི་དམངས་ཀྱི་ལག་ནས་རྒྱུ་ནོར་མི་འོས་བཞིན་དུ་མི་ལེན་པ་དང་བླངས་ནས་ལོངས་མི་སྤྱོད་པ་དང་། འབངས་རྣམས་སུ་མུ་གེ་བྱུང་བའི་ཚེ་དེ་ལས་སྐྱོབ་པ་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་དགྲ་དང་ནང་གི་ཆོམ་རྐུན་སོགས་ལས་སྐྱོབ་ཅིང་ཕན་འདོགས་པ་སོགས་ཡིན་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། གང་ལ་གནས་ཏེ་མ་ཐོབ་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་ཉེ་བར་མི་འཚོ་བ་དང་ཐོབ་པ་ལའང་དུས་མ་ཡིན་པར་ཉེ་བར་མི་འཚོ་བ་དང་། དུས་ལ་བབ་ཀྱང་དབུལ་པོ་རྣམས་ལ་གནོད་པ་བགྱིས་ཤིང་ཉེ་བར་མི་འཚོ་བ་དང་། མུ་གེའི་གནོད་པ་ཞིག་བྱུང་ན་སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱབས་བགྱིད་པ་དང་། ཆོམ་རྐུན་གྱི་གནོད་པ་དང་། ཕ་རོལ་གྱི་དམག་ཚོགས་ཀྱི་གནོད་པ་དང་། གཅིག་ལ་གཅིག་གནོད་པར་གྱུར་བ་ཞིག་བྱུང་ན་ཡང་དག་པར་ཕན་འདོགས་པར་བགྱིད་པ་དང་། དབུལ་པོ་རྣམས་ལ་ནོར་སྦྱིན་པ་དང་། མི་སྲུན་པ་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་ཆད་པས་བཅད་པ་འདི་ནི་དེའི་སྙིང་རྗེ་ཞེས་བགྱི་སྟེ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཆོས་གཉིས་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་ན་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོ་སྐྱེ་དགུ་ཡང་དག་པར་སྐྱོང་བར་བགྱིད་ཅེས་བགྱི་བ་ལགས་ཏེ། བག་མཆིས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་གཉིས་ལགས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
      བཞི་པ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རིག་པའི་འབྱུང་ཁུངས་བཤད་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཆབ་སྲིད་རིག་པ་ལ་མཁས་པའི་སྐྱེས་བུ་ཡ་རབས་རྣམས་ལ་བརྟེན་པ་དང་། དམ་པ་གོང་མ་རྣམས་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་ལ་བརྟེན་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། རྒྱལ་པོས་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་བྱ་བ་སྒྲུབ་ཚུལ་རང་གཅིག་པོ་ཁོ་ནས་ཐག་མི་གཅོད་པར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལེགས་མི་ལེགས་དང་ཇི་ལྟར་བྱ་དགོས་པ་རྣམས་ཡུལ་ན་གནས་པའི་མཁས་པ་རྣམས་ལ་བློ་འདྲི་དགོས་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོས་ནི་རང་གི་རིས་ན་ཡ་རབས་སུ་བཏུ་བའི་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་མཁས་པ། གསལ་བ་རིག་པ་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་གི་དྲུང་དུ་མཆི་ཞིང་དུས་དུས་སུ་དགེ་བ་ནི་གང་མི་དགེ་བ་ནི་གང་ཅི་བྱས་ན་ལེགས་པར་འགྱུར། ཅི་བྱས་ན་སྡིག་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་དྲི་བར་བགྱི་ཞིང་དེ་དག་ཆོས་སྟོན་པར་འགྱུར་བའི་སྐབས་དབྱེ་བར་བགྱིའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
      གཉིས་པ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་བྱ་བ་ནི། མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རྒྱལ་པོས་སྲིད་སྐྱོང་ཚུལ་ལ་སྐྱོན་ཅི་ཡོད་ཐམས་ཅད་ཚིག་འཇམ་པོའི་སྒོ་ནས་ཞུ་དགོས་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། དེ་དག་གིས་ཀྱང་དེ་ལ་རྒྱལ་པོའི་ཚུལ་རྙིང་དག་བསྟན་པར་བགྱི་སྟེ། སྐབས་ཕྱེ་ན་ཚིག་གི་ཚུལ་འཇམ་པོས་སྐྱོན་བརྗོད་པར་བགྱི་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་དེས་འདི་ལྟ་སྟེ་ནང་གི་སྟོབས་སམ། ཕྱི་རོལ་གྱི་སྟོབས་ལ་བརྟེན་ཅིང་བདག་ཉིད་མི་སྲུན་པ་ལས་ལེགས་པར་ཆད་པས་བཅད་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
      གཉིས་པ་དམ་པ་གོང་མ་རྣམས་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་ལ་བརྟེན་པ་ནི། ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་ཆབ་སྲིད་དེ་རིག་པའི་གཞུང་ལུགས་གང་ཞིག་ལ་བརྟེན་ནས་བསྐྱང་བར་བྱ་ཞེ་ན། སྔོན་གྱི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཆོས་དང་འཇིག་རྟེན་ལ་མཁས་པ་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པར་བརྩོན་པ་རྣམས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལ་བརྟེན་ནས་བསྐྱང་དགོས་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ། ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོ་ཅི་ལ་གནས་ཤིང་སྐྱེ་དགུ་སྐྱོང་བར་བྱེད། སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་མ་གཏོགས་པར་གཞན་ནི་བསྟན་བཅོས་ལ་གནས་ཤིང་སྐྱེ་དགུ་སྐྱོང་ལགས་སོ། །ཞེས་དང་། གང་གི་ཚེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཆོས་མ་ལགས་པའི་འདོད་པ་ལ་ཆགས་ཤིང་མི་རིགས་པའི་འདོད་ཆེན་གྱིས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པ་དང་ལོག་པའི་ཆོས་ཀྱིས་འཁོར་བར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་རང་གི་སྤོབས་པ་ལ་འབྲི་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་ཆོས་ཀྱིས་སྐྱེ་དགུ་ཡོངས་སུ་བསྐྱང་བའི་སླད་དུ་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་རྣམས་བསྟན་བཅོས་དག་བགྱིད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་བསྟན་བཅོས་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། མི་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་རྣམས་ཞི་བ་དང་བག་ཡོད་དང་སྙིང་རྗེ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཞིག་ཡིན་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་བསྟན་བཅོས་གང་ལ་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོས་བརྟེན་ཅིང་སྐྱེ་དགུ་སྐྱོང་བར་བྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་གང་ཡིན། སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་ནི་བསྟན་བཅོས་གང་ལས་མི་རིགས་པའི་ཆགས་པ་དང་། མི་རིགས་པའི་ཞེ་སྡང་དང་། མི་རིགས་པའི་གཏི་མུག་གི་གཉེན་པོ་རང་བཞིན་ནམ། རབ་ཏུ་དབྱེ་བའམ། ཕན་ཡོན་གྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་གཉེན་པོའི་རང་བཞིན་ནི་འདི་ལགས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་འགྱུར་བ་མ་ཆགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་། ཞེ་སྡང་མ་མཆིས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་། གཏི་མུག་མ་མཆིས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལགས་སོ། །དེ་ལ་གཉེན་པོ་ཀུན་ནས་སློང་བ་ནི་འདི་ལགས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བག་མཆིས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་ལགས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །

  དེ་བཞིན་དུ་མདོ་སྡེ་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ལས་གསུངས་པའི་དོན་རྣམས་འཇམ་མགོན་མི་ཕམ་རྒྱ་མཚོའི་རྒྱལ་པོ་ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ས་གཞི་སྐྱོང་བའི་རྒྱན་ལས་གསུངས་པ་ནི། དེ་ཉིད་ལས། ཕྱོགས་ལྷུང་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ། །ཡུལ་ལྗོངས་ཀུན་ལ་ཕ་མ་ལྟར། །སྙོམས་ཤིང་བཤེས་ངོར་མི་བྱེད་པ། །ཡོན་ཏན་ཆོས་འདི་ཉེར་གསུམ་པ། །ཞེས་དང་། འབངས་ཀྱི་བདེ་ཐབས་ལེགས་བསམས་ནས། །གང་ཕན་ཐབས་ཀྱིས་འཁོར་འབངས་ཀུན། །དབུགས་དབྱུང་རིགས་པར་བདེར་སྐྱོང་བ། །ས་ལ་དབང་གྱུར་སོ་གཉིས་པ། །ཞེས་དང་། གཞན་ཡང་དེ་ཉིད་ལས། བདག་ནི་མགོན་དང་བཅས་སྙམ་རེ་སེམས་ཀྱིས། །ཉམ་ཆུང་མཆི་མས་བརྣངས་པའི་སྨྲེ་སྔགས་ཀྱིས། །ས་བདག་ལ་ནི་བདེན་པའི་དོན་གསོལ་བ། །ཡལ་བར་འདོར་བ་སེམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་བཟོད། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། འབངས་རྣམས་དཔོན་པོ་ལ་རང་གི་སྐྱིད་སྡུག་ཞུ་བར་བྱུང་ན་དེ་ལ་རྒྱལ་པོས་ཇི་བཞིན་དུ་ཉན་ནས་དོན་བསྒྲུབ་དགོས་པ་ལས་ཡལ་བར་མི་འདོར་བ་དང་། དེར་མ་ཟད་ཉམ་ཆུང་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་ལ་ཞུ་མི་ཕོད་པས་འབངས་རྣམས་ཀྱི་བདེ་སྡུག་ལ་རྒྱལ་པོ་རང་ཉིད་ཀྱིས་བརྟག་དབྱད་བྱ་དགོས་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། ཤིན་ཏུ་ཉམ་ཆུང་རྣམས་ཀྱིས་མི་བདག་ལ། །ཞུ་བར་རྔོ་མི་ཐོགས་པ་མང་བའི་ཕྱིར། །དུས་དང་དུས་སུ་འབངས་ཀྱི་བདེ་སྡུག་ལ། །ཚུལ་བཞིན་རྟོག་ཅིང་དཔྱོད་པ་མཁས་པ་ཡིན། །རང་ཉིད་བདེ་བར་གནས་པ་ཕལ། །ཕ་རོལ་ཉམས་ལ་ལྟ་བ་དཀོན། །གཞན་གྱི་ཁོང་དུ་ཞུགས་པ་ལྟའི། །བསམ་དཔྱོད་ཅན་གྱི་རྗེ་བོ་བཟང་། །ཞེས་སོ། །
      མདོར་ན་རྒྱལ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་རང་གི་སྲོག་ལའང་མི་བལྟ་བར་འབངས་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་བསྐྱེད་ནས་བསྐྱང་དགོས་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་སེམས་ཀྱིས་ཡོངས་བརྟགས་ཀྱང་། །བདག་ལས་ཆེས་སྡུག་འགའ་ཡང་མ་མཐོང་བ། །དེ་ལྟར་སོ་སོར་གཞན་ལའང་རང་སྡུག་པ། །དེ་ཕྱིར་བདག་དགས་གཞན་ལ་གནོད་མི་བྱ། །བདེ་བ་འདོད་དང་སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་པར། །སྐྱེ་བོ་ཀུན་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་མཉམ་པའི་ཕྱིར། །བདག་གི་ཚུལ་ལ་བལྟས་ནས་འགྲོ་བ་གཞན། །ཤིན་ཏུ་ཕོངས་པར་གྱུར་ལ་སྙིང་རྗེར་བྱེད། །བདག་ནི་སྐྱེ་བོ་འདི་ཡི་མགོན་གྱུར་ལ། །འདི་ཀུན་བདག་ལ་རེ་ཞིང་ལྟ་བྱེད་པས། །བདག་གི་སྲོག་ནི་བཏང་བར་ཆེས་བླ་ཡི། །འདི་རྣམས་བཏང་བར་མི་བྱ་སྙམ་དུ་བསམ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
      དེ་ལས་ལྡོག་ན་རྒྱལ་པོར་མི་འོས་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། སྐྱབས་མེད་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མི་བགྱིད་ཅིང་། །ཇི་ལྟར་ནུས་པས་དབུགས་འབྱིན་མི་སྩོལ་བར། །འབངས་ཀྱི་ནོར་ལེན་འབངས་ལ་མི་སེམས་རྣམས། །ཁྲེལ་ལྡན་ཡིན་ན་ཁྲེལ་མེད་གཞན་སུ་ཞིག། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། མདོར་ན་རང་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱལ་པོའམ་དཔོན་པོའི་གོ་ས་ཐོབ་ནས་འབངས་རྣམས་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་སྐྱིད་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱ་དགོས་ཀྱི། གཞན་དུ་དཔོན་གྱི་གོ་ས་ཐོབ་ནས་འབངས་རྣམས་ཀྱི་ནོར་རྫས་རྣམས་ཐབས་ཤེས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་འཕྲོག་པའི་བསམ་པ་མི་བྱེད་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། གོ་ས་ཐོབ་ནས་ཕ་རོལ་ལ། ཇི་ལྟར་ཕན་པར་འགྱུར་སྙམ་དུ། །སྦྱིན་པའི་བསམ་པ་བསྐྱེད་བྱ་ཡི། །འཕྲོག་པའི་བསམ་པ་བསྐྱེད་མི་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
      མདོར་ན་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་ཆབ་སྲིད་ཅེས་པ་དེ་རྒྱལ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཆ་ལ་བརྟེན་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་སྲིད་དབང་སྲ་བརྟན་གཏོང་བའི་ཆེད་དུ་མི་དམངས་རྣམས་ལ་མངོན་པ་དང་མི་མངོན་པའི་ཐབས་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་གཉའ་གནོན་དང་བཤུ་གཞོག་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པར་འབངས་རྣམས་ལ་སྙིང་བརྩེ་བའི་སྒོ་ནས་དེ་རྣམས་བདེ་ཐབས་དང་སྐྱིད་ཐབས་ཁོ་ན་ལ་སྙིང་ཐག་པ་ནས་བརྩོན་པར་བྱེད་པའི་སྲིད་ཅིག་ཡིན་པར་གསུངས་སོ། །
༢ ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་ཁྲིམས་ལུགས།
      གཉིས་པ་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་ཁྲིམས་ལུགས་ནི། ཁྲིམས་འགལ་གྱི་ནག་ཉེས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆད་པ་གཅོད་པའི་ཚེ་ནའང་སྲོག་ཐོག་གི་ཆད་པ་དང་མིག་འབྲུ་བ་སོགས་དབང་པོ་ཉམས་པར་བྱེད་པ་དང་རྐང་ལག་གཅོད་པ་སོགས་མི་བྱེད་པར་ཤིན་ཏུ་ཡ་རབས་ཀྱི་ཁྲིམས་ལུགས་དང་ཆད་པ་ཞིག་ལག་བསྟར་བྱ་དགོས་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་རྣམ་པ་གང་གིས་ན་ཇི་ལྟར་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོ་སྙིང་རྗེ་ཅན་མི་སྲུན་པ་ཆད་པས་གཅོད་པ་ཡིན། སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཆོས་དང་ལྡན་པ་སྙིང་རྗེ་ཅན་ནི་གནས་ལྔ་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་ཅིང་མི་སྲུན་པ་ཆད་པས་གཅོད་པ་ལགས་སོ། །དེ་ཡང་ཡང་དག་པས་ལགས་ཀྱི་ལོག་པས་མ་ལགས་སོ། །དུས་སུ་ལགས་ཀྱི་དུས་མ་ལགས་པས་མ་ལགས་སོ། །དོན་དང་ལྡན་པར་ལགས་ཀྱི་དོན་དང་མི་ལྡན་པར་མ་ལགས་སོ། །འཇལ་བར་ལགས་ཀྱི་བརླང་བར་མ་ལགས་སོ། །བྱམས་པས་ལགས་ཀྱི་ཞེ་སྡང་གིས་མ་ལགས་སོ། །སྨྲས་པ། རྣམ་པ་གང་གིས་ཇི་ལྟར་ན་ཡང་དག་པས་ཡིན་གྱི་ལོག་པས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ། སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་གཡོན་ལ་མི་གནས་པ་མ་ལགས་ཀྱི་ཡང་དག་པར་གཡོན་ལ་གནས་པར་གྱུར་པའོ། །སྨྲས་པ། ཇི་ལྟར་ན་དུས་སུ་ཡིན་གྱི་དུས་མ་ཡིན་པར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ། སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་རྒྱལ་པོས་མི་སྲུན་པ་ཆད་པས་བཅད་པའི་མཐུ་མཆིས་ན་ལགས་ཀྱི་མཐུ་མ་མཆིས་ན་མ་ལགས་པའོ། །སྨྲས་པ། ཇི་ལྟར་ན་དོན་དང་ལྡན་པར་ཡིན་གྱི་དོན་དང་མི་ལྡན་པར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ། སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་ཁས་བླངས་པ་ལ་གནས་པར་བགྱིས་པ་ལགས་ཀྱི་གནས་པར་མ་བགྱིས་པ་མ་ལགས་སོ། །སྨྲས་པ། ཇི་ལྟར་ན་འཇལ་བར་ཡིན་གྱི་བརླང་བར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ། སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་སྐྱོན་བརྗོད་པ་ཙམ་གྱིས་འགྲུབ་པར་རྟོགས་པ་ཞིག་ན་ཡང་བཅིང་བ་དང་གསད་པ་ལ་སོགས་པས་གནོད་པར་མི་བགྱི་བར་ཡང་དག་པར་སྐྱོན་བརྗོད་པ་ལགས་ཀྱི་སྐྱོན་མ་བརྗོད་པར་མ་ལགས་སོ། སྨྲས་པ། ཇི་ལྟར་ན་བྱམས་པས་ཡིན་གྱི་ཞེ་སྡང་གིས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ། སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་སྐྱོན་བརྗོད་པ་ཙམ་གྱིས་མི་འགྲུབ་པར་རྟོགས་པ་ཞིག་ན་འགུམ་པ་དང་དབང་པོ་ཉམས་པར་བགྱིད་པ་དང་། ཡན་ལག་གཏུབ་པ་མ་གཏོགས་པར་བྱམས་པའི་སེམས་དང་སྙིང་རྗེའི་སེམས་ཉེ་བར་བཞག་སྟེ་བཅིང་བ་དང་གོ་རར་སྩལ་བ་དང་། བརྡེག་པ་དང་། བསྡིགས་པ་དང་། གནོད་པར་བགྱིད་བ་དང་། སྦྱོར་བ་དང་། བརྒྱད་བཀག་པ་དང་། གནས་ནས་བཀར་བ་དང་། ལོངས་སྤྱོད་འཕྲོག་པ་ལ་སོགས་པ་བརླང་བའི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བརླང་བར་བགྱི་བ་སྟེ། དེ་ལས་འདས་པར་བརླང་བར་བགྱི་བ་མ་ལགས་སོ། སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོ་བརླང་བའི་རྣམ་པ་དེ་དག་གིས་སེམས་ཅན་མི་སྲུན་པ་དག་ལ་བྱམས་པའི་སེམས་དང་སྙིང་རྗེའི་སེམས་ཉེ་བར་བཞག་ཅིང་བརླང་བར་སྤྱོད་པ་ཡིན། དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང་། གཅེར་བུ་པའི་བུ་བདེན་སྨྲས་རྒྱལ་པོ་གཏུམ་པོ་རབ་སྣང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེའི་སླད་དུ་དོན་འདི་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པའི་སླད་དུ་དཔེ་གསན་དུ་གསོལ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་བགྱི་ན་ཕས་བུ་མི་སྲུན་པ་ཞིག་བཅོས་པར་འཚལ་ན་བྱམས་པའི་སེམས་དང་སྙིང་རྗེའི་སེམས་ཉེ་བར་བཞག་སྟེ། དགུམ་པ་དང་དབང་པོ་ཉམས་པར་བགྱི་བ་དང་། ཡན་ལག་གཏུབ་པ་མ་གཏོགས་པར་གནོད་པའི་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་བརླང་བར་བགྱིད་དེ། འོན་ཀྱང་དེ་ལ་གཏང་བའི་སེམས་སམ། གནོད་པར་བགྱི་བའི་སེམས་མི་འབྱུང་སྟེ། གཞན་དུ་ན་ཉེས་པ་བཟློག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆེད་དུ་བགྱིས་ཏེ། ཉེས་པ་མ་བྱུང་བ་རྣམས་མི་འབྱུང་བར་བྱའོ་སྙམ་སྟེ་བརླང་བར་བགྱིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྒྱལ་པོ་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཡང་སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ལ་བུའི་འདུ་ཤེས་ཉེ་བར་གཞག་སྟེ། སེམས་ཅན་མི་སྲུན་པ་རྣམས་འཆོས་ན་སྲོག་བཅད་པ་དང་། དབང་པོ་ཉམས་པར་བགྱི་བ་དང་། ཡན་ལག་གཏུབ་པ་མ་གཏོགས་པར་བྱམས་པའི་སེམས་དང་སྙིང་རྗེའི་སེམས་སུ་བགྱིས་ཏེ་བཅིང་པ་དང་། གོ་རར་སྩལ་བ་དང་། བརྡེག་པ་དང་། བསྡིགས་པ་དང་། སྦྱོར་བ་དང་། བརྒྱད་བཀག་པ་དང་། གནས་ནས་བཀར་བ་དང་། ལོངས་སྤྱོད་འཕྲོག་པ་ལ་སོགས་པ་བརླང་བའི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བརླང་བར་བགྱིད་ཅིང་། དེ་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་གཏང་བའི་སེམས་སམ་གནོད་པར་བགྱི་བའི་སེམས་མི་འབྱུང་སྟེ། གཞན་དུ་ན་ཉེས་པ་བཟློག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆེད་དུ་བགྱིས་ཏེ། དེ་མ་ལགས་པ་གཞན་རྗེས་སུ་བསླབ་པ་དང་། ཉེས་པ་མ་བྱུང་བ་རྣམས་མི་འབྱུང་བར་བྱའོ་སྙམ་སྟེ། བརླང་བར་བགྱིད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
      འོ་ན་ཆད་པ་གཅོད་པར་འོས་པའི་ཉེས་པ་ཅན་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། ཉེས་པ་རྣམ་པ་ལྔའི་ནང་དུ་བསྡུས་ནས་གསུངས་ཏེ།
      དང་པོ་ནི། ཡང་དེ་ཉིད་ལས། སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་མི་སྲུན་པ་དེ་དག་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་མདོར་ན་མི་སྲུན་པ་ནི་རྣམ་པ་ལྔར་མཁྱེན་པར་བགྱི་སྟེ། རྒྱལ་པོ་ལ་གནོད་པ་བགྱིད་པ་དང་། གཅིག་ལ་གཅིག་གནོད་པར་བགྱིད་པ་དང་། བཀའ་མི་ཉན་པ་དང་། ལོག་པས་འཚོ་བ་དང་། ལོག་པར་ཞུགས་པ་ལགས་སོ། །དེ་ལ་རྒྱལ་པོ་ལ་གནོད་པ་བགྱིད་པ་ནི་འགུམས་པ་དང་། འགུམས་སུ་སྩོལ་བ་དང་། དུག་སྩོལ་བ་དང་། ཕྱག་མཛོད་རྐུ་བ་དང་། དོན་མ་རུང་བར་བགྱིད་པ་དང་། བཙུན་མོ་འདྲིད་པ་དང་། བཀའ་ལྟར་མི་བགྱིད་པ་དང་། གསང་མི་ཐུབ་པ་དང་། ཁམས་ཀྱི་དཀྲུགས་མ་བགྱིད་པ་དང་། ཁ་རྒོད་མཆི་བ་དང་། ཁ་ཕྱར་གཏོང་བ་དང་། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་དག་ནི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་རྒྱལ་པོ་ལ་གནོད་པ་བགྱིད་པ་ལགས་པར་མཁྱེན་པར་བགྱིའོ། །ཞེས་གསུང་ཏེ། འདི་ནི་རྒྱལ་པོ་བསད་པའམ་གསོད་མ་ཐུབ་ཀྱང་གསོད་པའི་བྱ་བ་བསྒྲུབས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །
      གཉིས་པ་ནི། ཡང་དེ་ཉིད་ལས། དེ་ལ་གཅིག་ལ་གཅིག་གནོད་པར་བགྱིད་པ་ནི་སེམས་ཅན་འདི་དག་གཅིག་ལ་གཅིག་སྲོག་ལ་རྒོལ་བའམ། ལོངས་སྤྱོད་འཕྲོག་པའམ། མཆིས་བྲང་ལ་བྱི་བོ་བགྱིད་པའམ། སྒྱུའི་དབང་གིས་ཕ་རོལ་བསླུ་བའམ། མཛའ་བ་འབྱེད་པའམ། ངག་མི་སྙན་པས་འཐབ་པའམ། ལས་དང་། སྲང་དང་ཚད་སྒྱུ་མས་གཞན་འདྲིད་པའམ། གཅིག་ལ་གཅིག་མི་སྙན་པར་བརྗོད་པའམ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་དག་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་གནོད་པ་བགྱིད་པ་ལགས་པར་མཁྱེན་པར་བགྱིའོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། འབངས་རྣམས་ཀྱིས་ནང་ཕན་ཚུན་དུ་གསོད་པ་དང་རྐུ་བ་དང་ལོག་གཡེམ་དང་རྫུན་དང་གཡོ་སྒྱུ་སོགས་བྱེད་པའོ། །
      གསུམ་པ་ནི། ཡང་དེ་ཉིད་ལས། དེ་ལ་བཀའ་མི་ཉན་པ་ནི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལ་བརྟེན་པའི་ཁམས་ཀྱི་རྒྱལ་ཕྲན་དང་། རྒྱལ་པོའི་བཀའ་ལྟར་མི་བགྱིད་པ་སྟེ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་དག་ནི་བཀའ་མི་ཉན་པ་ལགས་པར་མཁྱེན་པར་བགྱིའོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྒྱལ་པོའི་བཀའ་ལ་མི་བརྩི་བའོ། །
      བཞི་པ་ནི། ཡང་དེ་ཉིད་ལས། དེ་ལ་ལོག་པས་འཚོ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གང་དག་སྡོམ་པ་མ་མཆིས་པ་སྟེ་དེ་དག་ཀྱང་ཤན་པ་དང་བྱ་པ་དང་ཕག་འཚོང་དང་། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་དག་ལགས་པར་མཁྱེན་པར་བགྱིའོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། རང་གི་འཚོ་བའི་ཕྱིར་དུ་སྲོག་ཆགས་མང་པོ་གསོད་པར་བྱེད་པའོ། །
      ལྔ་པ་ནི། ཡང་དེ་ཉིད་ལས།དེ་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གང་དག་ལོངས་སྤྱོད་ལས་ཕྱིར་ལོག་སྟེ་མཚན་མ་ཅན་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་དང་ལྟ་བ་ཉམས་པ་དང་ཆོ་ག་ཉམས་པ་དང་འཚོ་བ་ཉམས་པར་གྱུར་ཅིང་རང་རང་གི་ཆོས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་རྣམས་ལ་མི་གནས་པ་ལགས་ཏེ་དེ་དག་ནི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་ལགས་པར་མཁྱེན་པར་བགྱིའོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དགེ་སྦྱོང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པའམ་ལྟ་བ་ཉམས་པ་ཅན་ནོ། །
      ཉེས་པ་བྱས་པའི་མི་དེ་རྣམས་ལ་ཆད་པ་གཅོད་ཚུལ་ཇི་ལྟར་བྱ་བའང་དེ་ཉིད་ལས། སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་རྣམ་པ་གང་གིས་ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོས་རྒྱལ་པོ་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པའི་མི་སྲུན་པ་རྣམས་ཆད་པས་བཅད་པར་བྱ། སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་ནི་སྐྱོན་བརྗོད་པས་དགག་པའམ། ལོངས་སྤྱོད་དབྲོག་པས་དགག་པའམ། བཅིང་བ་དང་བསྐྲད་པ་དང་སྨད་པས་དགག་པར་བགྱིའོ། །སྨྲས་པ། གཅིག་ལ་གཅིག་གནོད་པར་བྱེད་པ་ལ་ཇི་ལྟར་ནན་ཏན་དུ་བྱ། སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོས་བསྡིགས་པ་དང་གནོད་པར་བགྱི་བ་དང་། བརྡེག་པ་དང་། གོ་རར་སྩལ་བ་དང་། སྦྱོར་བ་དང་། ཆད་པས་བཅད་པས་བཟློག་པར་བགྱིའོ། །སྨྲས་པ། བཀའ་མི་ཉན་པ་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་ནན་ཏན་དུ་བྱ། སྨྲས་པ། ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ་དབང་དུ་བསྒྱུར་བ་ལ་རང་རང་གི་རིས་ནས་བསྐྱོད་པར་མི་བགྱི་བས་བཟློག་པར་བགྱིའོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟར་དེ་དག་རང་རང་གི་རིས་ནས་བསྐྱོད་པར་མ་བགྱིས་ན་རྒྱལ་པོའི་བཀའ་དྲིན་གཟོ་ཞིང་འཇིགས་པས་བཀའ་ཉན་པར་འགྱུར་ཏེ། གཞན་བཀའ་མི་ཉན་པའི་སྐབས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཆད་པར་འགྱུར་ཞིང་ཕྱག་མི་འཚལ་བ་རྣམས་ཀྱང་ཕྱག་འཚལ་བར་འགྱུར་ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་མཚམས་རྣམས་སུ་ཡང་སྙན་པར་གྲགས་པའི་སྒྲ་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞིང་གཞི་དེ་ལས་བསོད་ནམས་ཀྱང་མང་དུ་འཕེལ་བའི་སླད་དུའོ། །སྨྲས་པ། ལོག་པར་འཚོ་བ་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་ནན་ཏན་དུ་བྱ། སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོས་བསྡིགས་ཤིང་ད་ཕན་ཆད་གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་བྱེད་ན་ཆད་པ་འདི་དང་འདིས་བཅད་པོ་ཞེས་འཇིགས་པ་བསྟན་པས་དགག་པར་བགྱིའོ། །སྨྲས་པ། ལོག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་ནན་ཏན་དུ་བྱ། སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ལ་གཟུད་པས་བཟློག་པར་བགྱིའོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་གལ་ཏེ་གང་ཟག་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པའམ། ལྟ་བ་ཉམས་པའམ། ཆོ་ག་ཉམས་པའམ། འཚོ་བ་ཉམས་པ་ཞིག་དགེ་འདུན་མཐུན་པས་སྦྱངས་ཏེ་བརྟགས་ནས་བསྐྲད་པར་བགྱིས་པའམ། རང་གིས་ཁས་བླངས་པ་ལས་དགེ་འདུན་གྱིས་བསྐྲད་པར་མི་ནུས་ན། དེ་ལ་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོས་ཡང་དག་པ་ལ་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པར་བགྱིས་ཏེ། བཙུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གྲོགས་བགྱིའོ། །གལ་ཏེ་དགེ་འདུན་གཉིས་མི་མཐུན་པའི་རྩོད་པར་གྱུར་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པའམ། ཆོ་ག་ཉམས་པའམ། ལྟ་བ་ཉམས་པའམ། འཚོ་བ་ཉམས་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ཡུས་རྟོད་ཅིང་རྩོད་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ན། དེ་ལ་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོས་བདག་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་དོན་ལ་མཁས་སམ། མི་མཁས་ཀྱང་རུང་སྟེ། རིས་དེ་ན་ཡ་རབས་སུ་བཏུ་བའི་དགེ་སྦྱོང་ངམ། བྲམ་ཟེ་ཆོས་ཀྱི་དོན་ལ་མཁས་པ་མཆིས་པ་དེ་དག་བསྡུས་ཏེ་རྩོད་པ་དེ་སྦྱང་བར་བགྱིའོ། །དེ་ལྟར་སྦྱངས་ནས་དེ་ལ་གང་རིགས་པར་སྨྲ་བ་དེའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གྲོགས་བགྱི་ཞིང་བསྐྲད་པའམ་ལོག་པ་ལ་བརྩོན་པ་བཟློག་པའི་སླད་དུ་བསྟང་བར་བགྱིའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
      གལ་ཏེ་རྒྱལ་པོ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ནག་ཉེས་བྱས་ན་རྒྱལ་པོ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ལས་རྒྱུ་འབྲས་དང་འབངས་རྣམས་ཀྱི་གླེང་བརྗོད་ལ་འཇིགས་ནས་རྒྱལ་པོ་རང་ཉིད་ཀྱིས་རང་ཉིད་བཅོས་དགོས་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་རྒྱལ་པོ་ཉིད་མི་སྲུན་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ན་དེ་ལ་སུས་ཆད་པས་བཅད་པར་ནན་ཏན་དུ་བྱ། སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་རྒྱལ་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། གལ་ཏེ་རྒྱལ་པོ་བག་མ་མཆིས་པར་གྱུར་ཏམ། སྙིང་རྗེ་མ་མཆིས་པར་གྱུར་ན་དེའི་སླད་དུ་དེས་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ལ་བརྟེན་ཏེ་མི་སྙན་པར་འགྱུར་བའི་འཇིགས་པ་དང་། ངན་སོང་གི་འཇིགས་པ་དང་། ཆོས་བཞིན་གཉིས་པོ་འདི་དག་གིས་བག་མ་མཆིས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་མ་མཆིས་པ་ལས་བདག་ཉིད་བཟློག་པར་བགྱིའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
      རྒྱལ་པོས་རང་གི་ཡུལ་ཁམས་ན་གནས་པའི་ཡུལ་ལྷ་གཞི་བདག་སོགས་མཆོད་བཀུར་བྱ་དགོས་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་རྒྱལ་པོའི་ཁམས་ན་ལྷ་གང་དག་གནས་པ་དེ་དག་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོས་ཇི་ལྟར་བསྐྱང་བར་བྱ། སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པའི་གཏོར་མ་བཤམས་ཏེ་བསྩལ་བར་བགྱིའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོས་སྐྱེ་དགུ་ཐམས་ཅད་བསྐྱང་བར་འགྱུར་རོ། །མི་སྲུན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆད་པས་གཅད་པར་འགྱུར་རོ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཡང་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་རོ། །གཞི་དེ་ལས་ཚེ་སླད་མ་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱང་མང་དུ་འཕེལ་ལགས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
      ཕ་མ་ལ་གུས་བཀུར་མི་བྱེད་པ་དང་གཡོག་དང་གླ་པ་སོགས་ལ་ལས་གླ་མི་སྦྱིན་པ་དག་ལོག་པར་འཚོ་བའི་མི་སྲུན་པའི་ནང་དུ་བསྡུས་ནས་འོས་འཚམ་གྱི་ཆད་པ་གཅོད་དགོས་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་རྒྱལ་པོ་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་ཁམས་ན་ཕ་དང་མ་རྒས་པ་ལ་གུས་ཤིང་ཕར་མི་ཤེས་པ་དང་། མར་མི་ཤེས་པ་དང་།བུ་དང་། ཆུང་མ་དང་། བྲན་དང་། བྲན་མོ་དང་། ལས་བྱེད་པའམ་ཞོ་ཤས་འཚོ་བ་དག་ལ་ལེགས་པར་བགོ་བཤའ་མི་བྱེད་ཅིང་། ལས་ཆེན་པོ་དང་ལས་ངན་པས་ཤིན་ཏུ་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་མི་སྲུན་པའི་ཕྱོགས་གང་གི་ནང་དུ་བགྲང་བར་བྱ། སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལོག་པར་འཚོ་བའི་ཕྱོགས་མི་སྲུན་པའི་ནང་དུའོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཕན་འདོགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པར་བགྱི་བའི་ཆོས་བགོ་བཤའ་བགྱི་བར་འོས་པ་དག་ལ། བགོ་བཤའ་མི་བགྱིད་ཅིང་གཅིག་ཏུ་སྤྱོད་པ་འདི་ནི་ལོག་པས་འཚོ་བ་ཆེན་པོ་ལགས་པའི་སླད་དུའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
      དགེ་སློང་ངམ་མཁས་པ་དང་གྲུབ་པ་བཀུར་བར་འོས་པ་དག་ལ་བརྙས་བཅོས་བྱས་ན་ཆད་པ་གཅོད་དགོས་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་སློང་བའི་དགེ་སློང་དང་བྲམ་ཟེ་འོང་ཞིང་འདུལ་བ་དག་གི་མདུན་ནས་མི་རིགས་ཤིང་བརླང་བའི་ཚིག་གིས་མི་སྙན་པར་བརྗོད་པ་དང་། གཤེ་བ་དང་བརྒྱད་བཀག་པ་དང་ཆེད་དུ་བོས་ཤིང་ཟན་གཅོད་པའམ། ཆོས་དང་འགལ་བའི་ཁ་ཟས་སྟོབས་པའམ། དབྱུག་པའམ་རྡོས་འཚོག་པའམ། ལག་པས་བརྡེག་པའམ། མཚོན་གྱིས་འདེབས་པ་དེ་དག་མི་སྲུན་པའི་ཕྱོགས་གང་གི་ནང་དུ་བགྲང་བར་བྱ། སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལོག་པར་ཞུགས་པའི་མི་སྲུན་པའི་ཕྱོགས་སུའོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། རིམ་གྲོ་བགྱི་བའི་འོས་རྣམས་ལ་རིམ་གྲོ་མི་བགྱིད་པ་ནི་ལོག་པར་ཞུགས་པ་ཆེན་པོ་ལགས་པའི་སླད་དུ་སྟེ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་དེ་ལྟ་བུས་ནི་ལྷ་རྣམས་ཀྱང་དུས་སུ་ཆར་གྱི་རྒྱུན་ལེགས་པར་མི་འབེབས་ཏེ། དེས་མུ་གེའི་དགོན་པ་ཉམ་ང་བར་འགྱུར་ཞིང་མི་མ་ལགས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཡམས་ཀྱི་ནད་དང་གནོད་པ་དང་། འགོ་བའི་ནད་གཏོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡམས་ཀྱི་ནད་ཅན། གནོད་པ་ཅན། ནད་འགོ་བ་ཅན་དུ་འགྱུར་ཞིང་ཚེ་ཡང་ཡོངས་སུ་འབྲི། ལོངས་སྤྱོད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་འབྲི། ནད་མེད་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་འབྲི་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
      རྒྱལ་པོ་ཞེས་པ་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པ་ཞིག་ཡིན་དགོས་པའི་ཕྱིར་སྲོག་ཐོག་གི་ཆད་པ་དང་མིག་སོགས་དབང་པོ་དང་རྐང་ལག་གཅོད་མི་རུང་བར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་རྒྱལ་པོ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་དང་ལྡན་པས་ཅིའི་ཕྱིར་དབང་པོ་དང་ཡན་ལག་གཏུབ་ཅིང་ཉམས་པར་བྱ་བ་དང་། སེམས་ཅན་བསད་པར་མི་བྱ་བ་ཡིན། སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་རྒྱལ་པོ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ཡང་གཡོན་ལ་གནས་པ་སྲོག་བཅད་པའམ། དབང་པོ་དང་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་དང་དབྲལ་བར་མི་སེམས་ཏེ། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེས་རང་གི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་འཆི་ན་ཡང་ཁོང་ཁྲོ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་དེ་དུས་བགྱིས་ན་ངན་སོང་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དང་། ཡུན་རིང་པོར་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཤ་འཁོན་དུ་འགྱུར་བ་མཐོང་བས་དེའི་སླད་དུ་སེམས་ཅན་དགུམ་པར་མ་བརྗོད་དེ། དབང་པོ་དང་། ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་རྣམས་ཀྱང་ཕྱིར་གླན་དུ་མི་རུང་བས་དེའི་སླད་དུ་དེ་དག་གཏུབ་ཅིང་ཉམས་པར་བགྱི་བ་རུང་བར་མ་བརྗོད་ལགས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཅིང་བ་དང་། གོ་རར་སྩལ་བཙལ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཅོས་སུ་རུང་བས་ན་དེའི་སླད་དུ་རུང་བར་བརྗོད་དོ། །རྒྱལ་པོ་ནི་སྐྱེ་དགུ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྐྱོང་བ་ལགས་ན། དེ་ལྟར་བགྱིས་ན་དེ་ཉིད་མ་བསྐྱངས་བར་འགྱུར་བས། དེའི་སླད་དུ། རྒྱལ་པོས་སྐྱེ་དགུ་ཡོངས་སུ་བསྐྱང་བ་ཡང་རྫོགས་པར་མ་བགྱིས་པར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། དགུམ་པ་དང་། དབང་པོ་དང་ཡན་ལག་དང་། ཉིང་ལག་གཏུབ་ཅིང་ཉམས་པར་བགྱི་བ་ནི་སྐྱེ་དགུ་མི་འོས་པར་སྐྱོ་བར་འགྱུར་བའི་གནས་ལགས་ཏེ། དེ་ནི་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོས་བགྱི་བ་མ་ལགས་སོ། ཞེས་གསུངས་སོ། །
      དོན་འདི་ལྟ་བུ་ལ་དགོངས་ནས་ཆོས་རྒྱལ་ཁྲི་སྲོང་ལྡེའུ་བཙན་གྱི་སྐུ་རིང་ནས་འབངས་རྣམས་ཀྱིས་ཁྲིམས་འགལ་བྱས་པ་ལ་ཡན་ལག་གཅོད་པ་དང་སྲོག་ཐོག་གི་ཆད་པ་མི་གཅོད་པར་བཅས་ཏེ། རྦ་བཞེད་ལས། དུས་འདི་ཕན་ཆད་བཀའ་ཤོག་ཆེན་པོ་བཏང་སྟེ། ཆོས་ཁྲིམས་བཅས། སླན་ཆད་ཆབ་འོག་གི་འབངས་ལས་ཕོ་མིག་མི་དབྱུང་། མོ་སྣ་མི་བཅད། མཚང་ཅན་མི་དགུམ་པར་གནང་། སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྗེའི་བཀའ་ཉན་ཞིང་རྗེ་འབངས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དབུའི་མཆོད་གནས་སུ་བྱས་ནས་ཕྱག་དང་མཆོད་པ་དང་བཀུར་སྟིར་བྱ་བ་སོགས་ཆོས་ཀྱི་བཀའ་ཁྲིམས་ཆེན་མོ་བསྩལ་བ་བཀར་བཏགས། ཞེས་གསུངས་སོ། །
      རྒྱལ་པོ་ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ས་གཞི་སྐྱོང་བའི་རྒྱན་ལས། སྐྱེ་རྒུ་བདེ་བར་བྱེད་པ་འཚོ་ཚིས་ཡིན། མི་བདེ་འཕེལ་བ་འགོག་པ་ཁྲིམས་ཡིན་པས། འཇིག་རྟེན་བདེ་བར་འཚོ་དང་ཁྲིམས་ཀྱི་ལས། གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྐྱེ་རྒུ་སྲུང་བར་བྱེད། ཞེས་རྒྱལ་པོས་རྒྱལ་སྲིད་ཁྲིམས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བསྐྱང་དགོས་པར་གསུངས་ཤིང་། ཁྲིམས་དེའང་ཕྱོགས་ལྷུང་མེད་པར་མི་ཐམས་ཅད་ལ་འདྲ་མཉམ་བྱ་དགོས་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། ཁྲལ་དང་ཁྲིམས་དང་སྲུང་ཚུལ་རྣམས། ཉེ་རིང་བྱས་ན་མི་མཉམ་ཡིན། རྒྱལ་པོས་རང་གི་ཡུལ་ཁམས་རྣམས། དགྲ་དང་གནོད་པ་ཕོངས་པའི་ཕྱོགས། རྣམས་ལས་ཇི་ལྟར་ནུས་པར་བསྲུང་། གཅིག་མ་བསྲུངས་ཀྱང་རྒྱལ་པོ་མིན། ཐབས་ནི་གང་གིས་བསྲུང་ཞེ་ན། རང་དོན་མི་ཤེས་ནུས་མེད་རྣམས། འདི་བྱོས་འདི་ལས་མ་འགལ་ཞེས། ཁྲིམས་ལས་འགལ་ན་སུ་རུང་། མཚུངས་པར་ཆད་པས་བཅད་བྱ་ཡི། འགའ་ལའང་ཡང་བར་མི་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་བྱས་ན་ཁྲིམས་སྙོམས་སོ། ཁྲིམས་ནི་སྙོམས་པར་བྱས་ནས་སུ། སྐྱེ་རྒུ་བདེ་བར་བསྐྱང་བའི་ཕྱིར། ཞེས་དང་། ཁྲིམས་ཀྱི་ཞལ་ལྕེ་གཅོད་ལུགས་རྣམས། སྔོན་བྱུང་རྒྱལ་པོ་མཁས་རྣམས་ཀྱི། བཀའ་ཁྲིམས་བཞིན་དུ་འཚམས་པར་སྦྱར། ཁྲིམས་ཞེས་བྱ་བ་ཕྱོགས་ལྷུང་མེད། དྲང་པོ་གནམ་གྱི་ཐིག་ཡིན་པས། ལས་འབྲས་མངོན་སུམ་སྟོན་པ་དང་། འདྲ་ཕྱིར་སུས་ཀྱང་བསྒྱུར་དུ་མེད། འགལ་ན་རྒྱལ་པོའི་བུ་ཡང་ཕམ། བསྲུངས་ན་གྲོང་གི་དབུལ་པོ་རྒྱལ། ཀླད་པར་གནམ་ལྕགས་བབ་པ་ལྟར། །མི་ཁུར་དབང་མེད་ཁྲིམས་ཞེས་བྱ། སྟོབས་འབྱོར་ཡོད་ན་ཡང་འགྱུར་ལ། ཁས་ཞན་དབུལ་པོར་ལྕིར་འགྱུར་བ། དེ་འདྲ་རྒྱལ་ཁྲིམས་མ་ཡིན་ཏེ། འཕྱོན་མའི་གར་གྱི་ལྟ་ཕྱོགས་མཚུངས། ཞེས་དང་། རྒྱལ་པོ་ཞེས་པའི་མིང་དེ་ཡང་། ཁྲིམས་ཀྱི་བདག་པོར་བྱས་པས་ཐོབ། ཁྲིམས་ནི་ལུགས་བཞིན་མི་གཅོད་ན། རྒྱལ་པོ་ཡོད་ཀྱང་མེད་དང་མཚུངས། རང་ཉིད་ཁྲིམས་བདག་གྱུར་པ་ན། དགྲ་ལའང་ཁྲིམས་ནི་ལུགས་བཞིན་གཅོད། གནོད་པ་བྱེད་ཀྱང་དུས་གཞན་བྱ། མཁས་པའི་ཁྲིམས་ལ་ཉེ་རིང་མེད། ཁྲིམས་ཡོད་པ་ཡི་ས་ཕྱོགས་སུ། ཆོས་བཞིན་བྱེད་རྣམས་བག་ཕེབས་ལ། ཆོས་མིན་བྱེད་རྣམས་བག་ཡོད་འགྱུར། ཁྲིམས་བཟང་འཇིག་རྟེན་མགོན་དང་སྐྱབས། ཉེས་པ་ཅན་ལ་འོས་པ་ཡི། ཆད་པས་བཅད་པ་ཐོས་ན་ཡང་། སྐྱེ་བོ་བཟང་རྣམས་དབུགས་འབྱིན་ཅིང་། ངན་པ་རྣམས་ཀྱང་སྐྲག་པར་འགྱུར། ཉེས་ཅན་ཆད་པ་མེད་ཐོས་ཚེ། །ཡ་རབས་རྣམས་ཀྱང་བག་ཟ་ཞིང་། མ་རབས་རྣམས་ལ་བག་མེད་སྒོ། །འབྱེད་པའི་ཉེར་བསྡོགས་བཞིན་དུ་འགྱུར། ཞེས་གསུངས་པ་དང་། ཡང་དེ་ཉིད་ལས། རྒྱལ་ཁྲིམས་གསེར་གྱི་གཉའ་ཤིང་ནི། སུས་ཀྱང་འདའ་བར་མི་ནུས་པས། །སྐྱེ་རྒུ་ཀུན་གྱི་ཕྲག་པ་ལ། །ལྕི་ཞེས་བྱ་བར་བཤད་པ་སྟེ། །ཡ་རབས་ལུགས་དང་ལྡན་པ་དག། རང་བཞིན་བཟང་པོའི་ལམ་གནས་ལ། །ནམ་ཡང་ཁྲིམས་ཆད་མི་འབབ་པས། །དེ་དག་རྣམས་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ། ཁྲིམས་ནི་སྐྱེ་རྒུ་བདེ་ཐབས་ཏེ། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ཉིད་ལ། །ཁུར་དུ་ལྕི་བར་མི་འཛིན་ཞིང་། །བགྱི་བར་དཀའ་བ་མེད་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཕྱིར་རང་དོན་གྱིས་བཞག་པའི། །འོས་མིན་ཁྲིམས་སུ་མ་བཅས་པས། །ལུགས་དང་མཐུན་པའི་ཁྲིམས་དེ་ནི། །ཡ་རབས་རྣམས་ལ་ཤིན་ཏུ་ཡང་། །སྐྱེ་རྒུ་ལས་ཀྱིས་མནར་རྣམས་ལ། །ཚེ་འདིར་རང་གིས་ཉེས་བྱས་ཀྱིས། །ཁྲིམས་འདི་ཁུར་དུ་ལྕི་བ་ཡི། །ཚུལ་དུ་སེམས་པ་རང་སྐྱོན་ཡིན། །མི་དགེའི་ལས་ལམ་འཇུག་རྣམས་ལ། །ཚེ་འདིར་རྒྱལ་པོའི་ཁྲིམས་ལས་ནི། །བརྒྱ་སྟོང་འགྱུར་དུ་ལྷག་པ་ཡི། །རྣམ་སྨིན་མྱོང་བ་རང་གིས་བྱས། །དེ་ཕྱིར་ལུགས་དང་མཐུན་པ་ཡི། །རྒྱལ་ཁྲིམས་ལྕི་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ། །དེ་འདྲའི་རྒྱལ་ཁྲིམས་ཡོད་པའི་ཕྱོགས། །སྐྱེ་བོ་མཐའ་དག་བདེ་བ་ཡིན། །སྙིགས་དུས་རྒྱལ་རིགས་མི་སྲུན་རྣམས། །གཟུགས་འཚོང་སྡུད་དང་སྤོག་གཏད་དང་། །རྔོན་བཀྱེ་སྙད་འཚོལ་ནོར་འཕྲོག་དང་། །ཚུལ་མིན་ལས་ལ་སྦྱར་ནས་སུ། །འོས་མེད་དཔྱ་དང་ལས་ཁྲལ་སོགས། །ཅུང་ཟད་འདས་ལའང་ཆེར་མནར་བ། །ཡ་རབས་མ་རབས་སུ་ལའང་། །ལྕི་ཕྱིར་ཁྲིམས་ལུགས་མིན་ཤེས་བྱ། །ཆོས་ཁྲིམས་དར་གྱི་མདུད་པ་ནི། །དམ་ཞིང་ལྷོད་པའང་དེ་འདྲ་སྟེ། །འདི་ཕྱིར་བདེ་བ་ཆོས་ཀྱི་ཁྲིམས། །དམ་ན་རང་རྒྱུད་གྲོལ་བར་བྱེད། །གང་ཞིག་ལྷོད་ཅིང་བག་མེད་པ། །དེ་ནི་འཆིང་བ་མི་བཟད་བརྒྱས། །ཤིན་ཏུ་དམ་པོར་བཅིང་བ་དེ། །ལྷོད་པོར་བྱེད་པ་ཆོས་ཁྲིམས་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་ཡ་རབས་དམ་པ་རྣམས། །ཆོས་ཀྱི་ཁྲིམས་འདིས་ལྷོད་པའམ། །བདེ་བར་བག་ཕེབ་བྱེད་ན་ཡང་། །འཆལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་དམ་པོར་མཐོང་། །ཚུལ་མཐུན་གཙུག་ལག་ཟུང་གི་ཁྲིམས། །ཡ་རབས་རྣམས་ལ་གཉེན་དང་འདྲ། །མ་རབས་རྣམས་ལ་དགྲ་འདྲ་ཡང་། །ཁྲིམས་ཀྱི་སྐྱོན་མིན་རང་སྐྱོན་ཡིན། །དེ་སླད་རྒྱལ་པོ་མཆོག་རྣམས་ཀྱིས། །གཙུག་ལག་ཟུང་དང་མི་མཐུན་པ། །རང་འདོད་གདུག་པས་བཞག་པ་ཡི། །ཁྲིམས་རྣམས་དུག་བཞིན་སྤང་བར་བྱ། །འདི་ཕྱིར་ཕན་དང་བདེ་བ་ཡི། །ལུགས་ཟུང་ཁྲིམས་ཚུལ་ལེགས་བསྐྱངས་ན། །རྒྱལ་པོ་རང་གི་བདེ་འབྱོར་དང་། །སྙན་གྲགས་འབད་མེད་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །༣ ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་དཔལ་འབྱོར།
      གསུམ་པ་དཔལ་འབྱོར་ནི། ཡུལ་དེ་ན་ཡོད་པའི་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་དག་རྒྱལ་པོ་དང་འབངས་ཀྱི་ཐུན་མོང་ཡིན་གྱི། ཕྱོགས་གཅིག་ཁོ་ནས་མ་ཡིན་པར་གསུངས་ཏེ། སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་རྒྱལ་པོའི་ཁམས་ན་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་འབྲས་བུ་འདུ་བ་ཡོད་པ་དེ་དག་རྒྱལ་པོ་རང་གི་ཡིན་ཞེས་བྱའམ། གཞན་གྱི་ཡིན་ཞེས་བྱ། སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་ནི་རང་གི་ཡང་མ་ལགས། གཞན་གྱི་ཡང་མ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། གཞན་དག་ནི་རང་གི་ལག་མཐུས་བསྒྲུབས་པས་ན་རང་གི་མ་ལགས་སོ། །རྒྱལ་པོས་ཡོངས་སུ་བསྲུངས་ཤིང་དེ་དག་གིས་ཀྱང་དེ་མངའ་བར་བཏགས་པས་གཞན་གྱི་མ་ལགས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
      རྒྱལ་པོས་དཔྱ་ཁྲལ་བསྡུ་ཚུལ་ནི། འབངས་རྣམས་ལས་ནོར་རྫས་ཡོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ལག་ནས་རྒྱལ་པོས་དཔྱ་ཁྲལ་བླང་ཆོག་སྟེ། རྒྱལ་པོས་དེ་རྣམས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པའི་གླ་རྔན་ཙམ་ཡིན་པས་ཉེས་པ་མེད་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་གལ་ཏེ་སྐྱེ་དགུ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ཡོད་བཞིན་དུ་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་རྒྱུ་དཔྱ་དབུལ་བའི་རིགས་པ་རྒྱལ་པོ་ལ་དབུལ་དུ་མི་བཏུབ་ན། དེས་དེ་དག་གི་མ་བྱིན་པར་ལེན་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱའམ་མི་བྱ། སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་ནི་མི་འགྱུར་ཏེ། གལ་ཏེ་ལོངས་སྤྱོད་མཆིས་བཞིན་མི་སྟེར་ན་སེར་སྣ་ལས་བྱུང་བའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བསོད་ནམས་མ་ལགས་པ་ནི་ཆེར་འཕེལ་ལོ། །སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་གལ་ཏེ་ལོངས་སྤྱོད་ཡོད་བཞིན་དུ་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་རྒྱུ་དཔྱ་དབུལ་བའི་རིགས་པ་འབུལ་དུ་མི་བཏུབ་པ་ལ་རྒྱལ་པོས་ནན་གྱིས་མནན་ཏེ་དབུལ་དུ་བཅུག་ན་དེས་དེའི་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ཞེས་བྱའམ་མི་བྱ། སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་ནི་གླ་རྔན་བསྒྲུབ་པའི་དཔེའི་ཚུལ་གྱིས་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ཞེས་མི་བགྱིའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
      གལ་ཏེ་འབངས་དབུལ་པོ་ཞིག་ཡིན་ན་དེ་དཔྱ་ཁྲལ་ལེན་མི་ལེན་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། དབུལ་པོ་ཡིན་ཡང་ནོར་རྫས་ཅུང་ཟད་ཡོད་པ་དེ་སྨད་ཚོང་མ་ལ་གླ་རྔན་སྟེར་བའམ་རྒྱན་སྐུགས་པ་སོགས་ནོར་རྫས་ཅུང་ཟད་ཡོད་པ་དེ་ཆུད་གསན་པར་བྱེད་ན་དེ་ལ་དཔྱ་ཁྲལ་ངེས་པར་བླངས་ཏེ་ཕྱིན་ཆད་བྱ་བ་ངན་པ་ལ་མི་ཞུགས་པར་བྱེད་དགོས་ཤིང་། རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་གནོད་པ་སོགས་ཀྱིས་དབུལ་པོར་གྱུར་པ་ལ་དཔྱ་ཁྲལ་མི་ལེན་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་གལ་ཏེ་རྒྱལ་པོས་དབུལ་པོ་ཞིག་ནན་གྱིས་མནན་ཏེ། ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་རྒྱུ་དཔྱ་འབུལ་བའི་རིགས་པ་དབུལ་དུ་བཅུག་ན་དེ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཞེས་བྱའམ་མི་བྱ། སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་ལར་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བར་འགྱུར། དེ་ལ་ལར་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བར་མི་འགྱུར་ལགས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་གལ་ཏེ་མི་དེས་ལོངས་སྤྱོད་དེ་དག་སྨད་འཚོང་ལ་ཞུགས་པའམ། རྒྱན་པོ་ལ་ཞུགས་པའམ། ཆུད་གསན་པའམ། ལོག་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ལ། དེ་ལ་རྒྱལ་པོས་དེ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཀྱིས་སླད་ཀྱིས་ཤས་སླར་སྩལ་བའི་ཤགས་མཆིས་པར་བགྱིས་ལ་ནན་གྱིས་འབུལ་དུ་སྩལ་བས། གལ་ཏེ་ཕྱིན་ཆད་ཚུལ་མ་ལགས་པས་ལོངས་སྤྱོད་ཆུད་མི་གསོན་ན་རྒྱལ་པོས་གཉིས་ཀའི་དོན་བགྱིས་པར་འགྱུར་ཏེ། བདག་གི་དཀོར་འཕེལ་བའི་དོན་དང་། གཞན་རྒུད་པར་འགྱུར་བ་ལས་གཟུང་བའི་དོན་བགྱིས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་མི་དེའི་ལོངས་སྤྱོད་དེ་དག་ཞུགས་ཀྱིས་དྲལ་ཏམ། ཆབ་ཀྱིས་འཚལ་ཏམ། བགོ་སྐལ་ལ་སྤྱོད་པ་མི་མཛའ་བ་དག་གིས་ཕྲོགས་སམ། རྐུན་པོས་བརྐུས་སམ། སྦས་པ་ལས་རུལ་ཏམ། ལོ་ཏོག་སེར་བས་ཁྱེར་ཏམ། བྱེ་བ་དང་། ནེ་ཙོ་དང་། བྱི་བས་འཚལ་ཏམ། ཆར་མ་བབ་སྟེ་མ་འཁྲུངས་སམ། དེ་དག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པས་དེའི་ལོངས་སྤྱོད་དག་ཆབ་འཚལ་བར་གྱུར་ན་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོས་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་རྒྱུ་དཔྱ་འབུལ་བའི་རིགས་པ་ཡངས་པར་བཞག་པའི་རིགས་ཏེ། དེ་ལྟར་མ་བགྱིས་ན། དེ་མ་བསྐྱངས་པའི་སླད་དུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བར་འགྱུར་ལགས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་བགྱི་ན་སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་ཞིག་གིས་སློང་བའི་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་དག་གཅིག་ཟས་ལ་བོས་པ་ལས། དེ་ནས་དེའི་དུས་ལ་བབ་པ་དང་། ཟས་སྦྱར་སྦྱར་བ་དེ་ཆབ་འཚལ་བར་གྱུར་ཏེ། མི་གཙང་བའི་ནང་དུ་ལྷུང་ངམ། ཞུགས་ཀྱིས་དྲལ་ཏམ། གསེག་མ་དང་། རྡུལ་དང་། ཆར་པས་ཆབ་འཚལ་བར་གྱུར་བར་གྱུར་ཏམ། རྐུན་པོས་འཚལ་བ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཏེ། དེས་དེའི་སླད་དུ་དེའི་དུས་སུ་མཆིས་པའི་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་དག་ཟས་མ་སྩལ་ན། དེ་ནི་དེ་ལྟར་བཟར་མི་རུང་བའམ། བཟར་མ་མཆིས་པར་གྱུར་ཏེ། དགེ་སྦྱོང་དང་། བྲམ་ཟེ་ལ་དབུལ་བར་དགའ་ཡང་ཆ་མ་ལགས་པར་འགྱུར་བས། དེ་ལྟར་མ་སྩལ་བའི་སླད་དུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་ཡང་། ཚུལ་འདི་འདྲ་བར་གཟིགས་པར་བགྱིའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་མདོ་སྡེ་དྲན་པ་ཉེར་བཞག་གི་དོན་རྒྱལ་པོ་ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་སུ་གསུངས་པ། འོས་པའི་དཔྱ་ཁྲལ་འབའ་ཞིག་ལས། །འདས་ཏེ་ཅུང་ཟད་མི་ལེན་པ། །རྒྱལ་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཉེར་ལྔ་པ། །ཞེས་དང་། གཞན་ཡང་རྒྱལ་པོ་ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས། ཁྲིམས་ནི་སྙོམས་པར་བྱས་ནས་སུ། །སྐྱེ་དགུ་བདེ་བར་བསྐྱང་བའི་ཕྱིར། །བཀའ་དྲིན་ཚུལ་གྱིས་དྲུག་ཆའི་དཔྱ། །དུས་བཟང་རྒྱལ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བླངས། །ཞེས་དང་། འོས་པའི་དཔྱ་ཁྲལ་སྡུད་པ་ཡང་། །འབྱོར་དང་འབྱོར་མེད་རིམ་པ་དང་། །བསྟུན་ནས་མཉམ་པར་བླང་བྱ་ཡི། །མི་མཚུངས་བླངས་ན་ག་ལ་སྙོམས། །ཁྲལ་འདེད་བྱ་བའི་འབངས་ཀུན་ལ། །ཡུལ་དུས་འབྱོར་པ་དང་བསྟུན་ཏེ། །གཞིས་ལ་གནོད་པ་མེད་པར་བླང་། །མི་ལྕོགས་པ་ཡིས་མནར་མི་བྱ། །ཞེས་དང་། འབངས་རྣམས་རང་གི་ལག་མཐུ་ཡིས། །བསྒྲུབས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྒྱ་ཆུང་ལ། །ལོ་རེའི་བཟའ་བཏུང་གོས་རྣམས་ཀྱང་། །སེམས་ཁྲལ་མེད་པར་བདོག་པའང་དཀོན། །གྲོང་ཁྱེར་དུ་མའི་དཔྱ་ཁྲལ་ནི། །ཅུང་ཟད་བླངས་ཀྱང་བསྡོམས་ན་མང་། །དེ་ཕྱིར་རྒྱལ་པོས་འཁོར་རྣམས་ལ། །བརྩེ་སེམས་བཞག་སྟེ་དཔྱ་བླང་བྱ། །དཔྱ་དབུལ་པ་དང་ལས་བྱེད་སོགས། །རྒྱལ་པོར་ཕན་པའི་བགྱི་བ་ལ། ཆ་མཚུངས་རིགས་པས་ཁྲལ་རྣམས་ལ། །འཁོར་ཀུན་སྐྱིད་སྡུག་སྙོམས་ན་བདེ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྒྱལ་པོས་འབངས་རྣམས་ལས་དཔྱ་ལེན་པའང་འོང་འབབ་ཀྱི་དྲུག་ཆ་གཅིག་ཙམ་མམ་འོས་ཤིང་འཚམ་པ་ཞིག་ལེན་པ་ལས་མི་འོས་པའམ་མི་ཐོབ་པའི་མང་པོ་མི་ལེན་པ་དང་། དེའང་དབུལ་ཕྱུག་ལ་བརྟགས་ཏེ་ཇི་ལྟར་འཚམ་པ་བཞིན་དུ་ལེན་དགོས་པ་ལས་བབ་ཅོལ་དུ་བླང་བར་མི་བྱ་གསུངས་ཤིང་། དེ་ལྟར་བླངས་པ་དེའང་འབངས་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་སླར་གཏོང་བར་ལས་རྒྱལ་པོ་རང་ཉིད་ཚུལ་མིན་ལོངས་སུ་མི་སྤྱད་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། ཇི་ལྟར་སྤྲིན་ཆེན་འཁྲིགས་པ་ཡིས། །རྒྱ་མཚོ་ཡི་ནི་ཆུ་དྲངས་ནས། །ས་ལ་རྒྱུན་དུ་ཕབ་པ་ཡིས། །རྩི་ཤིང་ལོ་འབྲས་སྨིན་པ་ལྟར། །བྱམས་ཤིང་བློ་ལྡན་རྒྱལ་པོས་ཀྱང་། །གནོད་པ་མེད་པའི་དཔྱ་ཁྲལ་གྱིས། །འབངས་རྣམས་སླར་ཡང་བསྐྱངས་བྱས་པས། །སྐྱེ་བོའི་ཀུན་དགའ་འཕེལ་བར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས། འབངས་རྣམས་ཀྱི་དོན་མི་སྒྲུབ་པར་དཔྱ་ཁྲལ་ཁོ་ནར་རྔམས་པ་ཤིན་ཏུ་མི་རིགས་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། སྙིགས་མའི་དུས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་རྣམས། །སྐྱེ་དགུ་ཚུལ་བཞིན་མི་སྐྱོང་བར། །དཔྱ་ལ་གདུ་བར་བྱེད་པ་ནི། །བྲན་གཡོག་ངོ་ཚ་མེད་དང་འདྲ། །བྲན་གཡོག་ངོ་ཚ་མེད་པ་རྣམས། །བཟའ་བཏུང་མཐོང་ན་ནན་གྱིས་འདུ། །དཀའ་བ་མཐོང་ན་ཐབས་ཀྱིས་བྱོལ། །ལས་མི་བྱེད་པར་གླ་རྔན་འདོད། །ཅེས་གསུངས་སོ།།
༤ ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་སློབ་གསོ།
      བཞི་པ་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་སློབ་གསོ་ནི། རྒྱལ་པོ་ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས། །ཡུལ་དེར་གནས་པའི་མཛངས་པ་རྣམས། །ལས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་གསུམ་ལ་སྦྱོར། །དགྲ་ཐབས་ཤེས་ཤིང་རྩལ་སྦྱང་དུ། །འཇུག་པ་རྒྱལ་སྲིད་ལས་འཁོར་ཡིན། །ཞིང་ལས་དང་ནི་གནས་ཁང་གི། །བྱ་བ་སློབ་པ་གཉིས་པ་སྟེ། །ཚོང་དང་བཟོ་རྣམ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི། །ལས་ལ་སྦྱོར་བ་གསུམ་པར་བཤད། །ལས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་གསུམ་པོ་འདིས། །སྐྱེ་དགུ་བདེ་བར་བྱེད་པ་འོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྒྱལ་བསྲུང་གི་ཕྱིར་དུ་འབངས་རྣམས་ལ་དགྲ་ཐབས་ལ་སློབ་སྦྱོང་དང་དམག་དོན་སྦྱོང་བརྡར་བྱེད་དུ་འཇུག་པ་དང་། འཚོ་བའི་ཕྱིར་དུ་ཞིང་ལས་སོ་ནམ་དང་ཁང་པ་བཟོ་སྐྲུན་སོགས་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱ་བ་དང་། དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཕྱིར་དུ་ཞིང་ལས་དང་བཟོ་ལས་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་དུ་བཅུག་ནས་རྒྱལ་སྲུང་དང་འཚོ་བ་དང་དཔལ་འབྱོར་གསུམ་གྱི་ཤེས་བྱ་རྣམས་ལེགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་དགོས་པར་གསུངས་སོ།།
༥ ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་དམག་དོན།
      ཡང་དེ་ཉིད་ལས། གཙུག་ལག་ཤེས་དང་རིག་བྱེད་པ། །བཟོ་གནས་པ་དང་ཚོང་ཁང་དང་། །དགེ་སྦྱོང་དང་ནི་བྲམ་ཟེ་རྣམས། །མང་བར་གྱུར་པའི་ཡུལ་དེར་བདེ། །ཞེས་ཡ་རབས་དམ་པའི་བསམ་བློ་དང་སྤྱོད་པ་སོགས་སྟོན་པའི་གཙུག་ལག་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཤེས་མཁན་གྱི་མཁས་པ་དང་། སྙན་ངག་སོགས་རིག་བྱེད་ཀྱི་གཞུང་ལ་མཁས་པ་དང་། བཟོ་རིག་ལག་རྩལ་ལ་མཁས་པ་དང་། ཚོང་ཁང་དང་། མི་མང་གི་བསམ་པ་དང་སྤྱོད་པ་ལེགས་པའི་ལམ་དུ་སྒྱུར་བར་བྱེད་པའི་ལུས་ཀྱི་སློབ་གསོ་དང་ངག་གི་སློབ་གསོ་གཏོང་བའི་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་མང་པོ་ཡོད་པའི་གནས་སུ་མི་རྣམས་བདེ་ཞིང་སྐྱིད་པས་དེ་རྣམས་ལ་མཐོང་ཆེན་བྱས་ཏེ་བསྐྱེད་བསྲིང་བྱ་དགོས་པར་གསུངས། ཡང་དེ་ཉིད་ལས། བཟོ་གནས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ། །ངོ་མཚར་དགའ་བ་བསྐྱེད་པ་དག །སློབ་པའི་གྲྭ་བཙུགས་ཚོང་དུས་ཀྱི། །འདུན་ས་དག་ཀྱང་བཅའ་བར་བྱ། །ཞེས་བཟོའི་རིག་གནས་དང་ལག་རྩལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སློབ་པའི་སློབ་གྲྭ་འཛུགས་པ་དང་། ཚོང་ཁྲོམ་བཅས་ནས་ཚོང་གི་ཁོར་ཡུག་བཟང་པོ་བསྐྲུན་དགོས་པར་གསུངས་སོ། །
ལྔ་པ་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་དམག་དོན་ནི། གལ་ཏེ་ཆོས་ལྡན་གྱི་རྒྱལ་པོ་དེ་རང་ཉིད་ཚུལ་བཞིན་དུ་གནས་ཀྱང་རྒྱལ་ཁབ་ལ་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་སོགས་ཀྱིས་བཙན་འཛུལ་བྱས་ན་ཇི་ལྟར་བྱ་དགོས་ཞེ་ན། ཐོག་མར་ཞི་བདེ་འབའ་ཞིག་གི་ལམ་ནས་བཙན་འཛུལ་དེ་མི་འབྱུང་བའི་ཐབས་ལ་འབད་དགོས་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་རྒྱལ་པོའི་ཆོས་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོས་འཐབ་མོའི་གཡུལ་ཞིག་ཉེ་བར་གནས་ན་ཇི་ལྟར་ནན་ཏན་དུ་བྱ། སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དུས་གསུམ་དུ་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ནན་ཏན་དུ་བགྱིའོ། །དེ་ལ་དུས་གསུམ་ནི་ཐོག་མའི་དུས་དང་། བར་གྱི་དུས་དང་། ཐ་མའི་དུས་སོ། །དེ་ལ་ཐོག་མའི་དུས་ཀྱི་ཐབས་མཁས་ནི་གལ་ཏེ་རྒྱལ་པོའམ་བློན་པོ་མཛའ་བར་བགྱི་བས་འགྲུབ་པར་གདའ་ན་ཡང་མཛའ་བར་བགྱི་བས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ་འཐབ་མོ་དེ་ཞི་བར་བགྱིའོ། །གལ་ཏེ་ཕན་གདགས་པ་ཞིག་གིས་འགྲུབ་པར་གདའ་ན་ཡང་ཕན་གདགས་པས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ་འཐབ་མོ་དེ་ཞི་བར་བགྱིའོ། །གལ་ཏེ་ཕྱོགས་མང་པོ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དང་དེ་བས་ལྷག་པའི་དགྲར་འགྱུར་བའི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པས་འགྲུབ་པར་གདའ་ན་ཡང་། དེ་གཉིས་བསྟན་པས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། འཐབ་མོ་དེ་ཞི་བར་བགྱི་སྟེ། དེ་ལྟར་དུས་དང་པོ་ལ་ཐབས་མཁས་པ་སྦྱར་བར་བགྱིའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
      གལ་ཏེ་ཧམ་སེམས་ཅན་ནམ་གནས་ལུགས་མེད་པའི་དམུ་རྒོད་ཀྱི་བཙན་འཛུལ་པ་དེ་ཞི་བདེའི་ལམ་ནས་འགོག་ཚུལ་གཏན་ནས་མེད་ནས་འུ་ཐུག་ཐབས་ཟད་པར་གྱུར་པ་ན། དེའི་ཚེ་གཡུལ་འགྱེད་ཀྱི་གྲ་སྒྲིག་བྱ་ཞིང་དེ་ཡང་སེམས་ཅན་ལ་གནོད་པ་ཆེན་པོར་མི་འགྱུར་བ་དང་མི་མང་སྲོག་འདོར་མི་དགོས་པའི་ཐབས་ལ་ནན་ཏན་གྱིས་བསམ་དགོས་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། གལ་ཏེ་དེ་དག་མཛའ་བར་བགྱི་བ་དང་། ཕན་གདགས་པ་དང་། འཇིགས་པ་བསྟན་པ་གང་གིས་ཀྱང་བསྒོ་སྟེ་མ་བཏུབ་ན་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོས་སེམས་གསུམ་ཉེ་བར་གཞག་སྟེ་འཐབ་མོ་བགྱིའོ། །གསུམ་གང་ཞེ་ན། བདག་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོ་ཡིན་ན། བདག་གིས་སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ཕུང་བར་བྱས་པར་མི་འགྱུར་གྲང་། ཕུང་པར་འགྱུར་བ་ལས་མ་བཟློག་པ་ལྟའང་མེད་དམ་ཞེས་དང་པོར་སྐྱེ་དགུ་ཡོངས་སུ་བསྐྱང་བ་ལ་སེམས་ཉེ་བར་བཞག་པར་བགྱིའོ།།
      གཉིས་པ་ནི་ཕས་ཀྱི་དགྲ་ལས་རྒྱལ་བར་བགྱི་བའི་སེམས་སོ། །གསུམ་པ་ནི་སྲོག་གཟུང་བའི་སེམས་ཏེ། སེམས་གསུམ་པོ་འདི་དག་ཉེ་བར་བཞག་ལ་དཔུང་གི་ཚོགས་ཡན་ལག་བཞི་པ་ལ་བཀའ་སྩལ་བར་བགྱི་སྟེ། དེ་ལྟར་དུས་བར་མ་ལ་ཐབས་མཁས་པ་སྦྱར་བར་བགྱིའོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྲོག་གཟུང་བའི་སེམས་ཞེས་པ་ནི་དམག་འཁྲུག་འབྱུང་བ་བཟློག་མ་ནུས་ཀྱང་ཐབས་གང་ཡོད་ཀྱིས་རང་གཞན་གཉིས་ཀའི་མི་མང་པོ་འཆི་མི་དགོས་པ་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་བ་ཡིན་ནོ། །
      མཐར་ཐབས་གང་གིས་ཀྱང་བཟློག་མ་ཐུབ་ན་གཡུལ་འགྱེད་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། དུས་ཐ་མ་ནི་དཔུང་གི་ཚོགས་ཡན་ལག་བཞི་པ་དེ་དག་དཔའ་བ་ཐ་མ་དང་། དཔའ་བ་འབྲིང་དང་། དཔའ་བ་རབ་གྱི་ཚུལ་དུ་གཡུལ་བཤམ་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དཔའ་བ་ཐ་མ་ནི་ཐོག་མར་བཤམ་མོ། །དཔའ་བ་འབྲིང་རྣམས་ནི་དེའི་རྒྱབ་ཏུ་བཤམ་མོ། །རྟ་པའི་ཚོགས་ནི་དེ་གཉིས་ཀའི་རྒྱབ་རྒྱབ་ནས་དགྱེའོ། །རྒྱལ་པོ་བདག་ནི་དེ་དག་བག་དྲོ་ཞིང་བདེ་བར་རྒལ་བ་དང་། རྐང་ཐང་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་དཔའ་བའི་རབ་རྣམས་དང་། དེའི་ཕྱི་བཞིན་བསྡད་པར་བགྱིའོ། །དེ་ལྟར་བགྱིས་ན་དེ་དག་ཆུ་གང་དང་། འཇིགས་པ་དང་། སྤྱན་མཉེས་པར་བགྱི་བ་དང་། རྒྱབ་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། བྱས་པ་གཟོ་བར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་རྔོ་ཅི་ཐོགས་ཀྱིས་རྒོལ་ཞིང་སླར་མི་ལྡོག་སྟེ། ད་ལྟར་ཐ་མའི་དུས་ལ་ཐབས་མཁས་པ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཡུལ་འགྱེད་དེ་ནི་རང་གི་ཡུལ་ཀྱི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་བདག་སྲུང་ཕྱིར་རྒོལ་བྱས་པ་ཡིན་པས་སྤྱིར་སྲོག་བཅད་པ་ལ་ཉེས་པ་མེད་པ་མི་སྲིད་ཀྱང་ཉེས་པ་ཅུང་ཟད་ཡང་བར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། དེ་ལྟར་ཐབས་མཁས་ཤིང་གཡུལ་ལེགས་པར་ཤོམ་པའི་རྒྱལ་པོས་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་དཔུང་བཀུམ་མམ། རྨ་ཕྱུང་ཡང་དེས་རྒྱལ་པོ་ལ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཆུང་ཞིང་བསོད་ནམས་མ་ལགས་པ་ཆུང་བ་དང་། འབྲས་བུ་མྱོང་བ་ཡང་ངེས་པ་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེས་སྙིང་རྗེ་བ་དང་དང་། ཡོངས་སུ་མི་བཏང་བའི་སེམས་ཀྱིས་ལས་དེ་མངོན་པར་འདུ་བགྱིས་པའི་སླད་དུའོ། །གང་དེས་སྐྱེ་དགུ་ཡོངས་སུ་བསྐྱང་བ་དང་། བུ་དང་ཆུང་མ་དང་། རིགས་ཀྱི་དོན་དུ་བདག་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཡོངས་སུ་བཏང་སྟེ་ལས་དེ་བགྱིས་པས། གཞི་དེ་ལས་བསོད་ནམས་ཚད་མ་མཆིས་པ་ཡང་རབ་ཏུ་འཕེལ་ལོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འཐབ་མོའི་གཡུལ་ཞིག་ཉེ་བར་གནས་ན་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོས་དེ་ལྟར་ནན་ཏན་དུ་བགྱིའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྒྱལ་པོས་དགྲ་སྡེ་བཅོམ་པའི་ཚེ་ན་དེའི་ཁོར་ཡུག་དང་འཛུགས་སྐྲུན་ལ་ཆེད་གཉེར་གྱིས་གནོད་པ་བྱེད་མི་རུང་བར་གསུང་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། སྨྲས་པ། བྲམ་ཟེ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པས་སྐྱེ་དགུ་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོས་ཇི་ལྟར་བསྲུང་བར་བྱ། སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་མི་སྲེག །མི་གཞིག་པ་ལ་སོགས་པས་བགྱིས་ཏེ། འདི་ལྟར་རྒྱལ་པོ་ཁྲོ་བའི་གནས་ལ་ཁྲོས་ཀྱང་གྲོང་བསྲེག་པའམ། གྲོང་ཁྱེར་བསྲེག་པའམ། རྫིང་དྲལ་བའམ། གནས་གཞིག་པའམ། བཟའ་ཤིང་བཅད་པའམ། ལོ་གཞོམ་པའམ། གང་ཅི་ཡང་རུང་སྟེ་ལེགས་པར་བཤམས་པ། ལེགས་པར་བསྒྲུབས་པ། ལེགས་པར་བྲིས་པའི་སའི་ཕྱོགས་ཉམས་དགའ་བ་དེ་དང་དེ་དག་གཞིག་པར་བགྱི་བར་མི་རིགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན།འདི་ལྟར་དངོས་པོ་དེ་དག་ནི་དེ་མ་ལགས་པའི་སེམས་ཅན་གཞན་དག་དང་ཐུན་མོང་གི་ཉེ་བར་འཚོ་བ་ལགས་ཏེ། དེ་དག་གིས་ནོངས་པར་མ་བགྱིས་པའི་སླད་དུའོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟར་དངོས་པོ་དེ་དག་ལ་ཁྱིམ་དང་གཙུག་ལག་ཁང་དང་། མཆོད་རྟེན་དང་བཟའ་ཤིང་ར་བ་ལ་སོགས་པ་སོ་སོའི་ལྷ་གནས་པ་དེ་དག་ཀྱང་དེ་ལྟར་བཤིག་ན་མི་དགའ་བར་འགྱུར་ལགས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟར་དངོས་པོ་དེ་དག་ལ་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་གཏོགས་པའི་སྲོག་ཆགས་སྣ་ཚོགས་དག་ཀྱང་གནས་ཏེ། དེ་དག་གིས་ཀྱང་ནོངས་པ་མ་བགྱིས་ན་གནོད་པ་མི་བགྱིད་པ་ཀུན་ཀྱང་ཆུད་གཟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ལགས་པས་ན་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོས་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ཕུང་བར་མི་བགྱིའོ། །དེ་ལྟར་ཕུང་བར་མ་བགྱིས་ན་ཡོངས་སུ་བསྐྱངས་པ་ལགས་ཏེ། དེ་ཡོངས་སུ་བསྐྱངས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡང་སྨན་པར་བགྱིད་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །
༦ ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་ཆོས་ལུགས།
      དྲུག་པ་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་ཆོས་ལུགས་ནི། རྒྱལ་པོ་དེའི་རྒྱལ་ཁབ་ན་སྔར་ནས་ཡོད་པའི་ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་ལུགས་སམ་གྲུབ་མཐའ་གང་ཞིག་ཡིན་ཡང་སྔ་ཚུལ་བཞིན་དུ་བསྒྱུར་བཅོས་མི་བྱ་བར་རང་སོར་བཞག་ཅིང་། དེ་རྣམས་ཕན་ཚུན་གཅིག་གི་ནང་དུ་གཅིག་བསྡུ་བ་སོགས་ཀྱིས་མི་བསྲེ་བ་དང་། གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་གནོད་པ་བྱེད་དུ་མི་འཇུག་པར་འདྲ་མཉམ་གྱི་སྒོ་ནས་བསྐྱང་བར་བྱ་དགོས་པར་གསུངས་ཏེ། རྒྱལ་པོ་ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས། དེ་ཕྱིར་ཕྱི་རོལ་མུ་སྟེགས་ཚུན། །རྒྱལ་པོའི་ཡུལ་ན་གང་གནས་པའི། །གནའ་བོའི་གྲུབ་མཐའ་རང་རང་གི། །སྔ་ཚུལ་དེ་བཞིན་རྒྱལ་པོས་བསྲུང་། །ཕན་ཚུན་བསྲེ་བར་མི་བྱ་ལ། །ཕན་ཚུན་གནོད་དུ་མི་འཇུག་པར། །སོ་སོར་མ་ཉམས་བསྐྱང་བ་ན།།སྐྱེ་དགུ་སྐྱོང་བའི་ཚུལ་ལུགས་ཡིན། །ཞེས་དང་། གསར་རྙིང་གྲུབ་མཐའི་ཆོས་ལུགས་ནི། །ཡབ་མེས་དུས་ཀྱི་སྲོལ་གང་ཡིན། །དེ་ཉིད་ཁོ་ན་གཙོ་བོར་འཛིན། །གཞན་དུ་གྱུར་ན་མི་བདེ་འཕེལ། །ཞེས་གསུངས། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱལ་པོ་རང་ཉིད་གང་ལ་དད་པའི་ཆོས་ལུགས་སམ་གྲུབ་མཐའ་དེ་ཉིད་གཅེས་པར་བཟུང་ནས་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཆོས་ལུགས་སམ་གྲུབ་མཐའ་ལ་དད་པ་བྱེད་མཁན་གྱི་འབངས་རྣམས་ལ་གནོད་པ་བྱེད་མི་རུང་སྟེ། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་བྱས་ནས་འབངས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་ལ་རྒོལ་བ་གང་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་རྒྱལ་པོ་རང་ཉིད་ཀྱི་ལན་པ་ཡིན་གྱི། འབངས་རྣམས་ཀྱི་ལན་པ་མ་ཡིན་པས་རྒྱལ་པོས་འབངས་ལ་དྲག་གནོན་སོགས་བྱེད་མི་འོས་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། རང་གི་གྲུབ་མཐའ་གཅེས་བཟུང་ནས། །གྲུབ་མཐའ་གཞན་ལ་གནོན་བྱེད་ན། །དེ་ལ་འཁུ་བ་ཅི་བྱུང་ཡང་། །འཁོར་གྱི་སྐྱོན་མིན་རྒྱལ་པོའི་སྐྱོན། །ཞེས་གསུངས་སོ། ལུགས་འདི་སྤྱིར་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ལམ་ལུགས་ཡིན་ཡང་ཆོས་དང་ཁྲིམས་གཉིས་ཀྱི་བར་ན་དབྱེ་མཚམས་གསལ་པོ་ཡོད་པས་གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་ཁྲིམས་ཀྱིས་ཆོས་ལ་གནོད་པ་མི་བྱེད་ཅིང་ཆོས་ཀྱིས་ཁྲིམས་ལ་ཐེ་གཏོགས་བྱེད་མི་རུང་བར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། རྒྱལ་པོས་བླ་མར་བཟུང་རྣམས་ཀྱིས། །རྒྱལ་པོ་དེ་ཉིད་ཚེ་འདི་དང་། །ཁྱད་པར་འཇིག་རྟེན་གཞན་དག་ཏུ། །བདེ་བའི་ཐབས་ལ་ཡང་དག་བསམ། །ཆོས་མིན་བྱས་ན་མི་རིགས་ཞེས། །རྒྱལ་པོ་ལ་ནི་གཞེན་སྐུར་གདབ། །ཆོས་དང་མཐུན་པའི་བྱ་བ་ལ། །ཇི་ལྟར་ནུས་པར་བཀོད་པར་བྱ། །སྲོག་ལ་བབ་པའི་ཆད་ལས་སོགས། །ལུགས་དང་མི་འགལ་འགའ་ཞིག་ལས། །འཇིག་རྟེན་ཁྲིམས་ཀྱི་བྱ་བ་ལ། །ངོ་ཆེན་བླ་མས་གསུང་མི་བྱ། །ཞེས་རྒྱལ་པོས་འབངས་ལ་གནོད་འཚེ་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཉམ་ཆུང་ལ་བཙན་འཛུལ་དང་ལྐོག་རྔན་ལེན་པ་སོགས་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་དོན་བྱམས་སྙིང་རྗེ་དང་ལས་རྒྱུ་འབྲས་དང་འགལ་བའི་བྱ་བ་བྱེད་ན་དེ་ལྟར་མི་རུང་ཞེས་སྨྲས་ཏེ། དྲང་བདེན་སོགས་ཆོས་ཀྱི་ལམ་ལ་ཅི་ནུས་ཀྱིས་འགོད་ཅིང་། འབངས་ལ་སྲོག་ཐོག་གི་ཆད་པ་གཅོད་ན་དེ་ལ་སྲོག་ཆད་མི་གཅོད་པའི་ཞུ་བ་བྱས་ཀྱང་དེ་རྒྱལ་པོའི་ཁྲིམས་ལུགས་དང་མི་འགལ་ཏེ། སྲོག་ཆད་གཅོད་པ་འདི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་ཁྲིམས་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་འདྲ་འགའ་རེ་ལས་གཞན་རྒྱལ་ཁྲིམས་བཞིན་དུ་ལག་ལེན་འདེབས་དགོས་པས་བླ་མས་ངོ་ཆེན་ཞུ་མི་རུང་བར་གསུངས། གལ་ཏེ་ངོ་ཆེན་ཞུས་ཀྱང་རྒྱལ་པོས་བླ་མ་ལ་འགྲེལ་བཤད་ལེགས་པོ་བྱས་ཏེ་ཁྲིམས་ལུགས་ལྟར་དུ་བྱ་དགོས་པ་ལས། བླ་མས་གསུངས་ཀྱང་རྒྱལ་པོས་ཁྲིམས་དང་འགལ་བའི་བྱ་བ་ནམ་ཡང་མི་བྱ་བར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། གལ་ཏེ་ཕ་མའམ་བླ་མས་ཀྱང་། མི་འོས་པ་ཡི་ཞུ་སྦྱོར་ན། རྒྱལ་པོས་དེ་ལ་གནད་བཀྲོལ་ཏེ། ཁྲིམས་འགལ་བྱ་བ་སྐབས་མི་དབྱེ། ཞེས་གསུངས། རྒྱལ་པོས་ཐོག་མར་བླ་མ་བརྟེན་པའི་སྐབས་ནས་ཀྱང་ཆོས་ཁོ་ན་མ་གཏོགས་འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱ་བ་སྣ་ཚོགས་མི་སྒྲུབ་པ་དང་ཁྲིམས་ལ་ཐེ་གཏོགས་མི་བྱེད་པ་ཞིག་བསྟེན་དགོས་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། བསླབ་ལྡན་མང་ཐོས་རྣལ་འབྱོར་ཅན། །ཆོས་ཀྱི་བྱ་བར་གཅིག་ཏུ་གཞོལ། །ཁྲིམས་ཀྱི་ཞུ་སྣ་མི་བྱེད་པ། །དེ་འདྲ་ཡོངས་འཛིན་བླ་མར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། ཚུལ་འདིས་རྒྱལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་པ་དང་། སྤྱིར་བཏང་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ལུགས་ཕྱོགས་རིས་པ་གཅིག་ཁོ་ན་ཞིག་ལ་དད་ཞེན་དྲག་པོ་བྱེད་ཅེས་པའི་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་མཚན་ཉིད་དེ་དག་དང་རྩ་བ་ནས་མི་མཐུན་པར་ཤིན་ཏུ་གསལ་ཞིང་། དེར་མ་ཟད་ཆོས་དང་ཁྲིམས་གཉིས་ཀ་ཕན་ཚུན་གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་གནོད་པ་མི་བྱེད་པར་རང་རང་གི་ས་ནས་གནས་པ་དང་མི་མང་གིས་ཆོས་ལུགས་གང་ལ་དད་པ་བྱེད་སྔར་མུས་བཞིན་རང་དབང་དུ་འཇོག་པ་རྣམས་ཨ་རི་སོགས་དེང་སང་གི་ཆོས་སྲིད་ཁ་བྲལ་གྱི་ལམ་ལུགས་ལའང་འདི་ལས་ལྷག་པ་ཅི་ཡང་མེད་པ་ཞིག་ཏུ་སྣང་ངོ་། །
      འགྲོ་མགོན་ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པ་སོག་པོ་སེ་ཆེན་རྒྱལ་པོའི་དབུ་བླ་མཛད་སྐབས་སེ་ཆེན་རྒྱལ་པོས་བོད་ཀྱི་གྲུབ་མཐའ་ཐམས་ཅད་ས་སྐྱ་བར་བསྒྱུར་ཞུས་པ་ན། ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པས། རང་རང་གི་ཆོས་ལུགས་གང་ཡང་སྐྱོང་དུ་འཇུག་པ་ཅིས་ཀྱང་དགོས་གསུངས་ནས་མ་གནང་བའང་དོན་འདི་ལྟ་བུ་ལ་དགོངས་པ་ཡིན་ལ། གཞན་ཡང་སེ་ཆེན་རྒྱལ་པོས་བླ་མ་ཆོས་རྒྱལ་འཕགས་པ་ལ་ཆོས་ཞུ་བ་དང་མི་ཉུང་ངུ་ཙམ་ལས་མེད་པའི་སྐབས་སུ་བླ་མ་གུང་ལ་བཞུགས། རྒྱལ་པོ་འོག་ཏུ་བཞུགས། རྒྱལ་བརྒྱུད་དང་མག་པ་དང་མི་དཔོན་དང་མི་དམངས་འཚོགས་དུས་མི་ནོན་པས་རྒྱལ་པོ་གུང་ལ་བཞུགས། བོད་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱ་བ་ལ་བླ་མས་ཅི་གསུངས་དང་དུ་ལེན། བླ་མ་ལ་མ་ཞུས་པར་རྒྱལ་པོས་ལུང་མི་གནང་། བྱ་བ་ཆེ་ཆུང་གཞན་ལ་བླ་མ་སྙིང་རྗེ་ཆེ་བས་ཞུ་ངོ་འཚོལ་དུ་འོང་ན་རྒྱལ་ཁམས་མི་ནོན་པས་བླ་མའི་གསུང་དང་ཞལ་འཇུག་མི་མཛད་ཅེས་གསུངས་པ་འདི་དག་ཀྱང་བོད་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་ལུགས་དང་མཐུན་པར་བྱས་པ་ཞིག་གོ །
༧ ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་འབྲས་བུ།
      བདུན་པ་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་འབྲས་བུ་བཤད་པ་ནི། རྒྱལ་པོས་འབངས་རྣམས་བྱམས་པས་བསྐྱངས་པའི་དབང་གིས་རྒྱལ་ཁམས་ཐམས་ཅད་བདེ་ཞིང་སྐྱིད་པར་འགྱུར་བར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། འདུས་ཤེས་ཀྱིས་གནས་པ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་གིས་གནས་ན་ཚེས་གྲངས་དང་། སྐར་མ་དང་། བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་ལས་བརྩམས་པ་ཐམས་ཅད་མཐུན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་དེ་ལ་མིའམ། མི་མ་ལགས་པ་གླགས་ཚོལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་གླགས་མི་རྙེད་པར་འགྱུར་ལགས་སོ། །འདུ་ཤེས་ཀྱིས་གནས་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་གིས་གནས་ན་ཆར་དུས་དུས་སུ་འབབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་དེ་ཡ་ཁམས་སུ་ལོ་ལེགས་པར་ཏེ། མུ་གེའི་དགོན་པ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ལགས་སོ། །ལོ་ཏོག་ཆབ་འཚལ་བར་འགྱུར་བའི་རྐྱེན་སེར་བ་དང་། བྱེ་བ་དང་། ནེ་ཙོ་དང་། བྱི་བ་ལ་སོགས་པའི་འཇིགས་པ་མི་འབྱུང་བ་ལགས་སོ། །གཅན་གཟན་མི་སྲུན་པ་རྣམས་ཀྱང་ཉུང་དུ་འགྱུར། ཚེགས་ཆུང་ངུས་ཀྱང་དེ་ལ་གནོད་པར་སེམས་པའི་དགྲ་རྣམས་རང་རང་གི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཉེས་པས་ཕུང་ཞིང་བས་པ་དང་། མ་མཆིས་པར་འགྱུར་ལགས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དེ་ལྟར་སྐྱེ་དགུ་སྐྱོང་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་ངེས་པ་རྣམས་ལ་ནོངས་པ་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་ལགས་ཏེ། ལུས་ཞིག་ནས་གུམ་པའི་འོག་ཏུ་ཡང་བདེ་འགྲོ་མཐོ་རིས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དུ་ལྷའི་ནང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ལགས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ།།
      འདི་རྣམས་ནི་བོད་གངས་ཅན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ཏུ་བྱུང་བའི་སྐྱིད་པའི་གདུང་རབས་ཕྱེད་དང་བཅུ་གསུམ་དང་ཤིན་ཏུ་སྐྱིད་པའི་གདུང་རབས་ལྔ་ཞེས་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་སྟེ། ལོ༦༠༠ལྷག་ཅིག་གི་རིང་ལ་རིམ་པར་བྱུང་བའི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་བྱ་ཚུལ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ལུགས་སྲོལ་དེ་གའོ། །ལུགས་སྲོལ་འདི་ལ་རྒྱལ་པོས་སྲིད་སྐྱོང་ཚུལ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་བློ་གྲོས་དང་སྔོན་གྱི་དམ་པ་རྣམས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལ་བརྟེན་དགོས་པ་དང་། མང་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་སྐྱིད་ཁོ་ན་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས་པ་དང་། རྒྱལ་པོ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཉེས་པ་བྱས་ན་རང་ཉིད་ཀྱིས་རང་ཉིད་ཚར་གཅོད་དགོས་པ་འདི་རྒྱལ་པོ་རང་ཉིད་ལ་རང་ཤེས་རང་རྟོགས་ལྡན་ཞིང་རང་གིས་རང་འཆོས་པ་ཡིན་པས་ཤིན་ཏུ་ལེགས་ལ། ཁྲིམས་ཀྱི་སྐབས་སུ་དབང་པོ་ཉམས་པར་མི་བྱེད་པ་དང་། སྲོག་ཐོག་གི་ཆད་པ་མི་གཅོད་པ་ནི་ཆེས་སྔོན་ཐོན་གྱི་ཁྲིམས་ལུགས་ཤིག་སྟེ། རྒྱལ་ཁབ་བམ་ཡུལ་གཞན་ལ་མཚོན་ན། ༡༨༤༩ལོར་རོམ(Rome)སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱིས་སྲོག་ཆད་ཀྱི་ལུགས་སྲོལ་མེད་པར་བཟོས། ཁོང་ཚོའི་རྩ་ཁྲིམས་དེ་འཛམ་གླིང་ཐོག་ཐེངས་དང་པོར་བྱུང་བའི་སྲོག་ཆད་མི་གཅོད་པ་གསལ་བར་བཀོད་པའི་རྩ་ཁྲིམས་ཡིན་ཞེས་ཟེར། ༡༨༤༦ལོར་ཨ་རིའི་མུ་ཤེ་ཀིན(Michigan)ཁུལ་གྱིས་སྲོག་ཆད་མེད་པར་བཟོས། ༡༩༧༧ལོར་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་དངོས་སུ་གྲོས་ཆོད་བྱུང་སྟེ། འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་ཡོངས་རྫོགས་ཀྱིས་རིམ་གྱིས་སྲོག་ཆད་མེད་པར་བཟོ་བའི་དམིགས་ཡུལ་ཐོག་ཏུ་སླེབས་པའི་རེ་བ་བཏོན། ད་ལྟ་རྒྱལ་ཁབ༩༥ཙམ་གྱིས་སྲོག་ཆད་མེད་པར་བཟོས་ཟིན། རྒྱ་ནག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ཐང་གི་སྐབས་སུ་སྲོག་ཆད་མེད་པ་ཅུང་ཟད་བཟོས་ཀྱང་ཕྱིས་སུ་སྲོག་ཆད་གཅོད་ལུགས་ཧ་ཅང་ཡ་ང་བ་མང་པོ་དར་བར་གྱུར་ཏེ། མེས་བསྲེགས་ཏེ་གསོད་པ། པགས་པ་བཤུས་ནས་གསོད་པ། དེ་བས་ཀྱང་འཇིགས་སུ་རུང་བ་ནི། མིའི་ལུས་ཀྱི་ཤ་ཡོངས་རྫོགས་གྲི་ཁམ་ཆུང་ངུ་ཆུ་ངུར་བཅད་དེ་དལ་བུའི་ངང་འཆིར་འཇུག་པ་སྟེ། ཉིན་གསུམ་གྱི་རིང་ལ་གྲི་ཁམ༣༦༠༠རེ་བཅད་དེ་གསོད་པར་བྱེད། ཁྲིམས་འདི་དག་ལོ་སྟོང་ལྷག་གི་རིང་ལ་ཡོངས་ཁྱབ་ཏུ་ལག་ལེན་བཏབ་ནས་མཐར། ༡༩༠༥ལོར་ཆིང་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་སྲིད་གཞུང་གི་ཁྲིམས་ཡིག་ཐོག་ནས་མེད་པར་བཟོས། ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་ལུགས་ལ་ལོ༢༥༠༠ལྷག་གི་སྔོན་ནས་སྲོག་ཆད་དང་ཡན་ལག་ཉམས་པར་མི་བྱ་བར་གསུངས་པ་དང་། རང་རེས་ལོ་སྟོང་ལྷག་གི་གོང་ནས་བཙད་པོའི་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཡན་ལག་མི་གཅོད་པ་དང་སྲོག་ཆད་མི་གཅོད་པ་རྒྱལ་པོས་བཀས་བསྒྲགས་པ་ནི་ཆེས་ངོ་མཚར་བའི་གནས་སུ་སྣང་ལ། དཔྱ་ཁྲལ་གྱི་དྲུག་ཆ་གཅིག་ཅེས་པ་དེ་བརྒྱ་ཆའི་དབང་དུ་བྱས་ན་བརྒྱ་ཆ་བཅུ་བདུན་ཙམ་ཞིག་ཡིན། དེང་སང་གི་མི་སྒེར་ཐོབ་ཁྲལ་ལ་བརྒྱ་ཆ་བཞི་བཅུ་ཞེ་ལྔ་མན་ཆད་ཅི་རིགས་པ་ཞིག་འདུག་པས་དེ་དང་བསྡུར་ན་ཁྲལ་མི་ཆེ་ཞིང་། དཔྱ་ཁྲལ་བསྡུས་པ་རྣམས་ཀྱང་སླར་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཕྱིར་གཏོང་དགོས་པ་དང་། རྒྱལ་པོ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ནོར་ལ་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་བཞག་ནས་འདོད་ཆུང་ཆོག་ཤེས་བྱ་དགོས་པ་དང་། ཆོས་དང་ཁྲིམས་གཉིས་ཀ་ཕན་ཚུན་གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་མི་གནོད་པར་བྱ་བ་དང་། ཆོས་ལུགས་ཀྱི་དད་པ་ཐམས་ཅད་རང་སོར་བཞག་པ་སོགས་ནི་ཤིན་ཏུ་སྔོན་ཐོན་གྱི་བསམ་བློ་དང་ལམ་ལུགས་དེང་སང་གི་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཡིད་སྨོན་བྱ་བའི་གནས་སུ་སྣང་ངོ་། །
      དེས་ན་དེང་སང་འགའ་ཞིག་གིས་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་དུས་རབས་དཀྱིལ་མའི་སྐབས་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་གི་རྣམ་གཞག་ཅུང་ཟད་རེ་གོ་ཐོས་སུ་བྱུང་བ་ཙམ་ཞིག་བློ་ཡུལ་དུ་བཟུང་ནས། ཆོས་སྲིད་ཟུང་འཇུག་ཅེས་པའི་མིང་ཐོགས་ཚད་ཚང་མ་དེ་ཁོ་ན་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་སྙམ་སྟེ། དགག་གཞག་མང་པོ་བྱེད་ཁུལ་བགྱིད་པ་ནི། དཔེར་ན་ད་ལམ་འགའ་རེ་གཞན་གྱི་གཡམ་ལ་བརྒྱུགས་ནས་ཆོས་ལུགས་ཞེས་པའི་མིང་ཐོགས་ཚད་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བཟུང་སྟེ་དགག་པ་བྱེད་པ་དང་འདྲ་སྟེ། རང་གི་ཕ་མེས་ཀྱི་རིག་གཞུང་ན་ཅི་ཡོད་ཙམ་ཡང་མི་ཤེས་པར་གཞན་གྱི་ཟེར་སྒྲོས་ལ་བསྐྱར་ཟློས་ཡིད་ཁེངས་ནས་གླུ་བརྒྱ་ངག་གཅིག་གིས་ལེན་པ་འདི་འདྲའི་རིགས་རྣམས་ལ་སྙིང་པོ་རྡུལ་ཙམ་ཡང་མི་འདུག་པས་ཞིབ་འཇུག་ཅུང་ཟད་རེ་བྱས་ནས་ད་གདོད་གཏམ་སྨྲ་བ་འདི་གལ་ཆེ་བར་སྣང་། །
      ལུགས་སྲོལ་འདི་ལོ་ཉིས་སྟོང་གོང་གི་རྒྱལ་པོའི་ལམ་ལུགས་ཀྱིས་སྲིད་སྐྱོང་སྟངས་ཤིག་ཡིན་པས་དེང་སང་དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་དང་མི་མཐུན་མོད། འོན་ཀྱང་འདིར་བཤད་པ་ལྟ་བུའི་རྒྱལ་པོ་རང་ཉིད་མི་འོས་པའི་བྱ་བ་མི་བྱེད་པའི་བག་ཡོད་དང་ལྡན་པ། འབངས་རྣམས་ལ་བུ་བཞིན་དུ་བརྩེ་བ་སོགས་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི། ལམ་ལུགས་དེས་ཀྱང་འབངས་རྣམས་བདེ་ཞིང་སྐྱིད་པར་བསྐྱང་ཐུབ་སྟེ། དཔེར་ན། བོད་བཙད་པོའི་དུས་ཀྱི་སྐྱིད་པའི་གདུང་རབས་རྣམས་ཀྱི་སྐབས་ལྟ་བུ་དང་། ད་ལྟའི་འབྲུག་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལམ་ལུགས་ལྟ་བུ་ཡིན། འོན་ཀྱང་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་ལག་ལེན་དུ་བྱ་མ་ནུས་ནས་མཐར་དབང་ཆ་ཡོངས་རྫོགས་རྒྱལ་པོ་མི་གཅིག་གིས་མི་འཛིན་པར་མི་མང་ཡོངས་ཀྱིས་འཛིན་པའི་དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་འདི་བྱུང་བ་ཡིན། དེ་ལྟ་ནའང་ཟུང་དུ་འཇུག་ཚུལ་འདི་ནི་རྒྱལ་པོའི་ལམ་ལུགས་གཅིག་པུ་མ་ཡིན་པར་དེང་སང་གི་དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་དང་ཡང་ཟུང་འབྲེལ་བྱ་ཐུབ་སྟེ། དེའི་ལུགས་ཀྱི་ཆོས་སྲིད་གཉིས་ཀའི་དབང་ཆ་འཛིན་པ་པོ་དེ་རྒྱལ་པོ་མི་གཅིག་ཡིན་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །

རྩོམ་སྒྲིགའགན་འཁུར་བ། ཁཱ་ཤེས་རབ་རྒྱ་མཚོ། མགར་རྩེ་ཉི་ཟེར།