བོད་པའི་དུར་མཆོད་རིག་གནས།

 རྩོམ་པ་པོ་མི་གསལ། 

      བོད་མིས་སྐྱེ་བོ་གང་ཞིག་ཚེ་ལས་འདས་རྗེས་དམ་པ་དེའི་བཀའ་དྲིན་དང་ཕྱག་རྗེས་ལ་དྲན་གསོ་བྱེད་པའི་ཆེད། འདས་མཆོད་ཞུ་སྒོའི་ཐོག་ནས་མྱ་ངན་གྱི་རྣམ་པ་མཚོན་པ་བྱེད་རྒྱུ་དེ། ཆོས་ལུགས་ནས་ཞུས་ན། འདས་པོས་སྔ་ཕྱིར་བསགས་པའི་སྡིག་སྒྲིབ་སྦྱོང་བའི་ཆེད། འཚོ་ཞུགས་ནང་མི་ཚོས་སྒྲུབ་དགོས་པའི་བྱ་བ་གལ་ཆེན་ཞིག་ལ་བརྩི་སྲོལ་ཡོད། དེ་ཡང་གང་ཞིག་ཚེ་ལས་འདས་རྗེས་དམ་པ་དེའི་དགའ་ཉེ་སྤུན་མཆེད་དང་། གྲོང་པ་ཁྱིམ་མཚེས་བཅས་ཀྱིས་འདས་པོའི་ཁྱིམ་དུ་སོང་ནས་སྡུག་ཆང་བླུགས་པ་ཞེས་ཇ་ཆང་དང་མཆོད་མེ་ཞལ་འདེབས་འཁུར་ནས་གཤིན་པོའི་ནང་མིར་སེམས་གསོ་གཏོང་བ་དང་། སྐུ་ཕུང་ཐོན་ཚར་རྗེས་བདུན་ཚིགས་བཞི་པ་མ་ཟིན་བར་དགེ་སྦྱོར་གྱི་ལས་བསྒྲུབས་ཏེ། དཀོན་མཆོག་ལ་མཆོད་པ་དང་། ངན་སློང་ལ་སྦྱིན་པ་བཏང་ནས། གཤིས་པོའི་འདས་མཆོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པས། བདུན་ཚིགས་དང་པོ་དང་། བཞི་པ་གཉིས་ལ་གལ་ཆེ་ཙམ་བྱས་ཏེ། དེའི་ཉིན་དགའ་ཉེ་བློ་དཀར་དང་། གྲོང་པ་ཁྱིམ་མཚེས་སོགས་ཀྱི་གཤིན་པོའི་ཁྱིམ་དུ་ཇ་ཆང་ཁ་བཏགས་དང་མཆོད་མེའི་ཞལ་འདེགས་སོགས་འབུལ་བར་འགྲོ་སྲོལ་ཡོད། དེའི་རིང་མྱ་ངན་འཁུར་ཏེ་སྡོད་དགོས་པ་དང་། བདུན་ཚིགས་བདུན་པ་སྟེ། གཤིན་པོ་འདས་ནས་ཞག་པོ་བཞི་བཅུ་ཞེ་དགུ་སོང་བའི་ཉིན་དེར་ཞེ་དགུ་ཞེས་འབོད་དེ་གཤིན་པོའི་རྗེས་འཇུག་ལ་དམིགས་པའི་འདས་མཆོད་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་བྱེད་པ་ཡིན་པས། དེ་ཉིན་ཡང་དགའ་ཉེ་བློ་དཀར་ཚོས་གོང་མཚུངས་ལྟར་ཇ་ཆང་དང་ཞལ་འདེབས་འབུལ་བར་བྱེད། ཞེ་དགུ་རྫོགས་མཚམས་སུ་འདས་པོའི་ཁྱིམ་ཚང་གི་བྱེད་སྒོ་ཐམས་ཅད་སྔར་རྒྱུན་བཞིན་སླར་གསོ་བྱེད་པ་ཡིན། དེ་ནས་ལོ་གཅིག་འཁོར་མཚམས་སུ་ལོ་མཆོད་ཅེས་མཆོད་པ་རྒྱ་ཆེར་བསྒྲུབས་པ་དང་སྦྲགས་དགའ་ཉེ་སྤུན་མཆེད་དང་གྲོང་པ་ཁྱིམ་མཚེས་སོགས་སྐུ་མགྲོན་དུ་བོས་ནས། གསོལ་ཚིགས་ཅུང་རྒྱ་ཆེ་བ་ཞིག་བཏང་སྟེ། དུས་ཚོད་དེ་ཁྱིམ་མིའི་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་སངས་པའི་མཚོན་རྟགས་དང་། ཕེབས་མཁན་ཚོར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་བའི་མཚོན་རྟགས་སུ་བརྩི་སྲོལ་ཡོད།
       བོད་མིའི་ས་ཁུལ་མང་ཆེ་བར་ཕུང་པོ་བྱ་ལ་འགྲེམས་སྲོལ་ཡོད། སྲོལ་དེ་བོད་དུ་ཆགས་ནས་ད་བར་ལ་ཧ་ལམ་ལོ་ངོ་དགུ་བརྒྱ་ཡས་མས་ཙམ་སོང་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་སྐད་འདུག དེ་ཡང་ཐོག་མར་བོད་ལ་ནང་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དར་བའི་རྗེས་གཞི་ནས་རིམ་པས་དར་བ་ཞིག་ཡིན་པས་བརྗོད་མེད་ཡིན། གང་ལགས་ཤེ་ན། དེའི་གོང་ལ། མཐོ་བ་ཆོས་རྒྱལ་རྣམ་པ་ནས་དམའ་བ་མི་སེར་དཀྱུས་མའི་བར་གྱི་ཕུང་པོ་ཚང་མ་བང་སོ་བརྩིགས་ནས་ས་སྦས་གཏོང་བ་ལས། བྱ་གཏོར་བྱེད་པའི་སྲོལ་མེད། བོད་མིའི་ཁྲོད་ཕུང་པོ་བྱ་གཏོར་བྱེད་པའི་སྲོལ་དེ་དར་བའི་བསམ་པའི་རྨང་གཞི་ནི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་འཁྲུངས་རབས་ལས། 《སྟག་མོ་ལུས་སྦྱིན》ཞེས་གསལ་བའི་སྙན་སྒྲུང་ཇི་བཞིན༼སྦྱིན་པའི༽སྙིང་པོ་ཉམས་ལེན་ཡང་དག་བྱེད་པའི་ཕྱིར། བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་རང་ཉིད་ཚེ་ལས་འདས་པའི་རྗེས། རང་གི་ཤ་ཁྲག་གི་ཕུང་པོ་དེ་བྱ་ལ་སྦྱིན་ནས་སྦྱིན་པའི་སྤྱོད་ལམ་རླབས་པོ་ཆེ་མཚོན་གང་ཐུབ་ཞུས་པ་རེད།
      ཆོས་འབྱུང་ལོ་རྒྱུས་ལྟར་ན། སྤྱི་ལོའི་དུས་རབས་བཅུ་གཉིས་པའི་དུས་འགོར། ཕ་དམ་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྲོལ་གཏོད་གནང་བའི་“ཞི་བྱེད་”ཅེས་པའི་གྲུབ་མཐའ་ཞིག་བོད་ལ་དར་བས། དེ་ལས་མ་གཅིག་ལབ་སྒྲོན་གྱི་ཕུང་པོ་གཟན་བསྐྱུར་གྱི་གདམས་པ་ཕྱག་ལེན་མཛད་པ་དང་། གཅོད་གཏོང་བའི་སྲོལ་དེ་དར་ཁྱབ་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད། ཕུང་པོ་གཟན་བསྐྱུར་གྱི་གདམས་ངག་དེའི་ཤུགས་རྐྱེན་གྱིས་བོད་མིས་རང་ཉིད་ཚེ་ལས་འདས་རྗེས། ཕུང་པོ་སྦྱིན་པར་བཏང་སྟེ། སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་བཟང་པོ་ཞིག་སྨིན་ནས། སྐྱེ་བ་ཕྱི་མར་མཐོ་རིས་ཀྱི་སྐྱེ་གནས་ཐོབ་པའི་རེ་བ་བཅོལ་བར་གྲགས།
      གཞན་ཡང་ཕུང་པོ་ངེས་པར་དུ་བྱ་རྒོད་ལ་འགྲེམས་དགོས་དོན་ནི་བཤད་སྲོལ་དུ། བྱ་རྒོད་ནི་ཞིང་སྐྱོང་གི་འཁོར་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་པ་མ་ཟད། བྱ་རིགས་ཀུན་གྱི་ནང་ནམ་འཕང་གཅོད་པའི་རྒྱལ་པོ་བྱ་རྒོད་ཡིན་པས། ཕུང་པོ་རྣམས་བྱ་དེར་སྦྱིན་ན། རང་གི་སྐྱེ་གནས་མཐོན་པོ་ཡོང་བའི་ངོས་འཛིན་གནང་སྲོལ་ཡོད།
      བོད་མིར་གདུང་བཞེངས་ཞུགས་འབུལ་དང་ཆུ་བསྐྱུར་ས་སྦས། དེ་བཞིན་བྱ་གཏོར་ལ་སོགས་ཕུང་པོ་དུར་འཇུག་བྱེད་སྟངས་རིགས་མི་འདྲ་བ་ལྔ་ཙམ་ཡོད་ནའང་། འདིར་སྔོན་ལ་གོང་མ་ཁག་བཞི་ངོ་སྤྲོད་མདོ་ཙམ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། དེ་ཡང་དང་པོ་གདུང་རྟེན་ཞེས་པ་ནི་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་དང་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་དང་། དེ་བཞིན་བླ་སྤྲུལ་ཆེ་ཁག་རྣམས་སྐུ་ཞིང་ལ་གཤེགས་ཚེ། གང་གི་སྐུ་ཕུང་ལ་སྨན་སྦྱོར་དང་དར་གྱིས་བཏུམས་ཏེ། གསེར་དངུལ་ལས་གྲུབ་པའི་མཆོད་རྟེན་བཞེངས་ནས། དེའི་ནང་ཞུགས་སུ་གསོལ་ཏེ་མི་རྣམས་ཀྱི་དད་པའི་རྟེན་ལ་འཇོག་གི་ཡོད། དེ་མིན་བླ་སྤྲུལ་དང་མི་དྲག་ཆེ་རིགས་འགའ་ཚེ་ལས་འདས་ཚེ། སྐུ་ཕུང་མེར་བསྲེགས་ནས་ཞུགས་འབུལ་བྱེད་པ་ཡང་ཡོད། དེ་བྱིངས་མང་ཆེ་བ་བྱ་གཏོར་གྱི་ཆ་རྐྱེན་མ་འཛོམས་ན་གཙང་ཆུར་བསྐྱུར་ནས་ཉར་སྦྱིན་གྱི་ཡོད། མི་བསད་རྟ་འཁྱེར་ལྟ་བུའི་ཁྲིམས་འགལ་ཉེས་ཅན་པ་དང་འགོས་ནད་ཀྱི་འཆི་བའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ས་སྦས་གཏོང་གི་ཡོད། དེ་ནི་དུར་འཇུག་ཀུན་གྱི་མཐའ་མའམ་སྡུག་ཤོས་ལ་བརྩི་སྲོལ་ཡོད། གཞན་ཡང་བྱིས་པ་ཆུང་ཆུང་དག་གི་སྐུ་ཕུང་ནི་རྫ་སྣོད་དམར་པོའི་ནང་བླུགས་ནས་བྲག་སྲུབ་དང་རྫ་རིར་སྦས་ཀྱི་ཡོད།
       དེ་ཡང《བྱ་གཏོར་ཏེ་བོད་རིགས་འདས་མཆོད་རིག་གནས》ཞེས་པ་ལས།སྦྱིན་བསྲེགས་ནི་དང་ཐོག་ཧིན་རྡུར་ཡོད་པའི་དུར་སྲོལ་ཞིག་ཡིན་ལ་བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་སྐུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་རྗེས་སྐུ་སྦྱིན་བསྲེགས་བྱས་པར་བརྟེན་ནང་བསྟན་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་གྲྭ་བཙུན་དང་ཆོས་ཀྱི་དགོངས་པ་རྫོགས་པའི་བླ་ཆེན་དང་སྤྲུལ་ཆེན་མང་པོ་ཞིག་ཀྱང་དེའི་གྲས་སུ་ཚུད།རིམ་གྱིས་འབྱོར་ལྡན་ཕྱུག་བདག་དང་ས་གནས་རྒྱལ་པོ་སོགས་ཀྱང་མེ་དུར་གྱི་གྲས་སུ་གཏོགས་པར་གྱུར་སྟབས་སྦྱིན་བསྲེགས་ཀྱིས་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་གོ་གནས་དང་ཐོབ་ཐང་ངེས་ཅན་ཞིག་མཚོན་པར་གྱུར་ལ་ཤེས་མེད་ཚོར་མེད་ངང་འབངས་མི་སེར་སྦྱིན་བསྲེགས་ཀྱི་ཆོ་ག་ལས་ཕྱིར་འབུད་བཏང་།དེ་ལས་གཞན་འབངས་མི་སེར་གྱི་བེམ་པོ་སྦྱིན་བསྲེགས་བྱས་ཚེ་ས་གནས་དེའི་ཡུལ་མིས་འཕྱ་སྨོད་དང་རྡུང་རྡེག་ཐེབས་ངེས་ཟེར།ཡང་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དེབ་ཐེར་མང་པོར་འཁོད་པ་ལྟར་ན་གནམ་གྱི་ཁྲི་བདུན་འདས་རྗེས་བེམ་པོ་སྦྱིན་བསྲེགས་བྱས་ལ་དེའི་རྣམ་ཤེས་དུ་སྤྲིན་དང་བཅས་འཇའ་ཚོན་བཞིན་དུ་ནམ་མཁའ་ཡལ་ཞེས་འཁོད་འདུག 《དུང་དཀར་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོ》ལས་བོན་ཆོས་ལྟར་ན་གནམ་གྱི་ཁྲི་བདུན་ཚེ་ལས་འདས་རྗེས་གནམ་ནས་འཕྱང་བའི་རྨུ་ཐག་དཀར་བོ་ཞིག་ལ་འཇུས་ཏེ་འཇའ་ཚོན་བཞིན་དུ་ནམ་མཁར་ཡལ་བར་འདོད།འདིར་བརྗོད་པའི་རྨུ་ཐག་དཀར་པོ་ནི་ཕལ་ཆེར་སྦྱིན་བསྲེགས་ལས་བྱུང་བའི་དུ་བ་དཀར་པོ་དེར་བརྗོད་པར་སེམས།ཡང་དཔྱད་པ་མི་མཐུན་པ་ལ་ལ་ལྟར་ན་གནམ་གྱི་ཁྲི་བདུན་འདས་རྗེས་བེམ་པོ་སྟོན་རྒྱུ་མེད་པ་ནི་རྗེ་བོའི་སྐུ་གཤེན་དང་བོན་གྱི་མཁན་པོ་དག་གིས་བེམ་པོ་མི་མེད་ས་སྟོང་དང་བྲག་རི་གཡང་གཟར་དུ་བསྐྱལ་ནས་རྒོད་ལ་གཏོར་བ་རེད་བསམ།གཞན་ཡང་རྒྱའི་མཁས་པ་ཁྲིན་ལིའུ་མིན་གྱིས་བྲིས་པའི་བོད་ཀྱི་དམངས་སྲོལ་རིག་གནས་ཞེས་པའི་དཔེ་དེབ་ནང་གནམ་གྱི་ཁྲི་བདུན་འདས་རྗེས་བེམ་པོ་མི་ཡུལ་དུ་མཐོང་རྒྱུ་མེད་པར་ནམ་མཁར་འཇའ་ཚོན་བཞིན་ཡལ་ཟེར་བ་ནི་དོན་དངོས་ཐོག་ཁོ་ཚོ་འདས་རྗེས་བེམ་པོ་མི་མེད་ས་རྒོད་དུ་བསྐྱུར་ཏེ་འདས་མཆོད་མི་བྱེད་པའི་གདོད་མའི་བོན་གྱི་དུར་སྲོལ་ལ་སྟོན་ཞེས་འཁོད་ཡོད།
       གོང་གི་གླེང་གཞི་འདི་དག་མཁས་པ་མང་པོ་ཞིག་གི་བཞེས་སྲོལ་དང་མཐུན་མོད།  འོན་ཀྱང་ཞིབ་ཏུ་དབྱེ་ཞིབ་བྱས་ཚེ་ཚིག་དེ་དག་ནི་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པའི་རྗོད་གཞི་རྐྱང་རྐྱང་ཞིག་ཡིན་པ་ཤེས་ཐུབ།ཐོག་མར་གནམ་གྱི་ཁྲི་བདུན་བྱ་གཏོར་བྱེད་མི་སྲིད་དེ། རྒྱུ་མཚན་ནི་སྐབས་དེར་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་བོད་དུ་དར་མེད་པས་སྐབས་དེའི་མི་རྣམས་ཀྱིས་བྱ་རྒོད་ནི་ལྷ་བྱར་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་སྐྱེ་མི་སྲིད་ལ་བེམ་པོ་རི་ལ་ཡང་བསྐྱུར་མི་སྲིད།  ཁོ་ཚོ་འབངས་ཀྱི་ལྷ་བཞིན་བཀུར་བའི་བཙན་པོ་ཡིན་པས་ཕྱིར་རོ།།
       སྦྱིན་བསྲེགས་བྱེད་ཐབས་ནི་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་ཁྲོད་ཀྱི་འདས་མཆོད་སྒྲུབ་ལུགས་ཤིག་ཡིན་མོད།  འོན་ཀྱང་སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་བོད་དུ་དར་བ་དང་བསྟུན་སྦྱིན་བསྲེགས་ལམ་ལུགས་ཉམས་དམས་སུ་སོང་ནས་འདས་མཆོད་ལུགས་སྲོལ་གཞན་དག་གིས་ཚབ་བྱས་པ་རེད།  འདིའི་སྐོར་ལ་མཁས་པ་མང་པོས་རང་རང་གི་འདོད་ཚུལ་མང་པོ་བཏོན་པ་དཔེར་ན།  ཁྲིན་ཁྲང་སྦུན་གྱིས་སྦྱིན་བསྲེགས་ཉམས་པ་ནི་གཙོ་བོ་བོད་ཁུལ་དུ་འབུད་ཤིང་ལ་སོགས་ངེས་མཁོའི་རྒྱུ་ཆ་ཉུང་བ་དང་སྦྱིན་བསྲེགས་བྱེད་པར་འགྲོ་གྲོན་ཆེ་བའི་སྟབས་རེད་སྙམ་མོད།  དོན་དངོས་སུ་ད་ལྟ་སྡོམ་བརྩིས་བྱས་པ་ལྟར་ན་བོད་ཁུལ་གྱི་ནགས་ཚལ་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་སྤྱི་ཁྲི་གྲུ་བཞི་མ་ཁྲི165.92ལྷག་ཡོད་པ་མ་ཟད།《ཆོས་འབྱུང་མཁས་པའི་དགའ་སྟོན》དུ་ཡང་སྤྲ་ཡིས་ཤིང་ཏོག་ཟོས་ནས་མི་རུ་གྱུར་བ་དང་སྐབས་དེར་མི་ཡི་ལུས་ལ་ཤིང་ལོ་གྱོན་པ་དང་ཟས་སུ་ཤིང་ཏོག་ཟ་ཞེས་འཁོད་པ་ལྟར་ན་བོད་ཁམས་སུ་གནས་ཤིང་ཐོན་ཁུངས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྔ་མོ་ནས་ཡོད་པ་ཤེས་ཐུབ།  དེར་བརྟེན་སྦྱིན་བསྲེགས་ལམ་ལུགས་དེ་དེའི་རྒྱུ་ཆའི་དབང་གིས་ཉམས་དམས་སུ་སོང་བ་ནི་ནོར་འཁྲུལ་གྱི་ལྟ་བ་ཞིག་རེད།
       དེས་ན་སྦྱིན་བསྲེགས་ཅིའི་ཕྱིར་ཉམས་དམས་སུ་སོང་བ་རེད་ཅེ་ན།《དེབ་དམར》དུ་གྲི་གུམ་བཙན་པོ་ལོ་ངམ་གྱིས་བགྲོངས་རྗེས་དབང་ལོ་ངམ་གྱིས་བཟུང་བ་དང་།  དུང་དཀར་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོ་རུ་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་གྲི་གུམ་བཙན་པོ་ལོ་ངམ་གྱིས་བགྲོངས་རྗེས་བེམ་པོ་བྱུང་ལ་དེ་ནས་དུར་གྱི་ཐོག་མ་བྱུང་ཞེས་འཁོད་ཡོད་ལ།《དེབ་ཐེར་དཔྱིད་ཀྱི་རྒྱལ་མོའི་གླུ་དབྱངས》ནང་གྲི་གུམ་བཙན་པོས་གནམ་གྱི་རྨུ་ཐག་བཅད་སྟབས་བེམ་པོ་མི་ཡུལ་དུ་ལུས་པ་དང་ཐང་དུ་དུར་འཇུག་བྱས།  དེ་ནས་བཟུང་བོད་དུ་དུར་འཇུག་གི་སྲོལ་ཐོག་མ་དར་ཞེས་བྲིས་འདུག   ལོ་རྒྱུས་དེབ་ཐེར་མང་པོ་ཞིག་ཏུ་ཁོའི་བེམ་པོ་ཆུ་ལ་བསྐྱུར་ཞེས་བཤད་སྲོལ་ཡང་ཡོད།
       གང་ལྟར་གོང་གསལ་གྱི་བརྗོད་གཞི་ལས་གྲི་གུམ་བཙན་པོ་འདས་རྗེས་བེམ་པོ་སྦྱིན་བསྲེགས་བྱས་མེད་པ་མངོན་པར་ར་སྤྲོད་བྱས་ལ་དེ་ལས་གཞན་ཁོའི་སྲས་སྤུ་དེ་གུང་རྒྱལ་གྱི་རྒྱལ་སྲིད་བཟུང་རྗེས་བཙན་པོ་འདས་རྗེས་དུར་འཇུག་བྱས་པ་དང་དེ་ནས་བཟུང་འབངས་མི་དུར་སྦས་ཀྱི་ལུགས་རྒྱུན་འཛིན་བྱས།རིམ་གྱི་དུར་འདེབས་ཀྱི་ལམ་ལུགས་བོད་དུ་སྲོལ་རྒྱུན་ཅན་དང་ལམ་ལུགས་ཅན་དུ་ཆགས་ལ་སྦྱིན་བསྲེགས་ཀྱི་ཆོ་ག་ཡང་ཉམས་དམས་སུ་སོང་།ཕྱིས་སུ་ནང་བསྟན་བོད་ལ་དར་བ་དང་བསྟུན་ནས་སྦྱིན་བསྲེགས་ཀྱི་ཆོ་ག་སླར་ཡང་བོད་ལ་དར་ཞིང་།དེང་འདིར་བོད་ཁམས་ནས་སྐྱེས་ཆེན་དམ་པ་དང་བླ་སྤྲུལ།དགེ་འདུན་པ་བཅས་ཚང་མའི་བེམ་པོ་སྦྱིན་བསྲེགས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པར་མ་ཟད།ཆ་རྐྱེན་འཛོམས་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་ཕོ་མོ་དཀྱུས་མའི་བེམ་པོ་རྣམས་ཀྱང་སྦྱིན་བསྲེགས་བྱེད་བཞིན་མཆིས་སོ།།
      དམར་གདུང་ནི་དང་ཐོག་རྒྱ་གར་ནས་དར་བའི་འདས་མཆོད་སྲོལ་ཀ་ཞིག་ཡིན།  བོད་དུ་ཆེས་ཐོག་མར་དམར་གདུང་བྱུང་དུས་ནི་དུས་རབས༨པའི་ནང་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་དུས་སུ་བསམ་ཡས་གཙུག་ལག་ཁང་བཏབ་ནས་བོད་དུ་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་སྤེལ་ཕྱིར་ཆེད་དུ་རྒྱ་གར་ནས་མཁན་ཆེན་ཞི་བ་ཚོ་བོད་དུ་གདན་འདྲེན་བྱས།ཁོ་ནི་ཟ་ཧོར་རྒྱལ་པོས་སྲས་ཡིན་ལ་བོད་དུ་ལོ་བཅུ་ལྷག་ལ་སངས་རྒྱས་ཆོས་ཀྱི་མཛད་འཕྲིན་མང་དུ་སྤེལ་མཐར་བོད་དུ་སྐུ་གཤེགས།  ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་ཁོར་རྗེས་དྲན་གྱི་ཆེད་རྒྱ་གར་གྱི་སྲོལ་བཞིན་ལྷོ་ཁར་སངས་རྒྱས་ཚེམས་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་བཞེངས་ནས་འདས་མཆོད་རྒྱ་ཆེན་སྤེལ།  དེ་ནི་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་ཆེས་སྔ་བའི་དམར་གདུང་ཡིན་ལ་ད་ལྟའི་བར་ལོ་ངོ1300ལྷག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད།  དུས་དེ་ནས་བཟུང་དམར་གདུང་དེ་བོད་དུ་སངས་རྒྱས་ཆོས་ཀྱི་དགོངས་པ་རྫོགས་པའི་བླ་ཆེན་དག་གི་ཆེད་སྤྱོད་ཀྱི་འདས་མཆོད་རིགས་ཤིག་ཏུ་ཆགས། 《བྱ་གཏོར་ཏེ་བོད་ཀྱི་འདས་མཆོད་རིག་གནས》ནང་དུ་རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་ལྔ་བར་ཀི་ཤྲི་ཧན་གྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་འོག་ཆོས་སྲིད་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་དགའ་ལྡན་སྲིད་དབང་བཙུགས་ལ་ཆོས་དང་སྲིད་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་བདག་པོར་གྱུར།  ཁོང་ཉིད་སྐུ་གཤེགས་རྗེས་གསེར་གདུང་འཛམ་གླིང་རྒྱན་གཅིག་བཞེངས་ཞེས་འཁོད་ཡོད།སྔ་གཞུག་ཏུ་རྙིང་མ་བ་དང་།བཀའ་བརྒྱུད་པ།ས་སྐྱ་པ།དགེ་ལུགས་པ་བཅས་གྲུབ་མཐའ་མི་འདྲ་བའི་བླ་མའི་དམར་གདུང་བསྡོམས་པས་སུམ་ཅུ་ལྷག་ཡོད།  ལ་ལར་ལོ་ངོ་སྟོང་ལྷག་དང་།མང་ཆེ་བར་ལོ་ངོ་བདུན་བརྒྱའི་ཚུན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་མངའ། 《ཆོས་འབྱུང་མཁས་པའི་དགའ་སྟོན》དུ་ཤངས་པ་བཀའ་བརྒྱུད་ཀྱི་སྲོལ་བཏོད་པ་མཁས་ཆེན་ཁྱུང་བོ་གཡུ་ཁྲི་འདས་རྗེས་སངས་རྒྱས་ཚེམས་ཀྱི་དམར་གདུང་བཞེངས་ཞེས་བཀོད་འདུག  གཞན་ད་དུང་གཞིས་ཀ་རྩེ་རུ་མཁས་དབང་བཀྲ་ཤིས་རྡོ་རྗེའི་དམར་གདུང་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད།  དེ་ལས་དམར་གདུང་ནི་ལོ་སྟོང་གི་སྔ་རོལ་དུ་བྱུང་ལ་རྗེས་སུ་བོད་ཀྱི་བླ་མ་དང་མཁས་ཆེན་ཁོ་ནར་གཏོགས་པའི་འདས་མཆོད་སྲོལ་ཀ་ཞིག་ཏུ་གྱུར།
       བོད་དུ་ཆུར་གཤེགས་པ་ནི་དེ་འདྲའི་རྒྱུན་སྤྱོད་ཆེ་བ་ཞིག་མ་ཡིན་ཏེ་འཕྲིན་ལས་ཆོས་གྲགས་ལགས་ཀྱིས་སྤྲང་པོ་དང་ཡུགས་ས།དྭ་ཕྲུག་བཅས་ཤི་རྗེས་བེམ་པོ་ཆུ་ལ་འདེབས་ཞེས་གསུངས་འདུག
       དེ་ཡང་སི་ཁྲོན་དཀར་མཛེས་ཁུལ་དུ་སྔོན་ཆད་ཆུ་དུར་བྱེད་པའི་སྲོལ་ཡོད་ལ་མི་འདས་རྗེས་ཐོག་མར་བེམ་པོ་ཉིན་གཅིག་ནས་གསུམ་ལྷག་ཏུ་བསྐྱུར་ལ།  དེ་ནས་བེམ་པོ་རྡོ་ལ་བཏགས་ནས་ཆུར་འཕེན་པ་དང་ལ་ལས་བེམ་པོ་དུ་མར་གཏུབས་ཏེ་ཆུ་ལ་གཏོར།འདས་པོའི་ཤུལ་རྫས་ཆ་གཉིས་སུ་ཕྱེས་ཏེ་ཆ་གཅིག་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་དང་ཆ་གཅིག་ས་དེའི་དགོན་པར་འབུལ་ཟེར།ཡོངས་ཁྱབ་ཀྱིས་བོད་དུ་ཆུ་དུར་ལ་གཙོ་བོ་ཕྱིའི་ཆག་སྒོ་དང་ནད་རིགས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཤི་ན་ད་གཟོད་ཆུ་ལ་འཕེན་པ་དང་།  ཡར་ཀླུང་གཙང་པོའི་འགྲམ་རྒྱུད་དུ་ཆགས་པའི་བོད་མིས་ཆུ་དུར་གྱི་འདས་མཆོད་བྱེད་ལ་ལྷག་པར་དུ་ཁོ་ཚོས་དབྱར་ཆུ་རྒྱས་སྐབས་ཆུ་དུར་བྱས་ན་དེ་བྱ་གཏོར་དང་གཉིས་སུ་མེད་པར་འདོད།  ཡང་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་ཆ་ནས་བཤད་ན་བོད་དུ་ཆུ་དུར་ལ་དེ་འདྲའི་མཐོང་ཆེན་བྱེད་ཀྱིན་མེད་དོ།།

---