༄༅།། གནའ་རབས་སློབ་གསོའི་སྐོར་མདོ་ཙམ་བརྗོད་པ།

   དེ་ཡང་སྒྲ་ཡངས་དོགས་གཉིས་ཀྱིས་ངོས་འཛིན་དུ་རུང་བའི་སློབ་གསོ་ཞེས་པ་ནི་མི་ལ་ཤན་ཤུགས་དང་མི་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་ནུས་བའི་སྤྱི་ཚོགས་བྱ་འགུལ་གྱི་རིགས་ཤིག་ཡིན་ལ། དེ་ནི་སློབ་གསོའི་ཉིང་དོན་དང་རྩ་བའི་ཁྱད་ཆོས་ཀྱང་རེད། སློབ་གསོ་ནི་མིའི་རིགས་ལ་དམིགས་བསལ་དུ་ཡོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་སྣང་ཚུལ་ཞིག་ཡིན་ལ། མིའི་རིགས་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་དུས་སྐབས་མི་འདྲ་བ་དང་ལོ་རྒྱུས་འཕོ་འགྱུར་གྱི་དུས་རིམ་མི་འདྲ་བའི་ནང་། སློབ་གསོའི་རང་སྟེང་ལ་གནས་པའི་རྣམ་པ་མི་འདྲ་བའམ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱིས་སློབ་གསོར་བཏོན་པའི་རེ་འདུན་མི་འདྲ་བའི་དབང་གིས། མིའི་རིགས་ཀྱིས་སློབ་གསོར་ངོས་འཛིན་དང་རྒྱུས་ལོན་བྱས་པའང་འདྲ་བ་མིན། མ་ཟད་སློབ་གསོ་ནི་མིའི་རིགས་ལ་དུས་གཏན་དུ་ཡོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་སྣང་ཚུལ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན་པས་དེ་དུས་དང་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་མིའི་རིགས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་དང་བསྟུན་ནས་འཕེལ་འགྲིབ་འབྱུང་གི་ཡོད་པ་རེད།

བོད་ཀྱི་གནའ་རབས་སློབ་གསོ།

    བོད་འདིའང་འཛམ་གླིང་སྟེང་གི་མི་རིགས་གཞན་པ་དག་དང་འདྲ་བར་ས་སྒང་རིལ་མོ་འདིར་གཞིས་བཅོས་ནས་འཚོ་བ་རོལ་ཏེ་འཚར་ལོངས་བྱུང་བ་ཡིན་ལ། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དུས་ཡུན་རིང་མོའི་ནང་དུ་རང་གི་ཐུན་མིན་གྱི་གནས་ཡུལ་དང་འཚོ་བ་རོལ་སྟངས་བརྒྱུད་དེ་སྤྱི་ཚོགས་སུ་གྲུབ་པ་ཡིན། དེ་འདྲའི་དུས་ཡུན་གྱི་འཚོ་བའི་ནང་དུ་མི་རིགས་རང་སྟེང་ལ་ཡང་ཐུན་མིན་གྱི་རིག་གནས་ལོ་རྒྱུས་ངེས་ཅན་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་ནི་གོར་མ་ཆག ཡིན་ཡང་བོད་ཀྱི་དུས་སྔ་མོའི་སློབ་གསོ་ནི་ག་འདྲ་ཡིན་པའི་ཐད་ལ་གཅིག་ན་སློབ་གསོ་རང་ངོས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆ་ཁ་གསལ་ཞིག་མེད་པ་དང་གཉིས་ན་དུས་སྔ་མོའི་བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་རྣམས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་གསལ་བོ་མིན་ལ། ལྷག་པར་དུ་ད་སྐབས་ལག་སོན་བྱུང་ཡོད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཡིག་ཆ་རྣམས་སུའང་བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་སྔ་མ་རྣམས་སམ་ནང་ཆོས་མ་དར་གོང་གི་བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་བཙན་པོ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་བྱང་ཙམ་དང་དེའི་མཛད་རྗེས་ཡིག་ལྡོག་འགའ་རེ་ལས་སྐབས་དེའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གནས་སྟངས་དང་། མི་དམངས་ཀྱི་འཚོ་བ་རོལ་སྟངས། རིག་གནས་སློབ་གསོའི་སྐོར། སྤྱི་ཚོགས་ཧྲིལ་བོའི་གནས་བབ་སོགས་བཀོད་ཡོད་པ་ཞིག་ཕལ་ཆེར་མེད་སྐད། དེས་ཐད་ཀར་བོད་ཀྱི་གནའ་བོའི་སློབ་གསོར་རྒྱུས་ལོན་དང་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པར་བགག་ཆེན་པོ་བཟོས་ཡོད་པ་རེད། ཡིན་ཡང་། སློབ་གསོ་ནི་མིའི་རིགས་ཀྱིས་འཚོ་བ་རོལ་ཤེས་ཏེ་སྤྱི་ཚོགས་གྲུབ་པ་ནས་བཟུང་དུས་གཏན་དུ་འབྲལ་མེད་དུ་གནས་པ་ཞིག་ཡིན་པས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དུས་སྐབས་ག་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ཡང་སྐབས་དེའི་སྤྱི་ཚོགས་དེར་སློབ་གསོ་ངེས་ཅན་ཞིག་ལྡན་པར་ངེས་པ་ཡིན། ད་སྐབས་བོད་ཀྱི་ས་ཆ་ལ་ལར་གནའ་རྫས་འགའ་རེ་བྱུང་བ་དེས་བོད་ཀྱི་གནའ་བོའི་སློབ་གསོར་རྒྱུས་ལོན་བྱེད་པའི་ཐག་ལམ་ཙམ་ཕྱེས་ཡོད་དེ། འདས་བའི་ལོ་འགའི་ཡར་སྔོན་ལ་བོད་ལྗོངས་ཀྱི་ས་ཆ་ཁ་ཤས་དང་ཨ་མདོའི་རྫོང་རི་སོགས་སུ་གནའ་བོའི་མིའི་མགོ་རུས་དང་། རྡོ་ཆས། རུས་ཆས། རྫ་ཆས། མཁར་རོ་སོགས་སྣ་མང་བྱུང་ཡོད་ལ། “རུས་ཆས་མང་ཆེ་བ་ནི་བཟོ་དབྱིབས་ཞིབ་ཚགས་ལྡན་ལ་རུས་ཁབ་ལ་ལའི་ཁབ་མིག་ཀྱང་སྐྱོན་མེད་དུ་བསྡད་ཡོད་པས་ཧང་སངས་དགོས་བ་ཞིག་རེད”[ [1]]ཅེས་བ་ལྟར་སྤུས་ཀ་ལེགས་ཤིང་མཛེས་རྒྱན་ཆེ་བའི་ཤུལ་རྫས་སྣ་མང་དེ་དག་ནི་ཐད་ཀར་ཐོན་སྐྱེད་ངལ་རྩོལ་ཏེ་བཟོ་ལས་ལག་རྩལ་ངེས་ཅན་ཞིག་དང་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཡོད། ཡང“གནའ་རྫས་རྟོབ་ཞིབ་རིག་པའི་མཁས་དབང་ཚོས་ངོས་འཛིན་གནང་གསལ། ཤུལ་རྫས་དེ་དག་གིས་ང་ཚོས་གནའ་མིའི་འཚོ་བ་སྐྱེལ་སྟངས་ཀྱི་སྐྱ་རིས་ཤིག་བསྐྱར་སྟོན་བྱས་ཡོད།”[ [2]]ཅེས་པ་ལྟར། དེ་དག་ལས་ང་ཚོས་བོད་ཀྱི་གནའ་མིའི་བཟོ་ལས་ལག་རྩལ་གྱི་ཆུ་ཚད་ཙམ་ཤེས་ཐུབ་ལ་ཆུ་ཚད་དེ་ཡང་དེ་འབྲེལ་གྱི་སློབ་གསོ་ངེས་ཅན་ཞིག་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའང་ཤེས་རྟོགས་འབྱུང་ཐུབ། “སློབ་གསོ་འཕེལ་རིམ་གྱི་རིག་པའི་ངོས་ཐད་ནས་བལྟས་ན་མཁར་རོའི་ཤེས་རིག་ནི་མཚོ་བོད་མཐོ་སྒང་གི་གནའ་མའི་ངལ་རྩོལ་འཕེལ་རྒྱས་ལས་བྱུང་བའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ལ། འཕེལ་རྒྱས་འདི་རིགས་ཀྱི་སྔོན་འགྲོའི་མཐུན་རྐྱེན་ནི་ཐོན་སྐྱེད་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཚོ་བའི་ཉམས་མྱོང་གི་རྗེས་འཛིན་དང་འཕེལ་རྒྱས་སོགས་དང་ཁ་བྲལ་ཐབས་མེད་པ་ཞིག་ཡིན། མདོར་ན། ཁར་རོའི་ཤེས་རིག་ནི་མཚོ་བོད་མཐོ་སྒང་གི་གནའ་བོའི་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་མི་རབས་ནས་མི་རབས་བར་གྱི་སློབ་གསོ་དང་ཁ་བྲལ་ཐབས་མེད”[ [3]]ཅེས་པ་ལྟར། བོད་ཀྱི་སློབ་གསོ་འདི་ཉིད་མཚོ་བོད་མཐོ་སྒང་གི་གནའ་བོའི་མིའི་ངལ་རྩོལ་ལས་བྱུང་བའི་རྗེས་སུ་བོད་རིགས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཕོ་འགྱུར་དང་འཕེལ་རྒྱས་ལ་བསྟུན་ནས་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་མདུན་སྐྱོད་བྱུང་ཡོད། སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དུས་མཚམས་མི་འདྲ་བའི་ནང་དུ་ཐོན་སྐྱེད་ནུས་ཤུགས་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བའི་ཆུ་ཚད་ཀྱང་མི་འདྲ་བ་དང་། ཐོན་སྐྱེད་འབྲེལ་བ་དང་ཆབ་སྲིད་ལམ་ལུགས་མི་འདྲ་བའི་རྐྱེན་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་སློབ་གསོའི་ངོ་བོ་དང་ཁྱད་ཆོས་ཀྱང་མི་འདྲ་བ་རེད། གནའ་རབས་བོད་ཀྱི་བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་སྐབས་སུ་ཕྱི་འོང་རིག་གནས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་དར་བ་ནས་བཟུང་། བོད་ཀྱི་སློབ་གསོའི་འཕེལ་ཕྱོགས་ལའང་འགྱུར་ལྡོག་ཆེན་པོ་བྱུང་། བཙན་པོ་སྲོང་བཙན་ཀྱི་དུས་སུ་སངས་རྒྱས་ཆོས་ལུགས་དར་འགོ་ཚུགས་ཤིང་དེར་གཞུང་ཕྱོགས་ནས་ཤུགས་མང་བོར་བརྒྱབ་མཐར་ཁྲི་སྲོང་ལྡེ་བཙན་གྱི་སྐབས་སུ་ཆོས་ལུགས་མཁན་པོ་མང་པོ་བྱུང་ནས་སད་མི་བདུན་རབ་ཏུ་བྱུང་ཞིང་བསམ་ཡས་གཙུག་ལག་ཁང་བཞེངས་བ་དེས་བོད་ལ་དགོན་སྡེའི་སློབ་གསོའི་མྱུ་གུ་འབུས་བ་མཚོན། དེ་ལྟར་སྒྲ་བསྒྱུར་གླིང་སོགས་ཆོས་ལུགས་ཆེད་སློབ་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་ཐོག་མར་བཙུགས་ལ། དངོས་སུ་ཆོས་ལུགས་སློབ་གསོ་སྒྲིག་འཛུགས་ཡོད་པའི་སྒོ་ནས་སྤེལ་བའི་མགོ་ཡང་ཚུགས། “ཆོས་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་དངོས་སུ་བཙུགས་པ་ནི་སྲིད་གཞུང་གིས་གཉེར་བའི་སློབ་གྲྭའི་ཐོག་མ་ཡིན”[ [4]]ཞེས་པ་ལྟར་ཆོས་ལུགས་སམ་དགོན་སྡེའི་སློབ་གསོ་དར་བ་དེས་བོད་ཀྱི་སློབ་གསོར་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་བྱུང་། དེ་ལྟར་བཙན་པོ་རིམ་བྱོན་དུ་ཆོས་ལུགས་སློབ་གསོའི་མི་སྣ་འབོར་ཆེན་སྐྱེད་བསྲིང་དང་ནང་ཆོས་ཀྱི་ནང་དོན་ཕབ་བསྒྱུར་སོགས་བྱས་ནས་སློབ་གསོའི་ནང་དོན་གཏིང་ཟབ་ཏུ་བཏང་ཞིང་སློབ་གསོ་སྤེལ་གནས་ཀྱི་ཁྱབ་རྒྱ་ཇེ་ཆེར་བཏང་བས་འཕེལ་རྒྱས་ཆེན་པོ་ཕྱིན་ཏེ་དགོན་སྡེའི་སློབ་གསོས་བོད་ཀྱི་སློབ་གསོར་ཚོད་འཛིན་དང་ཡང་ན་དེའི་མཚོན་བྱེད་དུ་གྱུར། དེ་ལས་གཞུང་གཉེར་གྱི་སློབ་གསོའི་རྣམ་པ་གཞན་ཞིག་ནི་སྲོང་བཙན་གྱི་སྐུ་དུས་སུ་གཞུང་ཕྱོགས་ནས་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཏུ་རིག་གནས་སློབ་པར་མི་མངགས་ནས་ཕྱི་འགྲིམ་སློབ་མའི་སྲོལ་ཕྱེས་པ་དེ་རེད། དེས་ཕྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་རིག་གནས་སྣ་མང་ནང་འདྲེན་བྱས་ཏེ་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་སློབ་གསོའི་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ནུས་ཤུགས་བླ་ལྷག་བཏོན། སྐབས་དེའི་གཞུང་ཕྱོགས་ཀྱི་སློབ་གསོའི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་ནི་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཆོས་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་དང་དུ་བླངས་ནས་དེ་ཉིད་མི་རིགས་ཀྱི་བསམ་བློ་དང་རིགས་གཞུང་གི་རྨང་གཞིར་འགྱུར་ཆེད་ཡིན་ལ། དེར་དུས་བབས་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རེ་འདུན་དམིགས་བསལ་ཞིག་ཀྱང་ལྡན་ངེས་རེད། སྐབས་དེར་བོད་ཀྱི་གསོ་རིག་གི་གཞུང་ལུགས་དང་ལག་ལེན་ལའང་འཕེལ་རྒྱས་ཆེར་ཕྱིན་ཏེ། “གཡུ་ཐོག་ཡོན་ཏན་མགོན་པོས་རང་ཉིད་སྒེར་གྱིས་གཉེར་བའི་བསྐོར་བསྐྱོད་སྨན་པའི་སློབ་གྲྭ་བཙུགས་པ་ནི་སྨན་པའི་སློབ་གྲྭ་དང་སྒེར་བཙུགས་སློབ་གྲྭའི་ཐོག་མ་ཡིན”[ [5]]ཞེས་པ་ལྟར། ཆེད་དུ་གསོ་རིག་ཆེད་སྦྱོང་གི་སློབ་གྲྭའང་ཐོག་མར་བྱུང་ཞིང་ཕྱིས་སུ་འཕེལ་རྒྱས་ཆེན་པོ་བྱུང་། མདོར་ན་བོད་ཀྱི་བཙན་པོའི་སྐབས་སུ་སྔོན་གྱི་ཤུལ་བཞག་རིག་གནས་ཀྱི་ཉིང་བཅུད་རྒྱུན་འཁྱོངས་དང་གཞན་གྱི་སྔོན་ཐོན་རིག་གནས་ནང་འདྲེན། གཞུང་སྒེར་ནས་གཉེར་བའི་ཆེད་ལས་སློབ་གྲྭ་སོགས་བཙུགས་ཏེ་སྐབས་དེའི་བོད་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཟབ་མོ་ཐེབས་པ་མ་ཟད། བོད་ཀྱི་སློབ་གསོར་ཡང་འཕེལ་རྒྱས་ཆེན་པོ་བྱུང་པ་རེད།