བོད་ཀྱི་ནང་བསྟན་དང་སྲོལ་རྒྱུན་ཁྲོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་བཅོས་ཐབས་སྐོར་ལ་ཅུང་ཟད་དཔྱད་པ།  

གཅིག།གཙུག་ལག་ཁང་།

    གཞུང་ཆེན་པོ་ཏི་ལྔར་གྲགས་པའི་འདུལ་བའི་གཞུང་དུ་གཙུག་ལག་ཁང་བཞེངས་ཚུལ་ཐད་ནས་འདི་ལྟར་གསུངས་འདུག་སྟེ་འདུལ་བ་དེ་ལ་གཞི་སྟོད་གཞི་སྨད་གཉིས་སུ་ཕྱེ་ཞིང་གཞི་སྨད་དེ་ལ་བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་གཞི།  བདེ་བར་གནས་པའི་རྐྱེན་བསྟེན་པའི་གཞི།   བྱ་བའི་ཐབས་ལས་ཀྱི་གཞི།   ཕྱིར་བཅོས་ཀྱི་གཞི།   གནས་མལ་གྱི་གཞི་སྟེ་གཞི་ལྔའི་སྒོ་ནས་འཆད་པར་ཡོད་ལ།   དེའི་ནང་དུ་གནས་མལ་གྱི་གཞིའི་སྐབས་གཙུག་ལག་ཁང་གི་ཁྱད་པར་གྱི་སྐབས་སུ་གནས་ཀྱི་དང་། བསྒྲུབ་ཚུལ་གྱི་དང་།   དབྱིབས་ཀྱི་དང་། ཡན་ལག་གི་དང་། རི་མོའི་དང་། གང་གི་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་དྲུག་བཤད་ཡོད་ལ།   དང་བོ་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གཉིས་ཡོད་དེ།  སྐྱེ་བོ་མང་བོས་མཆོད་པའི་ཆེད་དུ་ཡིན་ན་སྐྱེ་བོ་མང་བོ་འགྲོ་འོང་གི་གནས་སུ་གཙུག་ལག་ཁང་བྱེད་ལ། དགེ་འདུན་གྱི་ཐོས་བསམ་བསྒོམ་པ་འཕེལ་བའི་ཆེད་དུ་ཡིན་ན། དབེན་གནས་སུ་གཙུག་ལག་ཁང་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་འདུལ་བ་ལས། སྐྱེ་བོ་མང་པོས་ཕྱག་མཆོད་བྱེད་སླ་བའི་ཕྱིར།ཞེས་དང་། འདུལ་བ་རྩ་བ་ལས། ལག་གི་བླས་འགྲོ་བ་དང་འོང་བ་དང་ལྡན་པའི་གཞིར་གཙུག་ལག་ཁང་རབ་ཏུ་གནས་པར་བྱའོ།། ཞེས་དང་། འགྲེལ་ཆུང་ལས། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་གྱི་ཕྱིར་གཙུག་ལག་ཁང་བརྩིགས་ན་དགོན་པ་དང་དབེན་པར་མི་རྩིགས་ཀྱི་མི་མང་བོ་འདུ་ཞིང་ཕྱག་འཚལ་བའི་གནས་སུ་རྩིགས། ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ལ།  རྩ་བར།  རྒྱུན་ལུགས་དང་གླག་ཆོར་དང་།   བྲམ་ཟེའི་ཀློག་པ་དང་།  རྟ་གླང་བོ་སོགས་ཀྱི་སྒྲ་དང་ཏུག་རིང་ཆུང་བར་རོ།  ཞེས་པ་ནི།   སྐྱེ་བོ་མང་བོ་ཡང་ཡང་འདུ་བའི་རྒྱུན་ལུགས།  རང་དབང་དུ་གཏམ་ཟེར་བའི་གླག་ཆོར་རམ་ཀླག་ཅོར་དང་། བྲམ་ཟེའི་ཀློག་པ་དང་། རྟ་གླང་བོ་སོགས་ཀྱི་སྒྲ་དང་།    རྫ་རྔ་སོགས་ཀྱི་སྐད་ནི་ཏུག་རིང་སྟེ།   དེ་བཞི་ཉུང་བའི་གནས་སུ་གཙུག་ལག་ཁང་བྱེད་པའི་དོན་ནོ།།   གནས་དེ་དག་ཏུ་ཡང་གཙུག་ལག་ཁང་བྱེད་པའི་ཐོག་མར་ས་འདུལ་དུ་གྲགས་པར་བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་གསོ་སྦྱོང་དང་མཐུན་པའི་གསོ་སྦྱོང་ལན་དུ་མར་བྱས་ཤིང་ཆོས་ཉན་བཤད་བྱས་ན་ལེགས་པ་ཡིན་པར་གསུངས་དང་ལག་ལེན་དུ་ཡང་བསྟར་བཞིན་ཡོད།   སྔོན་སྟོན་པའི་དུས་སུ་ཡང་ཅི་རིགས་བྱས་ཚུལ་གསོ་སྦྱོང་སོ་སོའི་གླེང་གཞི་ལུང་ངམ་གཏམ་རྒྱུད་དག་ལས་བྱུང་བ་དང་།    དེ་རྗེས་སུ་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་དང་ཚད་ལྡན་དུ་མས་ཀྱང་དེ་བཞིན་མཛད་པ་དང་།   ཆུ་ལེན་པ་དང་ཤིང་གཅོད་སར་བཀའི་ཚིགས་བཅད་ཀྱི་ཆོས་སྦྱིན་སྟེར་བར་བཤད་པའི་ལུགས་སྲོལ་ལམ་ས་འདུལ་བྱ་བཞིན་ཡོད་དོ།། ཞེས་གཙུག་ལག་ཁང་ངམ་གནས་མལ་དེ་བཟོ་བའི་ཐོག་མར་ལག་གི་བླ་བསྐོས།   དེས་ཀྱང་གང་འདོད་དུ་ས་སློག་ཆུ་དཀྲུགས་ཤིང་གཅོད་མི་བྱེད་པར་གནས་དེའི་མི་མངོན་པའི་ལྷ་དང་གཞི་བདག་སོགས་ལ་མཆོད་པ་དང་གཏོར་མ་ཕུལ་ནས་ས་བསླངས།  དེ་ནས་མངོན་པའི་མི་སྟེ་ས་དེའི་བདག་པོ་སོགས་ལ་བཤད་དེ་ཆོག་མཆན་ལྟ་བུ་བླངས་ཏེ་ས་འདུལ་གྱི་ཆེད་དུ་བཀྲ་ཤིས་གསོ་སྦྱོང་ལན་དུ་མར་བླངས།   དེ་ནས་གནས་དེར་ཆོས་ཉན་བཤད་མང་དུ་བྱས་རྗེས་ད་གཟོད་ལག་གི་བླ་དེས་ས་གཞི་དང་གནས་དེའམ་ཁོར་ཡུག་དེ་ལ་མི་གནོད་པ་དང་ས་བཅུད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་ཡོང་ཐབས་སུ་ས་བདག་ལྟོ་འཕྱེའི་ཐིགས་དང་། ས་བདག་སྙིང་གཏེར། ས་ལྷའི་བུམ་གཏེར་སོགས་ཕུལ་སྲོལ་ཡོད་དོ།།དེ་དག་ནི་ནང་ཆོས་ལས་ཁོར་ཡུག་བཅོས་ཐབས་དང་ས་གཞི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བསྒྱུར་ཐབས་འགའ་ཡིན་ནོ།། དེ་དག་གིས་ཁོར་ཡུག་བཅོས་ཐབས་དང་ཡང་ན་སྲུང་སྐྱོབ་ཐད་ལ་ཅི་ཞིག་མཚོན་ནམ་ཟེར་ན། མིས་རང་གི་དགོས་མཁོ་ཆེད་དུ་གནས་མལ་དང་མི་ཚོགས་འདུ་སའི་གྲོང་ཁྱེར་ལྟ་བུ་སོགས་བཟོ་བ་ལ་ཁོར་ཡུག་དེ་དང་གནས་དེ་དག་ལ་གནོད་ཀྱིན་ཡོད་པར་བསམ་ཡོད་པ་དང་། གནས་ཚུལ་དེ་ཉམས་གསོ་སླད་དུ་གོ་རིམ་དང་ཆོ་ག་མང་བོ་ཞིག་བརྒྱུད་ཡོད་ལ།   ཤུགས་རྐྱེན་དེས་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་གང་འདོད་དུ་ས་བརྐོ་རྡོ་སློག་ཆུ་དཀྲུགས་ཤིང་གཅོད་མི་བྱེད་པ་དང་གལ་ཏེ་ལས་དེ་དག་བྱ་དགོས་བྱུང་ན་ཡང་།  ས་བཅུད་ཉམས་པ་སླར་གསོ་བའི་ལུགས་སྲོལ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་དང་།   དེ་ཡང་ད་ལྟའི་ལག་ལེན་དང་ཁྱབ་བརྡལ་དུ་འགྲོ་བཞིན་པ་མ་ཟད་དེ་འབྲེལ་ཕན་ཡང་ངེས་ཅན་ཞིག་ཐོགས་བཞིན་ཡོད། དེ་ལྟ་བུའི་ཁོར་ཡུག་བཅོས་ཐབས་དང་སྲུང་སྐྱོབ་ཐད་ཀྱི་བསམ་བློའི་འདུ་ཤེས་དེ་མཐོར་འདེགས་སུ་གཏོང་དགོས་སྙམ་མོ།།

གཉིས། ས་དཔྱད།

    དགོན་སྡེ་བཅའ་ཡིག་མང་བོ་ཞིག་ཏུ་དགོན་པའི་གཙུག་ལག་ཁང་བཞེངས་པ་ལ་ས་བཅོས་ལ་ས་བདག་ལྟོ་འཕྱེའི་ཐིག་འདེབས་དགོས་པར་གསུངས་ཡོད་ལ། དེ་ཡང་མཁས་དབང་དམུ་དགེ་བསམ་གཏན་མཆོག་གི་ས་བདག་ལྟོ་འཕྱེའི་ཐིག་འདེབས་ཚུལ་རབ་གསལ་མེ་ལོང་ལས། དེ་ཡང་ལྟོ་འཕྱེ་བརྟག་ཚུལ་ནི།། ཀླུ་ཐེབས་ཡོད་པའི་ཉིན་ཞིག་ཏུ།།གང་ལ་བྱ་བའི་གཞི་མ་ལ།།ཆེ་ཆུང་གང་དགོས་བབས་བསྟུན་ནས།།བརྐོ་ཞིང་རྡོ་སོགས་ཟུག་རྔུ་བསལ།།རྡོ་དང་ཤིང་རུས་སོགས་ཡོད་ཚེ།། ལུས་ནུབ་ཙམ་ཞིག་བརྐོས་ནས་བསལ།། ཤུལ་དུ་ལེགས་པའི་ས་བླུགས་ནས།། བརྡུང་འཇགས་ལེགས་པར་བྱས་པའི་སྟེང་།།མནྡལ་མཆོད་གཏོར་སོགས་བཤམས་ནས།། ས་བསླངས་ཆོ་ག་གཞུང་བཞིན་བྱ།། དེ་ནས་ཕྱོགས་ལྟའི་ཙཀྲ་སོགས།། བརྟེན་ནས་ཤར་ནུབ་ངེས་བྱས་ཏེ།། ཞེས་སོགས་གསུངས་པས་ཤ་ཆང་སྒོག་བཙོང་སོགས་ལ་འཛེམས་བཞིན་ཀླུ་ཐེབས་ཡོད་པ་དང་ཚེས་གྲངས་འགྲིག་དུས་ཤིག་ལ། ས་བསླངས་རྗེས་ཐིག་འདེབས་པ་དགོས་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། ཐིག་འདེབས་ཚུལ་ཡང་། སྔགས་རིམ་ཆེན་མོ་ལས། མགོ་ཤར་དུ་བསྟན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ན་མགོས་རེའུ་མིག་གང་ནོན་པའི་ཕྱོགས་དེ་ནས་ནུབ་ཏུ་རེའུ་མིག་དགུ་གསུམ་ཉེར་བདུན་དོར་བའི་བར་ལ་ཞེས་པ་ནས་རེའུ་མིག་ཕྱེད་དང་ལྔ་ནི་དང་བོར་བརྐོ་བའི་ས་མིག་གོ། དེ་ནི་མཆན་གྱི་མདུན་དུ་བཞེད་པས། ཞེས་སོགས་དང་། བཻ་དཀར་ལས།། གདེངས་ཞལ་སྙིང་ཀ་ཆ་ཕྲན་ནི།། ཉེར་བདུན་དོར་འོག་བྱང་རྒྱབ་ཀྱི།། ཚངས་པའི་ཐིག་ནས་ཆ་ཕྲན་ནི།།ཕྱེད་དང་བཅུ་བཞི་སྤངས་པའི་མདུན།། ཞེས་དང་། སུམ་བྷའི་སྔགས་ཀྱི་སྤྱི་དོན་ལས། མགོ་མཇུག་མདུན་གྱི་ཕྱོགས་མཐའ་ནས།།རིམ་པར་ཆ་ཆེན་གསུམ་དྲུག་གསུམ།།རྒྱབ་ནས་ཆེ་དྲུག་ཆ་ཆུང་བཞི།།ཕྱེད་དོར་མཆན་འོག་གྱེན་ཆེ་གཅིག ཞིང་དུ་ཆ་ཆུང་ཕྱེད་དང་ལྔ།།ཐོག་མར་རྐོ་བའི་ངོས་གཞིའོ།། ཞེས་ཀླུ་ལྟོ་འཕྱེ་གཟུགས་དབྱིབས་ཤིག་བྲིས་རྗེས་ཐིག་འདེབས་དགོས་ལ།  དེ་ཡང་མགོ་ཕྱོགས་ནས་ཆ་ཆེན་གསུམ་དོར། མཇུག་མའི་ཕྱོགས་ནས་ཆ་ཆེན་དྲུག་དོར།།མདུན་ཕྱོགས་ནས་ཆ་ཆེན་གསུམ་དོར་།  རྒྱབ་ཕྱོགས་ནས་ཆ་ཆེན་དྲུག་དང་ཆ་ཆུང་ཕྱེད་དང་ལྔ་དོར་མཚམས་མཆན་འོག་རྐོ་མིག་ཡིན་ལ།  དེ་ནས་ས་མིག་དེའི་ནང་དུ་བུམ་གཏེར་སོགས་ཕུལ་ནས་སའི་བཅུད་གསོ་བ་དང་།ཚེ་བསོད་རྒྱས་པའི་ཐབས་ལམ་གལ་ཆེན་ཞིག་བརྩི་བཞིན་གདའ།དགེ་མཚན་གྱི་ཐད་ནས། ཇི་སྐད་དུ། བདག་ཅག་ཡོན་མཆོད་འཁོར་བཅས་ཀྱི།། ནད་གདོན་བར་ཆད་ཀུན་ཞི་ཞིང་།།ཚེ་དཔལ་བསོད་ནམས་དབང་ཐང་དང་།།སྙན་གྲགས་ལོངས་སྤྱོད་གོང་དུ་འཕེལ།། གནས་འདིར་བཀྲ་ཤིས་བྱིན་ཆགས་ཤིང་།། ལོ་ལེགས་རྩི་བཅུད་རྒྱས་པ་དང་།། མཁོ་དགུ་དབང་དུ་འདུ་བ་སོགས།། འདོད་དོན་ཡིད་བཞིན་འགྲུབ་པར་མཛོད།། འདིར་ནི་ཚོགས་བསགས་རྟེན་བཞེངས་ཕྱིར།།འདིར་ནི་ཁང་ཁྱིམ་རྩིག་བཟོའི་ཕྱིར།།ས་རྐོ་རྡོ་སློག་ཤིང་གཅོད་ལ།། རུ་ང་ཕྲག་དོག་མི་བྱེད་ཅིང་།། ཕོག་ཐུག་ཉེས་ཀུན་ཞི་བར་མཛོད།། ཅེས་དང་།། རྒྱས་པར་ནི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མང་དུ་གསུངས་ཡོད་མོད། མཁས་དབང་དམུ་དགེ་བསམ་གཏན་མཆོག་གི་གསུང་འབུམ་པོད་གསུམ་པ་ལས་ཐིག་འདེབས་ཚུལ་དང་ལྟོ་འཕྱེ་བསྐྱེད་ཆོག་གསལ་བར་འདུག་པས་ཞིབ་ཏུ་དཔྱད་པར་བྱའོ།།

བཞི་བ།  ས་བདག་སྙིང་གཏེར།

    ས་བདག་སྙིང་གཏེར་ནི་ས་བཅུད་ཉམས་པ་དང་ས་དགྲའམ་ས་དཔྱད་གནད་ལ་མ་ཁེལ་བ།  ཡང་ན་ཁོར་ཡུག་བཙོག་གྲུབ་སོགས་ལས་ཡུལ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒུད་པ་དག་ལས་སྐྱོབ་བྱེད་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། དེ་འབུལ་ཚུལ་ནི། རབ་གསེར་དངུལ།འབྲིང་ཟངས།ཐ་མ་རྫ་བུམ་སོགས་ལོངས་མ་སྤྱད་པའི་གཙང་མ་རང་བཞིན་གྱིས་དཀར་བའམ་ཚོན་རྩི་དཀར་པོས་བྱུགས་པ།   ཆེ་ཆུང་ཡུལ་དེའི་བྲེ་གང་ཤོང་བའམ་ཇི་ལྟར་འཚམས་པ་སྐྱོན་མེད་ཀྱི་ནང་དུ།  ལྕགས་ར་གན།   ཞ་ཉེ་མ་གཏོགས་པའི་རིན་པོ་ཆེ་གང་རྙེད།  བྲ་བོ་སྲན་མ་ཀེ་ཚེ་ཡུངས་ཀར་སོགས་མ་འདྲེས་པའི་འབྲུ་སྣ།ཚ་བ་གསུམ་དང་། གླ་རྩི།  དུག་རིགས་རྣམས་མ་འདྲེས་པའི་སྨན་སྣ།  ཁ་དོག་ནག་པོ་མ་ཡིན་པའི་དར་གོས་སོགས་རྫས་སྣ།  དུར་ཁྲོད་མིན་པའི་གནས་བྱིན་ཅན་དང་།  ས་བཀྲ་ལེགས་པ་ནས་བླངས་པའི་ས་རྡོ་རྩྭ་ཤིང་།  ཤ་ཆང་སྒོག་ཙོང་སོགས་མ་འདྲེས་པའི་་ཟས་སྣ་དང་།  དཀར་གསུམ་མངར་གསུམ་བཅས་ཁེངས་པར་བླུགས།  ཁ་ཤིང་སོགས་ཀྱིས་བཅད་ལ་དར་གྱིས་བཏུམས་པ་པ་ཚོན་སྐུད་ཀྱིས་བཅིངས་རྗེས། ཆོ་ག་ཇི་བཞིན་དུ་བསྒྲུབས་ནས་འཕགས་པ་སའི་སྙིང་བོ་འཁོར་དང་བཅས་པས་ཕྱི་ནང་གི་འགལ་རྐྱེན་བར་ཆད་ཐམས་ཉེ་བར་ཞི་ཞིང་། བཀྲ་ཤིས་དང་བདེ་སྐྱིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྒྱུན་མི་ཆད་དུ་འབྱུང་བས།  ཞག་བདུན་ལ་སོགས་པར་བསྒྲུབ་ན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་རོ།། གཟའ་སྐར་སྦྱོར་བ་སོགས་འཛོམས་པའི་ཡར་ངོའི་ཚེས་བཟང་ཞིག་ལ་གཏེར་སྦ་བའི་གནས་སུ་ཕྱིན་ཏེ་ཕྱོགས་སྐྱོང་ཞིང་སྐྱོང་གཟའ་དང་རྒྱུ་སྐར་དང་། ལྷ་ཀླུ་གཞི་བདག་རྣམས་ལ་མཆོད་དེ་སྦས་ན་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་ནད་རིམས་འཁྲུག་ལོང་།  མུ་གེ་ཐན་པ་སད་སེར་ལ་སོགས་པའི་མི་འདོད་ཉེར་ཐམས་ཅད་ཞི་ཞིང་ས་དཔྱད་ངན་དང་ཕྱི་ནང་ས་དགྲའི་སྐྱོན་ཞི་ས་བཅུད་ཉམས་པ་གསོ།  ཁྱད་པར་དུས་ངན་སྐྱེ་བོའི་ལོག་སྤྱོད་མཐའ་ཡས་པས་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ལ་མངོན་པར་ དགའ་བའི་ལྷ་ཀླུ་རྣམས་ཀྱི་མཐུ་སྟོབས་ཉམས་པ་དང་། ས་རྐོ་རྡོ་སློག་ཤིང་གཅོད་ལ་སོགས་པས་ཕོག་ཐུག་བྱུང་བའི་ཉེས་ཀུན་ཞི་ཞིང་། རྟེན་བཞེངས་རབ་གནས་ཁྱིམ་གསར་འཛིན་པ་དང་། གཞི་བྱེས་གསོན་གཤིན་ཞི་དྲག་ལས་རྣམས་ཀྱི་གཟའ་སྐར་དུས་སྦྱོར་ངན་ལས་གྱུར་བའི་ཉེས་སྐྱོན་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཆོ་ག་ཞིག་ཡིན་པས་བོད་མི་དག་གིས་ཁོར་ཡུག་བཅོས་ཐབས་སམ་སྣོད་བཅུད་ཉམས་གསོ་སླད་ནམ་རྒྱུན་བཞིན་གཏེར་འདི་སྦ་བཞིན་ཡོད་དོ།།

ས་དཔྱད་ཟིན་བྲིས་བཅས་ཡིན།

རྩོམ་ཡིག་མཁོ་སྤྲོད་པ། སྐབས་བཞི་བའི་མཐར་ཕྱིན་སློབ་མ་ནག་ཙན་དན།